Tendencje maksymalnych wartości temperatury powietrza w półroczu zimowym we Wrocławiu-Swojcu

• Autorzy: Biniak-Pieróg M. , Kajewska-Szkudlarek J. , Żyromski A. , Lakatos L.

Warianty tytułu

EN

Long-term tendencies of maximum air temperature in the winter half-year in Wrocław-Swojec

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie 50-letniej (1961/1962-2010/2011) serii obserwacyjnej maksymalnych dobowych wartości temperatury powietrza w półroczu zimowym (od listopada do kwietnia), pochodzącej z Obserwatorium Wrocław-Swojec, przeprowadzono ocenę tendencji zmian liczby dni z temperaturą maksymalną w przyjętych przedziałach 1-stopniowych. Zakres zmienności temperatur wynosił od -20,0°C do +30,0°C. Analogiczne analizy wykonano również dla okresów zimowych wielolecia 1971/1972-2000/2001, które jest obecnie uznawane za normę klimatologiczną. Niezależnie od długości analizowanego okresu stwierdzono istotny wzrost maksymalnej temperatury powietrza w styczniu. W przypadku ciągu rozszerzonego do 50 lat obserwowano podobnie istotny wzrost wartości w lutym. Widoczna istotna rosnąca tendencja maksymalnych wartości temperatury powietrza w kwietniu w wieloleciu normatywnym, nie utrzymała się po wydłużeniu okresu badawczego do 50 lat. W ciągu 50 lat istotnie zwiększyła się liczba dni z temperaturą powietrza w zakresie od 15,1 do 16,0°C w listopadzie, od 10,1 do 11,0°C w grudniu, od 10,1 do 13,0°C w styczniu, od 7,1 do 8,0°C w lutym oraz od 13,1 do 14,0°C w marcu.

EN

Based on 50-year (1961/1962-2010/2011) observation series of daily maximum air temperatur es during the winter half-year (November to April) from Wrocław-Swojec Observatory, trends in the number of days with maximum temperature in adopted 1.0°C ranges were assessed. Temperatures ranged from -20.0°C to 30.0°C. A similar analysis was also performed for the years 1971/1972-2000/2001, which is now recognized as a climatological norm. Regardless of the length of analysed period, a significant increase of the maximum temperature was observed in January in Wrocław-Swojec. For the sequence extended to 50 years, similarly significant increase of the value was observed for February. The number of days with air temperature in the range from 15.1 to 16.0°C in November, from 10.1 to 11.0°C in December, from 10.1 to 13.0°C in January, from 7.1 to 8.0°C in February and from 13.1 to 14.0°C in March significantly increased in the years 1961/1962-2010/2011.

Słowa kluczowe

PL

częstość; maksymalna temperatura powietrza; półrocze zimowe; tendencje; zmiany klimatu

EN

climate change; frequency; maximum air temperature; tendencies; winter half-year

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 4
• Strony: 31--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., wykr.

Twórcy

autor

Biniak-Pieróg M.

autor

Kajewska-Szkudlarek J.

autor

Żyromski A.

autor

Lakatos L.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Kształtowania i Ochrony Środowiska, Zakład Agro- i Hydrometeorologii, Plac Grunwaldzki 24, 50-363 Wrocław; tel. [phone],

Bibliografia

• BARTOSZEK K. 2007. Charakterystyka pokrywy śnieżnej w Obserwatorium Agrometeorologicznym w Felinie (1955/1956-2004/2005). Annales UMCS. Vol. 62 (1). Sec. E s. 39-47.
• BINIAK-PIERÓG M., KAJEWSKA J., ŻYROMSKI A. 2009. Wieloletnie tendencje maksymalnych wartości temperatury powietrza w półroczu letnim. Acta Agrophysica. Z. 171. Vol. 14 (2) s. 273-286.
• CZARNECKA M. 2011. Zmienność początku i końca pokrywy śnieżnej o różnym czasie zalegania i ich uwarunkowania cyrkulacyjne. Prace i Studia Geograficzne. T. 47 s. 109-118.
• CZARNECKA M., NIDZGORSKA-LENCEWICZ J. 2010. Zmienność termicznej zimy w Polsce. W: Klimatyczne zagrożenia rolnictwa w Polsce. Pr. zbior. Red. C. Koźmiński, B. Michalska, J. Leśny. Szczecin. Wydaw. Nauk. U. Szczec. s. 55-77.
• FORTUNIAK K., KOŻUCHOWSKI K., ŻMUDZKA E. 2001. Trendy i okresowość zmian temperatury powietrza w Polsce w drugiej połowie XX wieku. Przegląd Geofizyczny. R. 46. Z. 4 s. 283-301.
• JANASZ J. 2000. Warunki termiczne i śnieżne zim w Lublinie (1960/61-1994/95). Acta Agrophysica. Vol. 34 s. 71-78.
• JANISZEWSKI F. 1988. Instrukcja dla posterunków meteorologicznych. Wyd. II. Warszawa. Wydaw. Kom. i Łącz. ss. 242.
• KOSIBA A. 1956. Zagadnienie klasyfikacji zim. Przegląd Geofizyczny. T. 3-4 s. 201-208.
• KOŻUCHOWSKI K. 2004. Ocieplenie klimatu - mit czy rzeczywistość? W: Klimat - Środowisko -Człowiek. Wrocław. Wydaw. P. K. Ekol. s. 11-21.
• KOŻUCHOWSKI K. 2011. Klimat Polski. Nowe spojrzenie. Warszawa. PWN. ISBN: 978-83-01-16779-0 ss. 293.
• KOŻUCHOWSKI K., ŻMUDZKA E. 2001. Ocieplenie w Polsce: skala i rozkład sezonowy zmian temperatury powietrza w drugiej połowie XX wieku. Przegląd Geofizyczny. R. 46. Z. 12 s. 81-90.
• KRZYSZTOFIAK M., URBANEK D. 1978. Metody statystyczne. Warszawa. PWN ss. 415.
• LORENC H. (red.) 2005. Atlas klimatu Polski. Warszawa. Wydaw. IMGW. ISBN 83-88897-43-8 ss. 116.
• MAJEWSKI G., GOŁASZEWSKI D., PRZEWOŹNICZUK W., ROZBICKI T. 2011. Warunki termiczne i śnieżne zim w Warszawie w latach 1978/79-2009/10. Prace i Studia Geograficzne. T. 47 s. 147-155.
• OBRĘBKA-STARKLOWA B. 1997. Współczesne poglądy na zmiany klimatyczne w Europie w okresie schyłku małego glacjału. W: Wahania klimatu w Krakowie (1792-1995). Pr. zbior. Red. J. Trepińska. Kraków. Instytut Geografii UJ. s. 163-190.
• OLBA-ZIĘTY E., GRABOWSKI J. 2007. Warunki termiczne i śnieżne zim doliny Biebrzy w latach 1980/1981-2004/2005. Acta Agrophysica. Vol. 10(3) s. 625-634.
• PACZOS S. 1985. Zagadnienia klasyfikacji zim w świetle różnych kryteriów termicznych. Annales UMCS. Vol. 60(7) s. 133-155.
• PIOTROWICZ K. 2000. Sposoby wydzielania pór roku. Przegląd Geofizyczny. R. 45. Z. 3-4 s. 261-277.
• PIOTROWICZ K. 2004. Temperatura okresu zimowego jako wskaźnik zmian klimatu. W: Klimat – Środowisko- Człowiek. Wrocław. Wydaw. P. K. Ekol. s. 23-31.
• TREPIŃSKA J. 2001. Fluktuacje termiczne w Europie od małej epoki lodowcowej do końca XX wieku. Prace i Studia Geograficzne. T. 29 s. 73-77.
• USTRNUL Z., CZEKIERDA D. 2002. Ekstremalne wartości temperatury powietrza w Polsce w drugiej połowie XX wieku na tle warunków cyrkulacyjnych. Warszawa. Wiadomości IMGW. T. 25(46). Z. 4 s. 3-21.
• ŻMUDZKA E. 2004a. Tło klimatyczne produkcji rolniczej w Polsce w drugiej połowie XX wieku. Acta Agrophysica. Vol. 3(2) s. 399-408.
• ŻMUDZKA E. 2004b. Warunki termiczne i opadowe produkcji roślinnej w Polsce w latach 1951-2000. W: Klimat - Środowisko - Człowiek. Wrocław. Wydaw. P. K. Ekol. s. 51-61.
• ŻMUDZKA E. 2009. Współczesne zmiany klimatu Polski. Acta Agrophysica. Vol. 13 (2) s. 555-568.