Ocena zmian warunków opadowych na stacji naukowo-badawczej IGiPZ PAN w Szymbarku w okresie 40 lat obserwacji (1971-2010) i ich wpływ na zmienność odpływu wody ze zlewni Bystrzanki

• Autorzy: Bochenek W.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of precipitation at the IG&SO pas research station in Szymbark during b40-year period (1971-2010) and its impact on the variability of water runoff from the Bystrzanka Stream basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W niniejszym artykule przedstawiono analizę zmian sum opadów atmosferycznych, ich struktury i czasu trwania oraz ich wpływu na dynamikę odpływu wody ze zlewni beskidzkiego cieku Bystrzanka. Przeprowadzono ją na podstawie 40-letnich (1971-2010) obserwacji opadów oraz 16-letnich pomiarów odpływu ze zlewni cieku. Zaobserwowano niepokojące zmiany, ujawnione po analizie trendów. W okresie wegetacji roślin występowały niedobory wody, spowodowane zmniejszaniem się liczby dni z opadami przeciętnymi, kształtującymi średnie przepływy w korycie cieku i równocześnie zapewniającymi zapas wody w zlewni, niezbędny dla procesów życiowych organizmów. W ciepłym okresie roku zwiększa się udział opadów o dobowych sumach przekraczających 20 mm i dużym natężeniu, które powierzchniowo spływają do cieków. Następstwem tego są coraz częstsze susze atmosferyczne i przepływy niżówkowe w korycie, obserwowane głównie w drugiej połowie lata i jesienią. Dalszą konsekwencją są niedobory wody na potrzeby gospodarcze w okresie zimy.

EN

The article presents an analysis of changes of precipitation sums, their structure, duration and impact on the dynamics of water outflow from the Bystrzanka Stream basin. The analysis was done for 40-year period (1971-2010) of precipitation measurements and for 16-year period of outflow records from the basin. Trend analyses revealed some worrying changes. Water deficits were observed in the vegetation periods caused by the decreasing number of days with average precipitation which generated average discharge and ensured water supply in the basin essential for life processes. The share of rainfalls above 20 mm a day and those of high intensity which directly flow down the slopes to streams increased in the warmer season. Consequently, frequent atmospheric droughts and low flows in the channel were observed mainly in late summer and autumn. Another result of such situation is the deficit of water for economic purposes in winter.

Słowa kluczowe

PL

opad atmosferyczny; niżówki; posucha; wezbrania; zlewnia Bystrzanki

EN

drought; low discharge; precipitation; Bystrzanka Stream basin; water rising

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 2
• Strony: 29--44
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., wykr.

Twórcy

autor

Bochenek W.

• Stacja Naukowo-Badawcza IGiPZ PAN, Szymbark 430, 38-311 Szymbark; tel. [phone],

Bibliografia

• KACZOROWSKA Z. 1962. Opady w Polsce w przekroju wieloletnim. Prace Geograficzne IG PAN. Z. 33. ISSN 0373-6547 ss. 107.
• KOSSOWSKA-CEZAK U., BAJKIEWICZ-GRABOWSKA E. 2009. Podstawy hydrometeorologii. Wyd. Nauk. PWN. ISBN 978-83-01-15315-1 ss. 253.
• LEONOV M., KUREJKO J.A., ŠOŠIN V.M. 1967. Povtorjaemost’ osadkov na eksperymental’nom meteorologičeskom poligone po ich količestvu i vidam. U.N-I.G.M.I Trudy Vypusk. T. 67.
• OLECHNOWICZ-BOBROWSKA B. 1970. Częstość dni z opadem w Polsce. Prace Geograficzne IG PAN. Z. 86 ISSN 0373-6547 ss. 75.
• OZGA-ZIELIŃSKA M., BRZEZIŃSKI J. 1994. Hydrologia stosowana. Warszawa. Wyd. Nauk. PWN. ss. 324. ISBN 83-01-11140-2
• SCHMUCK A., 1962. Posuchy i wysokie opady atmosferyczne w województwie wrocławskim w latach 1950-1959. Czasopismo Geograficzne. T. 33 z. 4 s. 411-440.
• SCHMUCK A. 1965. Regiony pluwiotermiczne w Polsce. Czasopismo Geograficzne. T. 36. Z. 3 s. 239-244.
• TREPIŃSKA J.B. 2009. Znaczenie obserwacji pogody i stacji meteorologicznych w XIX wieku w Galicji. W: Zintegrowany Monitoring Środowiska Przyrodniczego. Funkcjonowanie środowiska przyrodniczego w okresie przemian gospodarczych w Polsce. Pr. zbior. Red. W. Bochenek, M. Kijowska. Szymbark. Biblioteka Monitoringu Środowiska s. 95-104.
• ZIELIŃSKA M. 1964. Metody obliczania i prognozowania niżówek w ujęciu probabilistycznym. Wiadomości Służby Hydrologicznej i Meteorologicznej. Z. 58.