Zarządzanie ryzykiem w procesie zbioru i zakiszania runi łąkowej

• Autorzy: Wróbel B.

Warianty tytułu

EN

Risk management in the process of harvest and ensilage of meadow sward

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ryzyko jest zjawiskiem towarzyszącym każdemu rodzajowi podejmowanych działań, w tym również działaniom związanym z procesem zbioru i konserwacji pasz objętościowych. Ten rodzaj ryzyka nazwano ryzykiem kiszonkarskim i zdefiniowano jako możliwość (prawdopodobieństwo) uzyskania wysokiej jakości kiszonki, zaś pojęcie zarządzania ryzykiem określono jako ciąg czynności, związanych z uzyskaniem kiszonki o optymalnych parametrach jakościowych. Przyczyny powstawania ryzyka kiszonkowego rozpatrywano w trzech płaszczyznach: surowcowej, fermentacyjnej i technologicznej. W ramach strategii zarządzania ryzykiem opracowano ogólną macierz ryzyka kiszonkarskiego, w której określono najważniejsze działania, minimalizujące to ryzyko, oraz przedstawiono propozycje strategii zarządzania tym ryzykiem w kolejnych etapach procesu produkcji kiszonki. Bazując na obserwacjach i wynikach badań przeprowadzonych w latach 2008-2010 w dwóch gospodarstwach (A i B), dokonano oceny procesu zarządzania ryzykiem kiszonkarskim, wykorzystując zmodyfikowaną analizę FMEA procesu. Jej celem było wskazanie i ocena ryzyka, związanego z punktami największej wrażliwości, występującymi w czasie procesu zbioru i zakiszania w obu gospodarstwach. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, że poziom ryzyka kiszonkarskiego w gospodarstwie B jest prawie dwukrotnie wyższy niż w gospodarstwie A. Znalazło to potwierdzenie w gorszej jakości kiszonek, uzyskanych w gospodarstwie B.

EN

Risk is a phenomenon associated with each type of undertaken actions, including those related to the process of harvest and conservation of roughages. This type of risk is called silage risk and is defined as a possibility (probability) of obtaining high quality silage. The concept of the risk management is defined as a sequence of activities related to obtaining silage of optimal quality. Reasons of silage risks were considered on three levels: raw material, fermentation and technology. As part of a risk management strategy the overall silage risk matrix was developed. In this matrix the key action to minimize the silage risk were determined and the proposals of silage risk management strategy in the next stages of silage production were presented. Based on the observations and results of a study carried out in two farms (A and B) in the years 2008-2010, the silage risk management process was evaluated using a modified FMEA analysis of process. The aim of the analysis was to identify and assess the risks associated with weaknesses present in the process of harvest and ensilage in both farms. It was found that the silage risk level in farm B was almost twice that in farm A. This was confirmed by a lower quality of silages obtained in farm B.

Słowa kluczowe

PL

analiza FMEA procesu; ryzyko kiszonkarskie; zakiszanie runi łąkowej; zarządzanie ryzykiem

EN

ensilage of meadow sward; FMEA analysis of process; risk management; silage risk

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 3
• Strony: 227--244
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Wróbel B.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Użytków Zielonych, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn; tel. [phone]

Bibliografia

• BARSZCZEWSKI J., WRÓBEL B., JANKOWSKA-HUFLEJT H. 2011. Efekt gospodarczy podsiewu łąki trwałej koniczyną łąkową. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 11. Z. 3 (35) s. 21-38.
• JANKOWSKA-HUFLEJT H., WRÓBEL B. 2010. Ocena wpływu nawożenia obornikiem na wartość pokarmową runi łąkowej i jej przydatność do zakiszania. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 55 (3) s. 133-136.
• KACZMAREK T.T. 2008. Ryzyko i zarządzanie ryzykiem. Ujęcie interdyscyplinarne. Wyd. 3 rozszerzone. Warszawa. Wydaw. Difin. ISBN 978-83-7251-936-8 ss. 395.
• KARASZEWSKI R. 2006. Nowoczesne koncepcje zarządzania jakością. Toruń. Tow. Nauk. Organizacji i Kierownictwa. ISBN 978-83-7285-286-1 ss. 350.
• KUSZ A., PAZUR R. 2000. Analiza ryzyka w rolniczym procesie produkcyjnym. Inżynieria Rolnicza. Nr 8 (19) s. 25-29.
• LIZIŃSKI T. 2006. Identyfikacja i klasyfikacja ryzyka polderowego na przykładzie delty Wisły. WodaŚrodowisko-Obszary Wiejskie. T. 6. Z. 2 (18) s. 213-229.
• OSTROWSKI J. 2006. Elementy zarządzania ryzykiem w procesie kształtowania koncepcji i redagowania map glebowych. W: Główne problemy współczesnej kartografii: świat techniki w kartografii. Red. W. Pawlak, W. Spallka. Wrocław. Wydaw. UWroc., Pracownia Atlasu Dolnego Śląska, Zakład Kartografii Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego s. 103-112.
• PITCHARD C.L. 2002. Zarządzanie ryzykiem w projektach. Teoria i praktyka. Warszawa. WIG PRESS. ISBN 83-87014-96-6 ss. 343.
• PN-EN 60812:2009. 2009. Techniki analizy nieuszkadzalności systemów - procedura analizy rodzajów i skutków uszkodzeń (FMEA). Warszawa. PKN. ISBN 978-83-251-8389-9 ss. 88.
• PRYWATA M. 2010. Zarządzanie ryzykiem w małych projektach [online]. [Dostęp 15.10.2012]. Dostępny w Internecie: http://www.web.gov.pl/g2/big/2010_05/59ad2f1d864f3e8216133762de566129.pdf
• SOLIŃSKI B. Metody zarządzania jakością FMEA. Analiza przyczyn wadliwości i krytyczności wad.[online]. [Dostęp 7.08.2012] Dostępny w Internecie: http://www.zarz.agh.edu.pl/bsolinsk/FMEA.html
• STONER J.A.F., WANKEL CH. 1992. Kierowanie. Warszawa. PWE. ISBN 83-208-0861-8 ss. 536.
• TARCZYŃSKI W., MOJSIEWICZ M. 2001. Zarządzanie ryzykiem. Warszawa. PWE. ISBN 83-208-1346-8 ss. 280.
• URBAN S. 2005. Zarządzanie ryzykiem w rolnictwie. Management. Vol. 9. No 2 s. 211-215.
• WILIMOWSKA Z., BROCKI P. 2011. Metody badania opłacalności inwestycji rzeczowych z uwzględnieniem ryzyka [online]. [Dostęp 15.10.2012]. Dostępny w Internecie: http://www.ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2011/108.pdf
• WOLNIAK R. Zastosowanie metody FMEA w przedsiębiorstwach - Teoria i praktyka [online]. [Dostęp 30.07.2012]. Dostępny w Internecie: http://keraunos6.republika.pl/FMEA1.pdf
• WOLNOWSKA A., RAWSKA A. 2010. Analiza ryzyka procesu produkcyjnego przy wykorzystaniu metody FMEA [online]. [Dostęp 7.08.2012]. Dostępny w Internecie: http://www.ptzp.org.pl/files/konferencje/kzz/artyk_pdf_2010/155_Wolnowska_A.pdf
• WRÓBEL B. 2003. Czynniki wpływające na jakość konserwowanych pasz z użytków zielonych. W: Zasady produkcji i wykorzystania pasz łąkowo-pastwiskowych jako bezpiecznego ogniwa w łańcuchu pokarmowym. Pr. zbior. Red. H. Jankowska-Huflejt, J. Zastawny. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 59-70.
• WRÓBEL B. 2008. Quality and aerobic stability of big-bale silage treated with bacterial inoculants containing Lactobacillus buchneri. Grassland Science in Europe. Vol. 13 s. 651-653.
• WRÓBEL B. 2012. Wpływ stopnia przewiędnięcia runi łąkowej na jakość i wartość pokarmową kiszonek w belach cylindrycznych. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 57(4) s. 199-204.
• WRÓBEL B., JANKOWSKA-HUFLEJT H. 2010. The influence of natural fertilisation on quality and nutritive value of grass silage. Grassland Science in Europe. Vol. 15 s. 581-583.
• WRÓBEL B., JANKOWSKA-HUFLEJT H., BARSZCZEWSKI J. 2010. Wpływ rodzaju folii i liczby owinięć beli na straty suchej masy i jakość kiszonki z runi łąkowej. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 10. Z. 4 (32) s. 295-306.