Wpływ warunków hydrotermicznych na strukturę plonowania rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.) w uprawie na nasiona

• Autorzy: Deska J. , Bombik A. , Rymuza K.

Warianty tytułu

EN

The effect of hydro-thermal conditions on the seed yield structure of fodder galega (Galega orientalis Lam.)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rutwica wschodnia (Galega orientalis Lam.) jest wieloletnią rośliną bobowatą, mającą złożony system korzeniowy, co powoduje jej mniej dynamiczną reakcję na niedobory wody niż innych roślin bobowatych. W wieloletnim, jednoczynnikowym doświadczeniu założonym w układzie całkowicie losowym, prowadzonym na terenie obiektu doświadczalnego Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, uprawiano rutwicę wschodnią odmiany Gale. W latach 2000-2004 badano wpływ opadów i temperatury powietrza w kolejnych miesiącach wegetacji na wybrane elementy struktury plonowania nasiennego: liczbę gron na roślinie, długość osadki owocostanu (grona), długość produktywnej części osadki, średnią liczbę strąków w gronie, masę strąków na pędzie, liczbę i masę nasion z pędu oraz masę tysiąca nasion (MTN). Próby pobierano losowo w trzeciej dekadzie lipca w okresie pełnej dojrzałości strąków na pędach. Uzyskane wyniki zestawiono i opracowano, obliczając wartość średnią i współczynnik zmienności, a uzyskane średnie porównano, stosując test t-Studenta, na poziomie istotności p ≤ 0,05. Dla parametrów struktury plonu wyznaczono równania regresji wielokrotnej, opisujące wpływ badanych warunków hydrotermicznych na plon masy nasion. Równania regresji wielokrotnej wykazały największy, istotny wpływ na różnicowanie elementów struktury plonu warunków hydrotermicznych w lutym, marcu i maju. Istotnie dodatni wpływ na liczbę strąków na pędzie oraz liczbę i masę nasion wywierały większe opady w marcu, natomiast większe od średnich opady w lipcu istotnie ograniczały liczbę i masę nasion na pędzie. Największą reakcję na zmiany warunków hydrotermicznych wykazała liczba strąków na pędzie oraz masa tysiąca nasion.

EN

The fodder galega (Galega orientalis Lam.) is a perennial plant of Fabaceae having a complex root system, which makes its response to water deficits less dynamic than that of other legumes. The fodder galega var. Gale was grown in a long-term, univariate experiment set up randomly at the experimental object of the University of Natural Sciences and Humanities in Siedlce. In the years 2000-2004 the effect of precipitation and air temperature in the vegetation period on selected components of seed yield (the number of clusters per plant, length of a cluster (circle), length of the productive part of cluster, the average number of pods in a cluster, the mass of pods on the shoot, the number and mass of seeds and the mass of thousand seeds) was studied. Samples were taken randomly at the end of July in the period of full maturity of pods on shoots. The results were summarized and compiled by calculating the mean and coefficient of variation, and resulting means were compared using Student's t test at significance level of p ≤ 05. The yield structure parameters were determined by multiple regression equations describing the effect of studied hydro-thermal conditions on the seed mass yield. Multiple regression showed the largest, significant effect of hydro-thermal conditions on the differentiation of yield components in February, March and May. Significantly positive impact on the number of pods per shoot and the number and mass of seeds was exerted by larger precipitation in March, but higher than average rainfall in July significantly limited the number and mass of seeds per shoot. The greatest response to changes in hydro-thermal conditions was noted in the number of pods per shoot and the mass of one thousand seeds.

Słowa kluczowe

PL

opady; rutwica wschodnia; struktura plonu; temperatura; uprawa na nasiona

EN

cultivation; fodder galega; precipitation; temperature

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 2
• Strony: 61--76
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Deska J.

autor

Bombik A.

autor

Rymuza K.

• Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny w Siedlcach, Instytut Agronomii, ul. Prusa 14, 08-110 Siedlce; tel. [phone],

Bibliografia

• ANISZEWSKI T., DROZDOV S.N., KHOLOPTSEVA E.S., MIHKIEV A.I. 1996. Botanical characteristics and phenological development of Galega orientalis Lam. in the primeval forest zone of eastern Fennoscandia. Aquilo. Ser. Botanica. Z. 36 s. 21-26.
• BALEŽENTIENĖ L., SPRUOGIS V. 1997. Galega orientalis Lam. as a valuable species in agrophytocenosis of Lithuania. Botanica Lithuanica. Suppl. 1 s. 143-145.
• BOMBIK A., KOC G., STARCZEWSKI J. 1999. Plonowanie podstawowych roślin uprawnych w zależności od przebiegu warunków meteorologicznych. Folia Universitatis Agriculturae Stetinensis. Vol. 79. Agricultura s. 29-34.
• BULANENKOVA E. 1991. Semennaja productivnost’ kozljatnika vostočnogo v pervom godu pol’zovanija. W: Kozljatnik vostočnyj: problemy vozdelyvanija i ispol’zovanija. Tezy i raporty 1-go Naučno-proiz. Seminara. Čelabinsk. Čelabinskij Gosudarstvennyj Universitet s. 18-19.
• DESKA J. 2009. Wybrane problemy uprawy rutwicy wschodniej (Galega orientalis Lam.) na nasiona w warunkach klimatycznych Wysoczyzny Siedleckiej. Rozprawy Naukowe. Nr 105. Siedlce. Akademia Podlaska. ISSN 0860-4371 ss. 112.
• DESKA J., WYRZYKOWSKA M. 2005. Application of the path method to estimate crop components in seed production of goat’s rue (Galega orientalis Lam.). W: Abstracts des Deutschen Region der Internationalen Biometrschen Gesellschaft (DR-IBS) in Halle (Salle), 51. Biometrischen Kolloquius. März 2005. Halle. Martin-Luther-Universität s. 112.
• DRAGAŃSKA E., SZWEJKOWSKI Z. 2005. Niedobory i nadmiary opadów w okresie wegetacji grochu siewnego i bobiku w Polsce Północno-Wschodniej, w wieloleciu 1971-2000. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. T. 5. Z. specj. (14) s. 119-128.
• DRAPER N.R., SMITH H. 1973. Analiza regresji stosowana. Warszawa. PWN ss. 460.
• DZIEŻYC J. (red.) 1989. Potrzeby wodne roślin uprawnych. Warszawa. PWN. ISBN 83-01-07658-5 ss. 418.
• IGNACZAK S. 1999. Fodder galega (Galega orientalis Lam.) used in long-term fallow land preservation as a potential fodder source. Materiały Sesji Naukowej. Zeszyty Naukowe AR Kraków. Z. 347 s. 123-129.
• JASIŃSKA Z., KOTECKI A. 1993. Rośliny strączkowe. Warszawa. PWN. ISBN 83-01-11110-0 ss. 205.
• KOTECKI A. 1990. Wpływ warunków wilgotnościowych i termicznych na rozwój i plonowanie grochu siewnego odmiany Kaliski. Zeszyty Naukowe AR Wrocław. Vol. 52. Rolnictwo. Z. 199 s. 71-84.
• KOŻUCHOWSKI K. 2005. Meteorologia i klimatologia. Warszawa. PWN. ISBN 83-01-14490-4 ss. 321.
• KSIĘŻAK J. 2002. Dynamika gromadzenia składników pokarmowych w organach roślin tradycyjnych i samokończących odmian bobiku w okresie od kwitnienia do dojrzałości pełnej. Monografie i Rozprawy Naukowe IUNG Puławy. Nr 5. ISBN 83-88031-87-2 ss. 95.
• KSIĘŻAK J. 2010. Plonowanie mieszanek grochu z jęczmieniem jarym w systemie uprawy ekologicznej. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. No 55(3) s. 200-204.
• MIKULSKI W. 1982. Wpływ czynników klimatycznych na przebieg wegetacji bobiku (Vicia faba). Hodowla Roślin. Z. 2/3 s. 16-20.
• ROJEK S. 1986. Potrzeby wodne roślin motylkowych. Fragmenta Agronomica.Vol. 3. Z. 2(10) s. 3-19.
• TURKOVA Е.V. 2003. Biologija formirovanija produkivnosti galegi vostočnoj. W: Problemy APK i puti ich rešenija. Materiały Naučno-Praktičeskoj Konferencii. Penza. Penzenskij Gosudarstvennyj Universitet s. 109-111.
• TURKOVA Е.V. 2005. Morfogenetičeskij cikl apikal’nych meristem, tipy ontogeneza pobegov. 4. Mnogoletnie travjanistye bobovye rastenija. Vestnik Moskovskogo Universiteta. S. 16. Biologija. Z. 3 s. 27-32.
• WIERSEMA J.H. 1994. Taxonomic information on cultivated plants in the USDA/ARS Germplasm Resources Information Network (GRIN). W: Second International Symposium on Taxonomy of Cultivated Plants. ISHS Acta Horticulturae. Vol. 413 s. 413.
• WOJCIECHOWSKA W., IGNACZAK S. 1992. Wstępna informacja o rutwicy wschodniej (Galega orientalia Lam.) nowej pastewnej roślinie motylkowatej. Hodowla Roślin. Nr 4 s. 26-29.