Warunki pogodowe a plonowanie łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) w północnej Polsce

• Autorzy: Dymerska A. , Grabowska K. , Banaszkiewicz B.

Warianty tytułu

EN

Weather conditions and the yielding of narrow-leaf lupine (Lupinus angustifolius L.) in northhern Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano wpływ czynników meteorologicznych w latach 1992-2006 na plonowanie łubinu wąskolistnego (Lupinus angustifolius L.) odmiany Wersal. Materiał badawczy dotyczący plonowania i warunków pogodowych pochodził ze stacji doświadczalnych oceny odmian, zlokalizowanych w północnej Polsce. W analizach zastosowano metodę regresji wielokrotnej krokowej postępującej, a utworzone równania oceniono za pomocą współczynnika determinacji R², poprawionego R² _adj, procedury Cross Validation (CV) wyznaczając R² _pred i testu F-Snedecora. W latach badań stwierdzono wyraźne zróżnicowanie czynników pogodowych, tj. promieniowania słonecznego, temperatury średniej i opadów atmosferycznych w poszczególnych okresach wzrostu i rozwoju łubinu wąskolistnego, co miało znaczący wpływ na terminy pojawów fenologicznych, długość okresów międzyfazowych i wielkość plonowania. Utworzone równania pozytywnie przeszły procedurę weryfikacyjną testem Cross Validation i były istotne statystycznie we wszystkich wyróżnionych okresach rozwojowych jedynie dla danych ze stacji doświadczalnej w Głodowie. Wśród czynników wywierających istotny wpływ na plon badanej odmiany łubinu znalazły się głównie: temperatura minimalna w okresie od siewu do wschodów i od wschodów do początku kwitnienia oraz opady w czasie od kwitnienia do dojrzałości technicznej. W Białogardzie po zastosowaniu testu CV tylko jedno równanie okazało się istotne statystycznie; w Marianowie nie uzyskano istotnych równań.

EN

The influence of meteorological factors on the yielding of narrow-leaf lupine Wersal cultivar was studied in the years 1992-2006. The study material on yield and weather conditions originated from the experimental stations of the evaluation of varieties situated in northern Poland. Forward stepwise multiple regression method was used in the analyses and obtained equations were evaluated by the coefficient of determination R², adjusted coefficient of determination R² _adj, Cross Validation procedure to obtain predicted coefficient of determination R² _pred and Fisher-Snedecor test. Weather parameters such as solar radiation, average temperature and precipitation were differentiated in individual periods of growth and development of the narrow-leaf lupine, which had a significant impact on yield, phenology and the length of inter-phase periods. Only in the experimental station in Głodowo, the obtained equations successfully passed the verification test by the Cross Validation procedure and were statistically significant in all distinguished periods of development. Among the factors that had a significant impact on yield variability were mainly: the minimum temperature from sowing to germination and from germination to beginning of flowering and rainfalls from the flowering till technical maturity. In Białogard, only one equation proved statistically significant after CV procedure, no significant equations were obtained for Marianowo.

Słowa kluczowe

PL

czynniki meteorologiczne; łubin wąskolistny; plon; Polska Północna

EN

meteorological factors; narrow-leaf lupine; northern Poland; yield

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 2
• Strony: 121--132
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Dymerska A.

autor

Grabowska K.

autor

Banaszkiewicz B.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Katedra Meteorologii i Klimatologii, pl. Łódzki 1, 10-719 Olsztyn; tel. [phone],

Bibliografia

• ANDREJKO D., GROCHOWICZ J. 2003. Zmiany zawartości wody w nasionach łubinu spowodowane oddziaływaniem promieniowania podczerwonego. Acta Agrophysica. Vol. 2. Nr 4 s. 683-690.
• CEGLAREK F., BURACZYŃSKA D., BRODOWSKI H. 2000. Plonowanie i skład chemiczny wybranych mieszanek strączkowo-zbożowych. Roczniki AR w Poznaniu. T. 325. Rolnictwo. Nr 58 s. 7-21.
• GRABOWSKA K. 2004. Matematyczne modelowanie grochu siewnego w oparciu o czynniki meteorologiczne. Rozprawy i Monografie. Nr 99. Olsztyn. Wydaw. UWM. ISBN 83-7299-378-5 ss. 86.
• GRABOWSKA K., BANASZKIEWICZ B., DYMERSKA A. 2010a. Weather conditions vs. agrophenology and yielding of Lupinus angustifolius in North-eastern Poland. W: Meteorology and climatology research. Pr. zbior. Red. J. Leśny. Acta Agrophysica. Monografie. Nr 185 (6) s. 111-122.
• GRABOWSKA K., DYMERSKA A., BANASZKIEWICZ B. 2010b. Weather conditions and their effect on yield of yellow lupin (Lupinus luteus L.) in the North-west of Poland. W: Proceedings of Agro 2010, the XIth ESA Congress (European Society for Agronomy). Aug. 29th - Sep. 3rd 2010, Montpellier, France s. 713-714.
• HUNT L.A., KUCHAR L., SWANTON C. J. 1998. Estimation of solar radiation for use in crop modeling. Agricultural and Forest Meteorology. Vol. 91 s. 293-300.
• JAŃCZAK C., FILODA G., HOROSZKIEWICZ-JANKA J. 2003. Antraknoza łubinu w Polsce w latach 1999-2002, zwalczanie i skuteczność działania środków grzybobójczych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 195 s. 251-260.
• KONDRACKI J. 2009. Geografia regionalna Polski. Warszawa. PWN ISBN 978-83-01-16022-7 ss. 441.
• KUCHAR L. 1994. Validation test for weather forecasting method using plant phenology and data sets from Poland. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 405 s. 115-119.
• KUCHAR L. 2001. Ocena modeli matematycznych na podstawie testu typu Cross Validation. Przegląd Naukowy Wydziału Inżynierii i Kształtowania Środowiska. Z. 21 s. 165-170.
• PODLEŚNY J., PODLEŚNA A. 2008. Wpływ temperatury w początkowym okresie wzrostu na plonowanie termo- i nietermoneutralnych odmian łubinu żółtego. Acta Agrophysica. Vol. 12. Nr 2 s. 499-508.
• STROBEL W., PSZCZÓŁKOWSKI P. 2007. Wpływ wilgotności strąków i czynników pogodowych na pękanie strąków i osypywanie nasion łubinu wąskolistnego. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 522 s. 317-323.
• SADOWSKI S., PAŃKA D., SOWA A. 1996. Wpływ terminu siewu na skład mikroflory korzeni łubinu białego odmiany Wat. W: Łubin: kierunki badań i perspektywy użytkowe. Poznań. Wydaw. PTŁ s. 414-424.
• SZWEJKOWSKI Z, BIENIASZEWSKI T., WIATR K., FORDOŃSKI G. 2001. Determination of yielding and developing of yellow lupine by meteorological condition. Natural Science. Nr 3 s. 115-132.
• SZWEJKOWSKI Z., BIENIASZEWSKI T., FORDOŃSKI G. 2002. The correlations between surface temperature and monthly sums of precipitation on the growth and yield of yellow lupine. 25th Agro and Forest Meteorology 20–24 May 2002, Norfolk, Virginia. Boston. American Meteorological Society s. 33-45.