Parowanie potencjalne w wybranych obszarach Sudetów i Niżu Dolnośląskiego - prosta analiza potrzeb modelowania hydrologicznego

• Autorzy: Bac S. , Iwański S. , Kuchar L.

Warianty tytułu

EN

Potential evaporation in the Sudetes and Silesia Lowland - a simple analysis for the needs of hydrological modelling

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy wskazano możliwości aproksymacji przestrzennej wielkości parowania do celów modelowania hydrologicznego, z uwzględnieniem różnego kroku czasowego. Analizę współzależności parowania potencjalnego dla okresów miesięcznych wykonano za pomocą regresji liniowej. Wykorzystano unikalne dane, dotyczące parowania, uzyskane na podstawie dobowych i całorocznych (z okresów 1956-1964 i 1975-1979) wyników mierzonych za pomocą ewaporometrów Wilda. Wyniki z obserwacji tylko częściowo opublikowanych oraz archiwum obejmują informacje z dwóch stacji nizinnych oraz czterech położonych w Sudetach. Dane zebrano ze stacji na wysokościach nad poziomem morza w zakresie od 118 do 665 m oraz wzajemnych odległościach od 3 do 96 km. Istniejące zależności między parowaniem w różnych stacjach umożliwiają redukcję pomiarów w sieci oraz uzupełnianie i korektę odstających obserwacji. Analiza sugeruje też dalsze badania, uwzględniające redukcję kroku czasowego.

EN

This paper presents a spatial approximation of monthly evaporation for hydrological purposes. A simple analysis of the correlation of monthly evaporation between six climate stations from the Sudetes and Silesian Lowland was made with the linear model. The analysis was based on the unique observations from two periods 1956-1964 and 1975-1979 obtained with the Wild's measuring devices. Obtained correlation between evaporation in different meteorological stations revealed a possibility of reducing the number of measurements/stations, obtaining estimates or correcting the outliers. Moreover, the study suggested a possibility of similar analysis for data from a shorter time-frame.

Słowa kluczowe

PL

metoda najmniejszych kwadratów; parowanie potencjalne; regresja liniowa

EN

field evaporation; least square method; linear regression

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2012
• Tom: T. 12, z. 2
• Strony: 7--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., wykr.

Twórcy

autor

Bac S.

autor

Iwański S.

autor

Kuchar L.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław: tel. [phone].

Bibliografia

• BAC S. 1964. Stosunki termiczne wód potoków górskich w zlewni źródliskowej Bobru. Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich PAN. Z. 11 s. 7-34.
• BAC S. 1989. Współzależność miesięcznych i dekadowych wielkości ewapotranspiracji według Penmana z parowaniem z wolnej powierzchni wodnej w świetle dwudziestoletnich badań. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Ser. Melioracje. Z. 191 s. 99-109.
• BAC S., IWAŃSKI S., KUCHAR L. 2008. Porównanie wybranych modeli do szacowania parowania potencjalnego w okresie zimowym dla potrzeb modelowania hydrologicznego. Acta Agrophisica. Vol. 12 s. 305-314.
• BAC S., KUCHAR L. 2001. Modyfikacja wzoru do obliczania wielkości parowania potencjalnego według Turca. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B. Vol. LV/LVI. Iss. 5 s. 42-49.
• BAC S., PASIERSKI Z. 1990. Metoda weryfikacji współczynników empirycznych do wyznaczania ewapotranspiracji rzeczywistej. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Inżynieria Środowiska. Z. 191 s. 135-143.
• BAC S., PASIERSKI Z. 2008. Wyniki badań empirycznych z okresu lat 1981-2005 nad parowaniem terenowym podczas półrocza zimowego. Warszawa. Wydaw. IMGW s. 316-322.
• BRYŚ K. 2001. Porównanie standardowej metody pomiaru parowania (ewaporometr Wilda) ze standardem anglosaskim (Class A) w świetle badań polowych we Wrocławiu. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio B. Vol. LV/LVI. Iss. 10 s. 81-93.
• JAWORSKI J. 1997. Parowanie terenowe. W: Hydrologia dynamiczna. Pr. zbior. Red. U. Soczyńska. Warszawa. Wydaw. Nauk. PWN s. 139-184.
• JAWORSKI J., SZKUTNICKI J. 2001. Procesy hydrologiczne w zlewni górnej Wilgi. P.T. Geof. Atlasy i monografie. Warszawa. IMGW ss. 382.
• JURAK D. 1976. Intensywność parowania z powierzchni wody w zależności od charakteru zbiornika. Prace IMGW. Nr 10 s. 5-73.
• KASZEWSKI B.M., SIWEK K. 2004. Przebieg parowania potencjalnego w Lublinie. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Monografie XXXVIII. Nr 503 s. 133-143.
• KOWANETZ L. 1998. Klimatyczny bilans wodny w deszczomierzu górnej Wisły. UJ, Instyt. Geogr. Pr. dokt. Maszyn. ss. 132.
• KOWANETZ L. 2004. Zakres zmienności wskaźników parowania w zachodniej części Karpat Polskich. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Monografie. Nr 38 s. 63-78.
• KWIATKOWSKI J., WOŹNIAK Z. 1979. Uwagi o mezoklimacie Równi pod Śnieżką w Karkonoszach: Komitet Zagospodarowania Ziem Górskich PAN Kraków. Nr 26 s. 12-32.
• MICHNA E. 1962. O parowaniu potencjalnym w dolinie Sanu. Przegląd Geograficzny. T. 39. Z. 3 s. 565-569.
• ROJEK M. 1990. Wyniki wieloletnich badań nad ewapotranspiracją rzeczywistą wybranych powierzchni rolniczych. Zeszyty Naukowe Akademii Rolniczej we Wrocławiu. Melioracje XXXIV. Nr 189 s. 173-184.
• ROGUSKI W., SARNACKA S., DRUPKA S. 1988. Instrukcja wyznaczania potrzeb wodnych i niedoborów wodnych roślin uprawnych i użytków zielonych. Materiały Instruktażowe. Nr 66. Warszawa. IMUZ ss. 90.
• SARNACKA S., BRZESKA J., ŚWIERCZYŃSKA H. 1983. Wybrane metody wyznaczania ewapotranspiracji potencjalnej. Materiały Badawcze. Gospodarka Wodna i Ochrona Wód. Warszawa. IMGW ss. 49.
• SCHMUCK A. 1949. O parowaniu potencjalnym. Prace Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego. Ser. B. Nr 25. ss. 50.
• SCHMUCK A. 1960a. Rejonizacja pluwiotermiczna Dolnego Śląska. Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Rolniczej we Wrocławiu. Melioracja V. Nr 27 s. 3-15.
• SCHMUCK A. 1960b. Parowanie z wolnej powierzchni wodnej na Niżu Dolnośląskim i w Sudetach, Przegląd Geofizyczny. Nr 5 s. 183-197.
• SCHMUCK A. 1965. Parowanie w zlewni górnego Bobru i na Odrze pod Wrocławiem w latach 1957-1962. Przegląd Geofizyczny. Nr 10 s. 121-129.
• SZCZEPANKIEWICZ-SZMYRKA A. 1975. Parowanie potencjalne we Wrocławiu i na Szrenicy w 1972 r. Acta Universitatis Wratislaviensis. 287. Studia Geograficzne. Nr 23 ss. 30.
• SZCZEPANKIEWICZ-SZMYRKA A. 1981. Parowanie w świetle wybranych elementów meteorologicznych we Wrocławiu w latach 1951-1970. Acta Universitatis Wratislaviensis. 572. Studia Geograficzne. Nr 35 ss. 70.
• SZCZEPANKIEWICZ-SZMYRKA A., KARAL J. 1984. Atmosfieryjne osadki w gorodzie Wrocław i jego okriestnosti. W: Mikroklimat i mezoklimat mjestnych aglomjeracij. Brno. UJEP s. 41-51.
• US Environmental Protection Agency 1979. Electroosmotic drying of slime consistence wastes. Publ. No.05-534-2. Cincinatti s. 1-94.
• WALPOLE R.E., MYERS R.H., MYERS S.L., YE K. 2002. Probability and statistics for engineers and Scientists. 7th Ed. Prentice Hall ss. 730.