Wpływ częstości koszenia łąki górskiej na plon i skład chemiczny wód odciekowych (w warunkach badań lizymetrycznych)

• Autorzy: Jaguś A. , Twardy S.

Warianty tytułu

EN

The influence of cutting frequency of a mountain meadow on yield and chemical composition of percolating waters (lysimeter studies)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono w latach 2000-2002. Dotyczyły one wpływu zróżnicowanego użytkowania nienawożonej łąki górskiej na biomasę roślinną i środowisko wodno-glebowe. Prace realizowano w oparciu o doświadczenia lizymetryczne. Utworzono 7 kombinacji użytkowania, w tym 4 łąkowe ze zróżnicowaną liczbą (1-4) pokosów. Pozostałe trzy obiekty imitowały czarny ugór, samozadarniające się pole orne oraz niekoszoną ruń trawiastą. Z badań wynika, że częstość koszenia runi wpływa zarówno na wielkość plonowania, jak i na ilość i jakość odcieku wody z profilu glebowego. Największe plony suchej masy uzyskano z lizymetrów koszonych dwukrotnie i trzykrotnie. Wydajność runi w lizymetrach koszonych jednokrotnie i czterokrotnie była wyraźnie mniejsza. Stwierdzono, że wraz ze wzrostem liczby pokosów wzrasta wielkość infiltracji wgłębnej wód opadowych. Stosunkowo duże odpływy występowały na gruntach ornych zupełnie pozbawionych okrywy roślinnej, bądź pozostawionych do samozadarnienia. Skład chemiczny wód odciekających z poszczególnych obiektów i ładunek składników mineralnych wynoszonych z profilów glebowych był zróżnicowany. Straty składników zależały na ogół od wielkości odpływu. Najmniejsze wystąpiły w sytuacji zaniechania lub jednorazowego koszenia runi. Brak zwartej okrywy roślinnej oraz stosowanie częstego koszenia przyczyniały się do wyraźnego ubożenia gleby.

EN

The paper presents the effects of different use of a mountain meadow on biomass production and deep infiltration. We aimed at evaluating vegetation and water-soil environment at reduced utilization of the grassland. The experiment was carried out with the lysimeter method. The following objects were considered: 1 - abandoned arable land, 2 - not mown meadow, 3 - once cut meadow, 4 - twice cut meadow, 5 - thrice cut meadow, 6 - fourfold cut meadow, 7 - fallow land. Objects were not fertilized, otherwise the grassland was treated in the way common for everyday practice. Yielding of every mown object was high, reaching generally over 10 ·ha^-1 DM. The highest results were obtained from the meadow cut two and three times per year, while the meadows cut once and four times appeared to be weaker. The level of deep infiltration varied with the number of cuts. It was found that with the rising number of cuts, the amount of water leaving a soil profile increased. The lowest results were noted when the grassland was not cut at all or was cut once a year. The study revealed changes in chemical composition of precipitation in the course of deep infiltration due to the use of experimental object. The loads of particular mineral components leaving soil differed. The losses of mineral components were related to the quantity of percolating waters. The highest losses were noted for the object devoid of permanent vegetation, then for the grassland cut more frequently. Abandoned and rarely cut meadows seemed to protect the soil from mineral losses.

Słowa kluczowe

PL

eliminacja nawożenia; łąka górska; odcieki wód z profilu glebowego; plon biomasy

EN

abandoned fertilization; biomass yield; deep infiltration; mountain meadow

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2004
• Tom: T. 4, z. 1
• Strony: 125--137
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., wykr.

Twórcy

autor

Jaguś A.

• Małopolski Ośrodek Badawczy IMUZ w Krakowie, ul. Ułanów 21b, 31-450 Kraków; tel. [phone]

autor

Twardy S.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, Małopolski Ośrodek Badawczy w Krakowie

Bibliografia

• DROŻDŻ A.,2001.Rola owiec w kształtowaniu i utrzymaniu krajobrazu górskiego. W: Trwała okrywa roślinna jako podstawa zrównoważonego rozwoju rolnictwa w zlewniach karpackich. Mater. konf. Stacja Badawcza IMUZ w Jaworkach 9–11 października 2001 r. Falenty – Kraków: Wydaw. IMUZ s. 75–85. J
• JAGŁA S., TWARDY S.,1999.Gospodarka łąkowo-pastwiskowa w terenach górskich i jej wpływ na środowisko przyrodnicze. W: Rola użytków zielonych i zadrzewień w ochronie środowiska rolniczego. Mater. konf. Kraków-Jaworki 21–22 października 1999 r. Kraków: AR, MOB IMUZ s. 117–128.
• JAGUŚ A., RZĘTAŁA M.,2001. Szczawnica i okolice – niektóre możliwości kształcenia w zakresie geografii. Sosnowiec: WNoZUŚ ss. 128.
• JAGUŚ A., TWARDY S., 2001. Wpływ zróżnicowanej intensywności użytkowania runi na plon i wypłukiwanie biogenów z profilu glebowego (wstępne wyniki badań). W: Trwała okrywa roślinna jako podstawa zrównoważonego rozwoju rolnictwa w zlewniach karpackich. Mater. konf. Stacja Badawcza IMUZ w Jaworkach 9–11 października 2001 r. Falenty – Kraków: Wydaw. IMUZ s. 183–193.
• KOPEĆ S.,1978. Porównanie wpływu nawożenia NPK i N na produkcyjność łąk górskich. Wiad. IMUZ t. 13 z. 4 s. 125–139.
• KOPEĆ S.,1992.Ochronne działanie użytków zielonych przed utratą składników nawozowych wymywanych do wód w warunkach górskich. Wiad. IMUZ t. 17 z. 2 s. 383–399.
• KOSTUCH R.,2000. Znaczenie użytków zielonych w regionie wyżynno-górskim. Aura nr 5 s. 11–12.
• MAZUR K., MAZUR T.,1988. Dynamika plonowania łąki górskiej w okresie 14 lat doświadczenia nawozowego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 336 s. 109–115.
• MISZTAL A.,2000. Odpływ wody i ewapotranspiracja w warunkach zróżnicowanego rolniczego użytkowania gleby górskiej w rejonie Małych Pienin. Rozpr. Habil. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 119.
• MISZTAL A.,2001. Produkcyjne wykorzystanie wody oraz odpływ wgłębny w zależności od sposobu użytkowania gleby w warunkach górskich. Falenty – Kraków: Wydaw. IMUZ ss. 86.
• MISZTAL A., SMOROŃ S., 2001. Odpływy wody z profilu glebowego w sytuacji zaniechania rolniczego użytkowania ziemi. W: Produkcyjne zużycie wody przez agrocenozy i jego wpływ na środowisko wodno-glebowe. Mater. Semin. nr 47. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 116–122.
• SAPEK A., 1990. Procesy związane z wymywaniem azotu z gleb użytkowanych rolniczo. W: Zanieczyszczenia obszarowe w zlewniach rolniczych. Mater. Semin. nr 26. Falenty: IMUZ s. 17–29.
• TWARDY S., 2001. Zwierzęta gospodarskie i produkcja mięsa w Karpatach Polskich. W: Niskonakła-dowa produkcja rolnicza z wykorzystaniem pasz z użytków zielonych w Karpatach Polskich. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 107–124.
• TWARDY S, HAMNETT R. G., 2000. Niskonakładowe sposoby wypasu owiec w Karpatach Polskich. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 32.
• ZARZYCKI J., 1999. Wpływ zaniechania użytkowania na roślinnośćłąk Babiej Góry. W: Szata roślinna jako wielofunkcyjna dominanta ilościowo-jakościowych zasobów wodnych w górach. Mater. Semin. nr 42. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 47–53.