PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Wieloletnia zmienność sezonowych opadów w Polsce

Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
Multiannual variability of seasonal precipitation in Poland
Języki publikacji
PL
Abstrakty
PL
Celem pracy była weryfikacja poglądów o czasowej i przestrzennej zmienności kontynentalnych i oceanicznych cech opadów atmosferycznych w Polsce na podstawie serii pomiarowej, uwzględniającej także pierwszą dekadę XXI wieku. Materiały podstawowe obejmowały miesięczne sumy opadów atmosferycznych z 38 stacji meteorologicznych IMGW z okresu 1951-2010, z wyłączeniem obszarów górskich. Przedmiotem analizy były sumy opadów kalendarzowych pór roku - ich wielkość, procentowy udział w sumie rocznej, a także ilorazy sum opadów: półrocza ciepłego (IV.IX) i chłodnego (X.III), lata (VI.VIII) i zimy (XII.II), jesieni (IX.XI) i wiosny (III.V), a także lipca i lutego. Żadna z wymienionych charakterystyk opadów nie wykazuje statystycznie istotnego trendu liniowego, nawet na poziomie α = 0,10. Na przeważającym obszarze kraju zaznacza się jednak niewielka tendencja do wzrostu opadów w sezonach wiosennym i jesiennym oraz malejący udział opadów letnich w sumie rocznej. Ilorazy opadów półrocza ciepłego i chłodnego, jesieni i wiosny oraz lipca i lutego mają w większości rejonów tendencję ujemną. Najbardziej niejednoznaczne co do kierunku są natomiast zmiany ilorazu opadów letnich i zimowych. Niewielki wzrost stopnia kontynentalizmu pluwialnego zaznacza się głównie w południo-wschodniej części Polski.
EN
The aim of the paper was to verify opinions on the temporal and spatial variability of continental and oceanic features of atmospheric precipitation in Poland based on measurement series including the first decade of the 21st century. The basic material consisted of monthly sums of atmospheric precipitation collected from 38 IMGW weather stations, excluding mountain areas, from 1951 till 2010. The objectives of the analysis were the sums of precipitation in calendar seasons - their quanti ty, percentage contribution to the annual sums and the proportions of total precipitation of: warm halfyear (April-September) to cool half-year (October-March), summer (June-August) to winter (December-February), autumn (September-November) to spring (March-May), and July to February precipitations. None of the mentioned characteristics of precipitation showed statistically significant linear trend, even at the level of α = 0.10. However, in the prevailing area of the country a slight tendency of an increase in the precipitation in spring and autumn was found and a decreasing share of summer precipitation in the annual total precipitation. The proportion of precipitation of warm to cool half-year and those of autumn to spring and of July to February revealed a negative tendency in most regions. The most ambiguous, as to the direction, were the changes of the proportion of summer to winter precipitation. A slight increase in the degree of pluvial continentalism is mainly marked in the south-eastern part of Poland.
Wydawca
Rocznik
Strony
45--60
Opis fizyczny
Bibliogr. 17 poz., il., wykr.
Twórcy
autor
  • Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Zakład Meteorologii i Klimatologii, ul. Papieża Pawła VI 3; tel. +48 91 449-62-71, Malgorzata.Czarnecka@zut.edu.pl
Bibliografia
  • BANASZKIEWICZ B., GRABOWSKA K., SZWEJKOWSKI Z. 2008. Characterisation of variability of atmospheric precipitation at selected stations of the Mazury Lake. Acta Agrophysica. Vol. 12 (1) s. 19-27.
  • BORYCZKA J., STOPA-BORYCZKA M. 2004. Cykliczne wahania temperatury powietrza i opadów w Polsce w XIX I XXI wieku. Acta Agrophysica. Vol. 3 (1) s. 21-33.
  • DEGIRMENDŽIĆ J., KOŻUCHOWSKI K., ŻMUDZKA E. 2004. Changes of air temperature and precipitation in Poland in the period 1951-2000 and their relationship to atmospheric circulation. International Journal of Climatology. Vol. 24. Iss. 3 s. 291-310.
  • KIRSCHENSTEIN M., BARANOWSKI D. 2005. Sumy opadów atmosferycznych w Polsce w latach 1951-1995. Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią. Ser. A. Geografia Fizyczna. T. 56 s. 55-72.
  • KOŻUCHOWSKI K. 1984. Zmienność opadów atmosferycznych w Polsce w stuleciu 1881-1980. Acta Geographica Lodziensis. Vol. 48 ss. 158.
  • KOŻUCHOWSKI K. 1996. Współczesne zmiany klimatyczne w Polsce na tle zmian globalnych. Przegląd Geograficzny. T. 68. Z. 1-2 s. 79-98.
  • KOŻUCHOWSKI K. 2004. Zmienność opadów atmosferycznych w Polsce w XX i XXI wieku. W: Skala, uwarunkowania i perspektywy współczesnych zmian klimatycznych w Polsce. Pr. zbior. K. Kożuchowski. Łódź. Wydaw. Biblioteka s. 47-58.
  • MAGER P., KASPROWICZ T., FARAT R. 2009. Change o air temperature and precipitation in Poland in 1966-2006. W: Climate change and agriculture in Poland - impacts, mitigation and adaptation measures. Pr. zbior. Red. J. Leśny. Acta Agrophysica. Rozprawy i Monografie. 169 (1) s. 19-38.
  • OTOP I. 2010. Precipitation variability in the middle Odra River basin in the years 1951-2005. W: Climate change research. Pr. zbior. Red. J. Leśny. Acta Agrophysica. Rozprawy i Monografie. 183 (4) s. 50-57.
  • PASZYŃSKI J., NIEDŹWIEDŹ T. 1999. Klimat. W: Geografia Polski, środowisko przyrodnicze. Pr. zbior. Red. L. Starkel. Warszawa. Wydaw. Nauk. PWN s. 288-343.
  • SOLOMON S., QIN D., MANNING M., CHEN Z., MARQUIS M., AVERYT K.B., TIGNOR M., MILLER H.L. (red.) 2007. Climate change 2007: The physical science basis. Contribution of working group I to the fourth assessment report of the intergovernmental panel on climate change [online]. Cambridge, Cambridge University Press, United Kingdom and New York, NY, USA. [Dostęp 30.01.2012]. Dostępny w Internecie: www.ipcc.ch/pdf/assessment-report/ar4/wg1/ar4-wg1- chapter7.pdf
  • TWARDOSZ R., NIEDŹWIEDŹ T., ŁUPIKASZA E. 2011. The influence of atmospheric circulation on the type of precipitation (Krakow, southern Poland). Theoretical and Apply Climatology. No. 104 s. 233-250.
  • WISZNIEWSKI W. 1953. Atlas opadów atmosferycznych w Polsce 1891-1930. Warszawa. WK s. 66.
  • ZAWORA T., ZIERNICKA A. 2003. Precipitation variability in time in Poland in the light of Multi-annual mean values (1891-2000). Studia Geograficzne. Nr 75. Acta Universitatis Wratislaviensis. Vol. 2542 s. 123-128.
  • ZIERNICKA-WOJTASZEK A. 2006. Zmienność opadów atmosferycznych na obszarze Polski w latach 1971-2000.W: Klimatyczne aspekty środowiska geograficznego. Pr. zbior. Red. J. Trepińska, Z. Olecki. Kraków. Inst. Geogr. i Gosp. Przestrz. UJ s. 139-148.
  • ŻMUDZKA E. 2002. O zmienności opadów atmosferycznych na obszarze Polski nizinnej w drugiej połowie XX wieku. Wiadomości IMGW. T. 25 (46). Nr 4 s. 23-38.
  • ŻMUDZKA E. 2009. Współczesne zmiany klimatu Polski. Acta Agrophysica. Vol. 13(2) s. 555-568.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BATC-0008-0040
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.