Wymywanie mineralnych form azotu z gleby lekkiej nawożonej corocznie kompostem z osadów ściekowych i nawozami mineralnymi

• Autorzy: Czyżyk F. , Pulikowski K. , Strzelczyk M. , Pawęska K.

Warianty tytułu

EN

Outflow of mineral forms of nitrogen from a light soil fertilised every year with compost from sewage sludge and mineral fertilisers

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono ocenę odpływu mineralnych form azotu z gleby lekkiej na podstawie wyników 6-letnich badań z jej corocznym nawożeniem kompostem z osadu ściekowego oraz równorzędnymi dawkami azotu w nawozach mineralnych. Badania prowadzono w lizymetrach wypełnionych piaskiem gliniastym, zawierającym średnio 14% części ziemistych. W badaniach zastosowano dwa warianty nawożenia kompostem (K1 - 10 i K2 - 15 g N·m-²) oraz dwa warianty nawożenia mineralnego (NPK) z równorzędnymi dawkami azotu w postaci saletry amonowej, z uzupełnieniem PK w postaci superfosfatu i soli potasowej. Wyniki badań wykazały zwiększanie się stężenia N-NO₃ w odciekach z gleby, wraz ze zwiększaniem dawek nawozów. Wystąpiło też zdecydowane zwiększanie się tego stężenia wraz z upływem lat stosowania nawozów. Stężenie azotanów w odciekach z gleby nawożonej saletrą było w przybliżeniu dwukrotnie większe niż w wariantach z nawożeniem równorzędnymi dawkami azotu w kompoście. Zawartości N-NH₄ w odciekach były większe w przypadku nawożenia kompostem niż stosowania nawozów mineralnych. Łączne ilości mineralnych form azotu odprowadzone w odciekach z gleby wyniosły 12% ogólnej ilości azotu dostarczonej do gleby w wariantach z nawożeniem kompostem i 20-27% w wariantach z nawożeniem mineralnym.

EN

Presented in the paper is the assessment of the outflow of mineral forms of nitrogen from a light soil, based on 6-year studies on its every year fertilisation with compost from sewage sludge along with equivalent doses of nitrogen in mineral fertilizers. The tests were conducted in lysimeters filled with clayey sand containing 14% of earthy particles on average. The tests comprised two variants of compost fertilization (K1 - 10 g N·m-² and K2 - 15 g N·m-²) and two variants of NPK with equivalent doses of nitrogen in the form of ammonium nitrate supplemented with PK in the form of superphosphate and potash salt. The results showed an increase of N-NO₃ in the effluents from soil with the rise of fertiliser's doses. Concentrations of N-NO₃ increased with the time of fertiliser application. Concentrations of nitrates in outflows from soil fertilised with saltpetre were approximately two-times higher than in variants fertilised with respective doses of nitrogen in compost. N-NH₄ concentration in outflows was higher in the case of fertilisation with compost than with mineral fertilizers. Total amounts of mineral forms of nitrogen discharged in outflows amounted 12% of total nitrogen applied to the soil in variants with compost fertilisation and 20-27% in variants with mineral fertilisation.

Słowa kluczowe

PL

nawożenie; straty azotu; zanieczyszczenie wód

EN

fertilisation; nitrogen loss; water contamination

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 11, z. 4
• Strony: 95--105
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Czyżyk F.

autor

Pulikowski K.

autor

Strzelczyk M.

autor

Pawęska K.

• Dolnośląski Ośrodek Badawczy ITP we Wrocławiu, ul. Berlinga 7, 51-209 Wrocław; tel. [phone],

Bibliografia

• CONSTANTIN J., MARY B., LAURENT F., AUBRION G., FONTAINE A., KERVEILLANT P., BEAUDOIN N. 2010. Effects of catch crops, no till and reduced nitrogen fertilization on nitrogen leaching and balance in three long - term experiments. Agriculture, Ecosystems and Environment. Vol. 135 iss. 2 ss. 268-278.
• CZUBA R. (red.) 1986. Nawożenie. Wyd. II. Warszawa. PWRiL ss. 564.
• CZYŻYK F., KOZDRAŚ M. 2003. Wpływ nawożenia traw kompostem z osadów ściekowych na skład chemiczny odcieków z gleby. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 494 s. 85-92.
• CZYŻYK F., KOZDRAŚ M. 2004. Właściwości chemiczne i kompostowanie osadów z wiejskich oczyszczalni ścieków. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. T. 4 z. 2a (11) s. 559-569.
• CZYŻYK F., KOZDRAŚ M. 2008. Azot i fosfor w odciekach z gleby lekkiej nawożonej kompostem z osadów ściekowych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 526 s. 311-317.
• FOTYMA E. 1996. Zastosowanie metody N min. Do oceny środowiskowych skutków nawożenia azotem. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 440 s. 89-99.
• GORLACH E., MAZUR T. 2002. Chemia rolna. Warszawa. PWN ss. 347.
• GOTKIEWICZ J. 1996. Uwalnianie i przemiany azotu mineralnego w glebach hydrogenicznych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 440 s. 121-129.
• GRZEBISZ W. 2009. Nawożenie roślin uprawnych. Cz. 2. Nawozy i systemy nawożenia. Warszawa. PWRiL ss. 376.
• KRZYWY-GAWROŃSKA E. 2006. Zmiany zawartości azotu ogólnego, azotanowego i amonowego w masie kompostów z komunalnego osadu ściekowego i wycierki ziemniaczanej podczas rozkładu. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 513 s. 243-249.
• LITYŃSKI T., JURKOWSKA H. 1982. Żyzność gleby i odżywianie się roślin. Warszawa. PWN ss. 643.
• PULIKOWSKI K. 2004. Zanieczyszczenia obszarowe w małych zlewniach rolniczych. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu. Ser. Rozprawy CCXI. Nr 479 ss. 137.
• SAPEK A. 2008. Emisja tlenków azotu (NOx) z gleb uprawnych i ekosystemów naturalnych do atmosfery. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. T. 8 z. 1 (22) s. 283-304.
• SAPEK B. 1996. Potencjalne wymycie azotanów na tle dynamiki mineralizacji azotu w glebach użytków zielonych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 440 s. 331-341.
• SAPEK B. 2010. Uwalnianie azotu i fosforu z materii organicznej gleby. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. T. 10 z. 3 (31) s. 229-256.
• SCHOLEFIELD D., LOCKYER D. R., WHITEHEAD D. C., TYSON K. C. 1991. A model to predict transformations and losses of nitrogen in UK pastures grazed by beaf cattle. Plant and Soil. Vol. 132 no. 2 s. 165-171.
• Zestaw norm. Woda i ścieki 1999. Warszawa. Wydaw. Normalizacyjne Alfa-Wero.