Zmienność stężenia radomu (Rn-222) w przygruntowej warstwie powietrza na tle wartości strumienia ciepła glebowego

• Autorzy: Podstawczyńska A.

Warianty tytułu

EN

Variability of radom (Rn-222) concentration in the near-ground air layer with reference to soil heat flux value

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem opracowania jest znalezienie związku między stężeniem radonu (ρRn-222), rejestrowanym w powietrzu 2 m nad gruntem, i strumieniem ciepła glebowego (QG). Pomiary ρRn-222 wykonywano co 1 godz. za pomocą automatycznej komory jonizacyjnej Alpha GUARDR PQ2000 Pro. Synchronicznie do stężenia radonu w latach 2008-2010 mierzono QG za pomocą czujnika typu HFP01 Heat Flux Plate firmy Cambell Scientific Ltd. w centrum Łodzi oraz na stacji zamiejskiej Ciosny (teren rolniczy, 25 km na połnoc od Łodzi). Badane zmienne cechuje quasi-synchroniczny przebieg dobowy z maksimum w godzinach nocnych i minimum w godzinach popołudniowych. Związek ρRn-222 i QG opisano modelem funkcji eksponencjalnej. Na stacji Ciosny miesiące od III do XI cechują się bardzo wysokim stopniem dopasowania danych modelowanych do danych pomiarowych stężenia radonu w świetle indeksu zgodności Willmotta. Dla stacji w Łodzi uzyskano gorsze rezultaty, stosując model ρRn-222 w którym wykorzystuje się strumień ciepła glebowego.

EN

The aim of the study was to find the relationship between radon (Rn-222) concentration and soil heat flux. Atmospheric concentration of radon was measured continuously (in 60-min intervals) at a height of 2 m above the ground using AlphaGUARD® PQ2000PRO (ionization chamber) at urban (city center of Łódź) and rural (Ciosny, 25 km north of Łódź) site in the period 2008-2010. Simultaneously, soil heat flux (QG) was measured by means of HFP01 Heat Flux Plate, Campbell Scientific Ltd. The diurnal pattern of Rn-222 concentration was revealed with a maximum in the early morning and a minimum in the afternoon. In general, the diurnal variation of near-surface Rn-222 concentration varied approximately in phase with the soil heat flux. The exponential function model was used to estimate a daily course of radon concentration on the basis of soil heat flux values in particular months. The period from March to November was characterised by a good agreement between the observed and model-predicted Rn-222 concentration ("index of agreement" by Willmott was used to evaluate the model). Measured Rn-222 concentrations in the rural station Ciosny fitted better to model data than those from the urban station in the city center of Łódź.

Słowa kluczowe

PL

centrum Łodzi; stacja zamiejska Ciosny; stężenie radonu (Rn-222) w powietrzu; strumień ciepła glebowego

EN

exponential function; radon (Rn-222) concentration in the air; rural station Ciosny; soil heat flux; city center of Łódź

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 2
• Strony: 197--206
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., wykr.

Twórcy

autor

Podstawczyńska A.

• Uniwersytet Łódzki, Katedra Meteorologii i Klimatologii, ul. Narutowicza 88, 90-139 Łódź; tel. [phone],

Bibliografia

• BACIU A.C. 2005. Radon and thoron progeny concentration variability in relation to meteorological conditions at Bucharest (Romania). Journal of Environmental Radioactivity. Vol. 83. No. 2 s. 171-189.
• BEM H. 2005. Radioaktywność w środowisku naturalnym. Łódź PAN. ISBN 83-86842-35-X. ss.100.
• DUEÑAS C., PEREZ M., FERNANDEZ C, CARRETERO J. 1996. Radon concentrations in surface air and vertical atmospheric stability of the lower atmosphere. Journal of Environmental Radioactivity. Vol. 31. No. 1 s. 87-102.
• GENRICH V. 2006. AlphaGUARD PQ2000/MC50 multiparameter radon monitor. Characterisation of its physical properties under normal climatic and severe environmental conditions. Frankfurt. Publ. Genitron Instruments GmbH. ss 52.
• JANIK M. 2005. Przenikanie radonu z gruntu do budynku. Modelowanie komputerowe i weryfikacja w budynkach mieszkalnych. Raport Nr 1966/AP. Praca doktorska [online]. Kraków. Instytut Fizyki Jądrowej PAN. [Dostęp 28.10.2011] Dostępny w Internecie: www.ifj.edu.pl/reports/2005.html
• KATAOKA T., TSUKAMOTO O. 1992. YOUNOKI E., MICHIHIRO K., SUGIYAMA H., SHIMIZU M., MORI T., SAHASHI K., FUJII S. 1992. Variation of 222Rn concentration in outdoor air due to variation of the atmospheric boundary layer. Radiation Protection Dosimetry. Vol. 45. No ss. 403-406.
• KĘDZIORA A. 1995. Podstawy agrometeorologii. Warszawa. PWRiL. ISBN 83-09-01641-7 ss. 364
• MAZUR J. 2008. Dynamika procesu ekshalacji radonu z gruntu a parametry meteorologiczne i własności gleby. Raport Nr 2014/AP. Praca doktorska [online]. Kraków Instytut Fizyki Jądrowej PAN. [Dostęp 28.10.2011]. Dostępny w Internecie: http://www.ifj.edu.pl/publ/reports/2008/2014.pdf
• PORSTENDÖRFER J., BUTTERWECK G., REINEKING A. 1991. Diurnal variation of concentration of radon and its short-lived daughters in the atmosphere near the ground. Atmospheric Environment. Vol. 25A. No. 3 ss. 709-713.
• Państwowa Agencja Atomistyki 2009. Roczny Raport Państwowej Agencji Atomistyki. Działalność Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki oraz ocena stanu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w Polsce w 2008 roku [online]. Warszawa, czerwiec 2009. [Dostęp 28.10.2011]. Dostępny w Internecie http://www.paa.gov.pl/dokumenty/atomistyka2011.pdf.
• UNSCEAR - United Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation 2000. Sources and effects of ionizing radiation [online]. New York. [Dostęp 28.10.2011]. Dostępny w Internecie: http://www.unscear.org/docs/reports/gareport.pdf