Ocena efektywności opadów atmosferycznych w kształtowaniu zasobów wody w glebie brunatnej nieporośniętej

• Autorzy: Biniak-Pieróg M. , Żyromski A. , Baryła A.

Warianty tytułu

EN

An assessment of rainfall effectiveness in the formation of water resources in brown bare soil

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy jest ocena efektywności opadów atmosferycznych w kształtowaniu zasobów wodnych gleby pod powierzchnią nieporośniętą. Badania prowadzono na terenie Obserwatorium Agroi Hydrometeorologii, należącego do Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Do analiz wykorzystano dobowe zmiany zasobów wodnych gleby w warstwach o miąższości 5, 20 i 40 cm, dobowe sumy opadów poprzedzające dzień, w którym obliczano zmiany zasobów wodnych, średnie dobowe wartości temperatury powietrza oraz stan zasobów wodnych gleby w dniu, w którym wystąpił opad, w okresach od maja do sierpnia lat 2003-2008. Stwierdzono statystycznie istotne związki między dobową zmianą zasobów wodnych gleby a sumą opadów atmosferycznych występujących w dniu poprzednim, bez względu na miąższość warstwy gleby i analizowany miesiąc. Oprócz opadów atmosferycznych istotny wpływ na zmiany retencji w powierzchniowej warstwie gleby miał stan zasobów wodnych gleby w chwili występowania opadu atmosferycznego. Związków takich nie obserwowano w przypadku warstw o większej miąższości pod powierzchnią nieporośniętą.

EN

The aim of this study was to evaluate the effectiveness of precipitation on the formation of water resources in bare soil. The study was performed in the Observatory of Agro- and Hydrometeorology that belongs to Wrocław University of Environmental and Life Sciences. Daily changes of soil water reserves in soil horizons 0-5, 0-20 and 0-40 cm were used for the analysis together with daily sum of precipitation on the day before the changes were calculated, mean daily values of air temperature and soil water status on the rainy day from May to August of the years 2003-2008. Statistically significant relationship was found between the day to day changes of soil water content and the sum of precipitation occurring the day before irrespective of soil layer thickness and analysed month. Daily chan ges of water content in the surface soil layer were also affected by the soil water status on the rainy day. Such relationship was not observed for layers of a greater thickness under the bare soil.

Słowa kluczowe

PL

efektywność opadów atmosferycznych; powierzchnia nieporośnięta; zasoby wodne gleby

EN

bare soil; precipitation effectiveness; soil water reserves

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 4
• Strony: 45--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., wykr.

Twórcy

autor

Biniak-Pieróg M.

autor

Żyromski A.

autor

Baryła A.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska, Zakład Agro- i Hydrometeorologii, Plac Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław; tel. [phone]

Bibliografia

• BINIAK-PIERÓG M. 2008. Wpływ elementów agrometeorologicznych na zmienność zasobów wodnych gleby w półroczu zimowym. Monografia. Seria: Współczesne problemy inżynierii środowiska. Nr 7. Wrocław. Wydaw. UP Wroc. ISBN 978-83-60574-29-4 ss. 129.
• CHUDECKI Z., DUDA L., KOŹMIŃSKI CZ. 1968. Próba określenia wpływu wielkości opadów atmosferycznych na uwilgotnienie gleby. Zeszyty Naukowe - Wyższa Szkoła Rolnicza w Szczecinie. Nr 28 s. 3-9.
• CHUDECKI Z., DUDA L., KOŹMIŃSKI CZ. 1971. Wpływ wielkości opadów atmosferycznych na zmianę uwilgotnienia gleby lekkiej na terenie RZD Lipki. Zeszyty Naukowe - Wyższa Szkoła Rolnicza w Szczecinie. Nr 37 s. 47-68.
• IMGW 1975-2000. Miesięczny Przegląd Agrometeorologiczny. Warszawa.
• KACZOROWSKA Z. 1962. Opady w Polsce w przekroju wieloletnim. Prace Geograficzne. Nr 33 ss. 112.
• KLAMKOWSKI K., TREDER W., TRYNGIEL-GAĆ A., WÓJCIK K. 2011. Wpływ ilości i intensywności opadów na zmiany wilgotności gleby w sadzie jabłoniowym. Infrastruktura i Ekologia Obszarów Wiejskich. Nr 5 s. 115-126.
• KOWALIK P. 2010. Agrohydrologia obliczeniowa. Monografie Komitetu Gospodarki Wodnej PAN. Z. 33. Warszawa. PAN. ISSN 0867-7816 ss. 207.
• KRZYSZTOFIAK M., URBANEK D. 1978. Metody statystyczne. Warszawa. PWN ss. 415.
• ŁABĘDZKI L., ADAMSKI P. 2010. Związek między opadami uprzednimi a uwilgotnieniem gleby w uprawie buraków cukrowych na Kujawach. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 3(31) s. 165-174.
• MALICKI M. A., SKIERUCHA W. 2002. Elektryczny pomiar wilgotności gleby metodą TDR. Acta Agrophysica. Vol 72 s. 89-98.
• MAZIJ S., KOWALSKI J., WOŹNY F., SZPIKOWSKI A., KRĘŻEL J. 1965. Warunki hydrogeologiczne i glebowo-wodne pól ustalonych Instytutu Gospodarki Wodnej - położonych na terenie RZD w Swojcu k. Wrocławia. Ekspertyza. Maszynopis. Wrocław. Katedra Agro- i Hydrometeorologii AR.
• NIDZGORSKA-LENCEWICZ J. 2006. Elementy meteorologiczne kształtujące wilgotność gleby w okresach rozwojowych żyta i ziemniaka. Acta Scientiarum Polonorum. Agricultura. Nr 5(2) s. 57-64.
• NIEMCZYK H., KOWALSKA B., MAJEWSKI G. 2010. Analiza zależności między aktualną wilgotnością gleby a wskaźnikiem opadów uprzednich i temperaturą powietrza. Przegląd Naukowy - Inżynieria i Kształtowanie Środowiska. Nr 1(47) s. 13-19.
• ROZBICKI T. 1997. Związek między wskaźnikami opadów uprzednich i wilgotnością gruntu na wybranych typach gleb lekkich i ciężkich. Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu. Melioracje i Inżynieria Środowiska. Nr 17(291) s. 105-116.
• ROZBICKI T. 1998. Związek między wskaźnikami opadu i wilgotnością gleby dla ekosystemu stepu strefy umiarkowanej. Przegląd Naukowy Wydziału Melioracji i Inżynierii Środowiska SGGW. Z. 16 s. 98-104.
• STANISZ A. 2006. Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny. Kraków. StatSoft Polska. ISBN 83-88724-18-5 ss. 532.
• StatSoft Inc. 2009. Statistica (Data Analysis Software System), version 9.0 [online]. [Data dostępu 10.05.2012]. Dostępny w Internecie: www.statsoft.com
• ŚWIĘCICKI CZ. 1981. Gleboznawstwo melioracyjne. Warszawa. PWN. ISBN 8301029129 ss. 549.
• TREDER W., KONOPACKI P. 1999. Impact of quantity and intensity of rainfall on soil water content in an orchard located in the central part of Poland. Journal of Water and Land Development. Nr 3 s. 47-58.
• WĄSEK A. 1980. Zasoby wodne w górnej warstwie aeracji a wskaźnik wilgotności gruntu. Przegląd Geofizyczny. Vol. 25. Z. 1 s. 71-78.
• ŻYROMSKI A. 1984. Ocena rzeczywistego przychodu wody z opadów atmosferycznych na podstawie kształtowania się odpływu wgłębnego. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 288 s. 115-122.
• ŻYROMSKI A. 1990. Zmiany użytecznych zasobów wody w glebie pod trawnikiem na tle wybranych czynników meteorologicznych. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Melioracja. Vol. 195(38) s. 97-104.
• ŻYROMSKI A. 2001. Czynniki agrometeorologiczne a kształtowanie się zasobów wody w glebie lekkiej z podsiąkiem wód gruntowych w okresie wiosennym. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Rozprawy. Vol. 404(178). ISSN 0867-7964 ss. 134.