Wpływ prognozowanych warunków klimatycznych na stabilność drzewostanów świerkowych w Beskidzie Śląskim

• Autorzy: Durło G. B.

Warianty tytułu

EN

The effect of predicted climatic conditions on the stability of spruce tree in the Beskid Śląski

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono parametry, określające możliwości adaptacji drzewostanów świerkowych do bieżących i prognozowanych warunków klimatycznych na obszarze leśnego kompleksu promocyjnego - Lasy Beskidu Śląskiego. W tym celu wykorzystano dane historyczne z wielolecia 1951-2010 oraz ciąg danych meteorologicznych, wygenerowanych za pomocą modelu WGEN_K [KUCHAR 2005; RICHARDSON, WRIGHT 1984) o horyzoncie czasowym 100 lat. Obliczenia przeprowadzono na podstawie dwóch scenariuszy stężenia CO₂ - 130% i 200%, korzystając z modelu klimatycznego GISS_E (SMITH, PITTS 1997). Opisano związek przyrostu miąższości świerka i produkcji biomasy z warunkami klimatycznymi. Na podstawie uzyskanych wyników sporządzono diagramy produkcyjności siedlisk dla świerka, zgodnie z normą klimatyczną 1951-2000 oraz według zaproponowanych scenariuszy na 2100 r.

EN

The paper presents parameters estimating possible adaptation of the spruce tree stands to present and predicted climatic conditions in the Beskid Śląski Mts. The data come from measurements made in the years 1951-2010 at 25 meteorological stations and posts situated in the Beskid Śląski region. The aim of this study was to evaluate the effect of climate variability on the stability of a spruce stand in lower subalpine forest zone of the Beskid Śląski. The work includes studies on the possibility of adaptation of spruce forest to present and future climate in the Western Beskids. The study used historical data and a series of meteorological data generated with the model WGEN_K (KUCHAR 2005) of a time range of 100 years. Calculation procedure based on two scenarios of CO₂ concentration increase of 130% and 200% by the year 2050. The relationship between productive potential and biomass production of spruce stands and climatic conditions was described. Doubling the CO₂ concentration in the atmosphere, and a rise of mean air temperature to 9°C, at reduced rainfall in the summer time clearly resulted in the deterioration of productive conditions in lower subalpine mountain zone of the Beskid Śląski.

Słowa kluczowe

PL

Beskid Śląski; biomasa; klimat; przyrost; świerk

EN

biomass productivity; climate change; forest growth; Norway spruce

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 2
• Strony: 107--119
• Opis fizyczny: Bibliogr. 33 poz., wykr.

Twórcy

autor

Durło G. B.

• Uniwersytet Rolniczy im. H. Kołłątaja w Krakowie, Wydział Leśny, Katedra Ochrony Lasu i Klimatologii Leśnej, al. 29 listopada 46, 31-425 Kraków; tel. [phone],

Bibliografia

• ALBERT M., SCHMIDT M. 2010. Climate-sensitive modelling of site-productivity relationships for Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) and common beech (Fagus sylvatica L.). Forest Ecological Management. Vol. 259 s. 739-749.
• ANDREASSEN K., SLBERG S., TVEITO O., LYSTAD S. 2006. Regional differences in climatic responses of Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) growth in Norway. Forest Ecological Management. Vol. 222 s. 211-221.
• BALON J. 2007. Stabilność środowiska przyrodniczego Karpat Zachodnich powyżej górnej granicy lasu. Kraków. Wydaw. IGiGP UJ ISBN 978-83-60560-17-4, ss. 262.
• BARAŃSKI M. 2007. Beskid Śląski. Pruszków. Wydaw. Rewasz. ISBN 83-7005-423-4 ss. 250.
• BÜNTGEN U., FRANK D., KACZKA R., VERSTEGE A., ZWIJACZ-KOZICA T., ESPER J. 2007. Growth responses to climate in a Multi-species tree-ring network in the Western Carpathian Tatra Mountains, Poland and Slovakia. Tree Physiology. Vol. 27 s. 689-702.
• DUBROVSKY M., NEMESOWA I., KALVOVA J. 2005. Uncertainties in climate change scenarios for the Czech Republic. Climate Research. Vol. 29 s. 139-156.
• DURŁO G. 2007. Klimatyczny bilans wodny okresów wegetacyjnych w Beskidach Zachodnich. Acta Agrophysica. Vol. 10. Iss. 3 s. 553-562.
• DURŁO G. 2010. Leśny okres wegetacyjny na obszarze LKP Lasy Beskidu Śląskiego. Sylwan. Vol. 154. Iss. 8 s. 577-584.
• DURŁO G. 2011. The possibility of adaptation of spruce forests in Beskid Śląski Mts. to changing climate conditions. Prace Studia Geograficzne. Vol. 47 s. 227-236.
• ĎURSKÝ J., ŠKVARENINA J., MINDÁŠ J., MIKOVÁ A. 2006. Regional analysis of climate change impast on Norway spruce (Picea abies L. Karst.) growth in Slovak mountain forests. Journal Forest Science. Vol. 52 s. 306-315.
• FELIKSIK E., DURŁO G. 2004. Climatological characteristic of the area of the Carpathian Regional Gene Bank in the Wisła Forest District. Dendrobiology. Vol. 51 s. 43-51.
• FRIES A., LINDGREN D., YING C., RUOTSALAINEN S., LINDGREN K., ELFVING B., KARLMATS U. 2000. The effect of temperature on site index in western Canada and Scandinavia estimated from IUFRO Pinus contorta provenance experiments. Canadian Journal Forest Research. Vol. 30 s. 921-929.
• KUCHAR L. 2005. Zmodyfikowany model WGENK generowania dobowych danych meteorologicznych na potrzeby modelowania agrometeorologicznego. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. Vol. 5. Z. specj. (14) s. 185-196.
• LEHTONEN A., MAKIPAA R., HEIKKINEN J., SIEVANEN R., LISKI J. 2004. Biomass expansion factors (BEFs) for Scots pine, Norway spruce and birch according to stand age for boreal forests. Forest Ecological Management. Vol. 188 s. 211-224.
• LEVIN I., GRAUL R., TREVITT N. 1995. Long term observations on atmospheric CO2 and carbon isotopes at continental sites in Germany. Tellus. Vol. 47 s. 23-34.
• LINK R., LÜDECKE H.J. 2011. A new basic one-dimensional one-layer model obtains excellent agrement with the observed earth temperature. International Journal Modern Physics. Vol. 22 s. 449-455.
• MÄKINEN K., NÖJD P., KAHLE H., NEUMANN U., TVEITE B., MIELIKÄINEN K., ROHLE H., SPIECKER H. 2002. Radial growth variation of Norway spruce (Picea abies (L.) Karst.) across latitudinal and altitudinal gradients in central and northern Europe. Forest Ecological Management. Vol. 171 s. 243-259.
• MCCARTHY J., CANZIANI O., LEARY N., DOKKEN D., WHITE K. 2001. Climate change 2001: impacts, adaptation and vulnerability. Contribution of Working Group II to the Third Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change. Cambridge. University Press. ISBN: 97-80521015004 ss. 1042.
• MIGAŁA K. 2005. Piętra klimatyczne w górach Europy a problem zmian globalnych. Wydaw. UWroc. Studia Geograficzne. Vol. 78. ISBN 83-229-2586-7 ss. 150.
• PRETZSCH H. 2009. Forest dynamics, growth and yield. Berlin. Springer Verlag. ISBN 978-3-540-88306-7 ss. 664.
• RICHARDSON C. 1985. Weather simulation of daily climatic data for agronomic models. Agronomy Journal. Vol. 74 s. 510-514.
• RICHARDSON C., WRIGHT D. 1984. WGEN: A model for generating daily weather variables. US Department of Agricultural. ARS. Vol. 8 ss. 83.
• ROMER E. 1962. Wybór prac. T. II. Warszawa. PWN ss. 522.
• Rozporządzenie RM RP z dnia 16 czerwca 1994. Ramowa konwencja narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu. Dziennik Ustaw nr 53 poz. 238.
• SAAVA Y., OLEKSYN J., REICH P., TJOELKER M., VAGANOV E., MODRZYNSKI J. 2006. Interannual growth response of Norway spruce to climate along an altitudinal gradient in the Tatra Mountains, Poland. Trees. Vol. 20 s. 735-746.
• SMITH J., PITTS G. 1997. Regional climate change scenarios for vulnerability and adaptation assessments. Climate Change. Vol. 36. Iss. 1/2 s. 3-21.
• SOCHA J. 2010a. Metoda modelowania potencjalnych zdolności produkcyjnych świerka w górach. A method for modelling the potential productivity of Norway spruce in mountains. Habilitation thesis. Kraków. Departament of Dendrometry, UR. ISSN 1899-3486 ss.107.
• SOCHA J. 2010b. Wskaźniki wzrostu świerka i prognoza zmian warunków siedliskowych dla tego gatunku w oparciu o różne scenariusze zmian klimatu. Maszynopis. Raport z Grantu NFOŚ Nr BZ 637/KEkL/2010.
• SOCHA J., DURŁO G. 2011. How will climate change impact Norway spruce growth in Central European mountains. Agricultural and Forest Meteorology (w druku).
• SOCHA J., DURŁO G. 2012. How will climate change impact carbon sequestration by Norway spruce stands in Western Beskidy. Folia Forestalia Polonica (w druku).
• SOLOMON S., QIN M., MANNING Z., CHEN M., MARQUIS K., TIGNOR A., MILLER H. 2007. Contribution of Working Group I to the Fourth Assessment Report of the IPCC. Cambridge. University Press s. 93-127.
• THOMASIUS H. 1990. Dynamik natürlicher Waldgesellschaften im Osterzgebirge, ihre Modifikatiton durch Umweltveränderungen und deren Bedeutung für Rekonstruktionsmassnahmen. Archiv für Naturschutz und Landchaftsforschung. Vol. 30 s. 161-176.
• WILCZEK Z. 1995. Zespoły leśne Beskidu Śląskiego i zachodniej części Beskidu Żywieckiego na tle zbiorowisk leśnych Karpat Zachodnich. Katowice. Wydaw. UŚ. ISBN 83-2260-596-X ss. 130.