Rośliny motylkowate w zbiorowiskach klasy Molinio-Arrhenatheretea na nizinach i w górach

• Autorzy: Kryszak J. , Kryszak A. , Strychalska A.

Warianty tytułu

EN

Leguminous plants in communities of the Molinio-Arrhenatheretea class in lowlands and mountains

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań była ocena występowania roślin motylkowatych w runi zbiorowisk klasy Molinio- Arrhenatheretea w zróżnicowanych warunkach siedliskowych i ekologicznych. Badaniami porównawczymi objęto zbiorowiska łąkowe, wykształcone na niżu - w dolinie rzeki Wełna oraz w górach - w Obniżeniu Dusznickim. Badania florystyczne prowadzono metodą Brauna-Blanqueta. W zbiorowiskach analizowano występowanie roślin motylkowatych pod względem ilościowym i jakościowym. Warunki siedliskowe oceniono na podstawie laboratoryjnej oceny zasobności gleb w podstawowe makroelementy, a także metodą fitoindykacji Ellenberga. Oceniono wpływ występowania roślin motylkowatych na walory przyrodnicze i użytkowe zbiorowisk łąkowych. Walory przyrodnicze oceniono na podstawie: średniej liczby gatunków w zdjęciu fitosocjologicznym, wskaźnika waloryzacji przyrodniczej wg Oświta, natomiast wartość użytkową runi - metodą Filipka. Wyniki badań świadczą, że zbiorowiska łąkowe wykształcone na niżu charakteryzują się większą liczbą gatunków roślin motylkowatych, jednakże stanowią one mniejszy udział w runi niż w zbiorowiskach wykształconych w górach. Obecność roślin motylkowatych wpływa dodatnio na różnorodność florystyczną, a przez to na walory przyrodnicze zbiorowisk, natomiast nie zawsze poprawia wartość użytkową runi.

EN

The aim of the study was to evaluate the occurrence of leguminous plants in communities of the Molinio-Arrhenatheretea class in various site and ecological conditions. The comparative study comprised meadow communities developed: in lowlands - in the Wełna River valley and in the mountains - the Duszniki Depression. Floristic studies were carried out using Braun-Blanquet method. Both quantitative and qualitative analyses of legumes in the examined plant communities were made. Site conditions were assessed based on laboratory evaluation of soil macroelement availability and also with the use of Ellenberg's phytoindication method. The effect of leguminous plants on the natural and utility value of meadow communities was measured. Natural values were assessed based on: the mean number of species in phytosociological releves, natural valorisation index according to Oświt, while the sward utility value - with the method of Filipek. Obtained results showed that meadow communities developed in lowlands were characterised by a greater number of legume species, although they constituted a lower proportion in the sward in comparison with those developed in the mountains. The presence of legume plants in the sward positively affected floristic diversity thus increasing natural values, but not always utility values, of examined communities.

Słowa kluczowe

PL

Fabaceae; fitoindykacja; siedlisko; walory przyrodnicze i użytkowe; zbiorowiska łąkowo-pastwiskowe

EN

Fabaceae; grassland communities; habitat; natural and utility values; phytoindication

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 11, z. 3
• Strony: 113--122
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Kryszak J.

autor

Kryszak A.

autor

Strychalska A.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Katedra Łąkarstwa i Krajobrazu Przyrodniczego, ul. Wojska Polskiego 38/42, 60-627 Poznań; tel. [phone],

Bibliografia

• DENISIUK Z. 1967. Wstęp do badań nad zbiorowiskami łąkowymi w dolinie Warty. Prace Komisji Biologicznej. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. T. 23 z. 1 ss. 35.
• ELLENBERG H., WEBER H.E., DÜLL R., WRITH V., WERNER W., PAULISSEN D. 1992. Zeigerwerte von Pflanzen in Miteleuropa. Scripta Geobotanica. Vol. 18 ss. 258.
• FILIPEK J. 1973. Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowej. Postępy Nauk Rolniczych. T. 4 s. 59-68.
• GOS A., KITCZAK T., CZYŻ H. 1998. Przydatność roślin motylkowatych w zadarnianiu hałd popiołu i żużlu pochodzących z przemysłu elektrownianego. Biuletyn Naukowy UWM. Nr 1 s. 83-91.
• GRYNIA M., KRUPA M. 1970. Zbiorowiska łąkowo-pastwiskowe w dolinie Meszny. Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. T. 29 s. 141-163.
• GRYNIA M., KRYSZAK A. 1997. Skala ekologiczna występowania i udział roślin motylkowatych w zbiorowiskach łąkowo-pastwiskowych w wybranych dolinach rzek Wielkopolski. Prace Komisji Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. T. 83 s. 39-47.
• GRZEGORCZYK S., GRABOWSKI K., ALBERSKI J. 2004. Występowanie roślin motylkowatych na trwałych użytkach zielonych Pojezierza Olsztyńskiego. Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 4 z. 1 s. 229-240.
• KOZŁOWSKI S., SWĘDRZYNSKI A., ZIELEWICZ W. 2010. Rola roślin motylkowatych w środowisku przyrodniczym. W: Materiały Konferencji Naukowej „Rośliny motylkowate - znaczenie gospodarcze i przyrodnicze - stan aktualny i przyszłość”. Falenty, 24-25.11. 2010. Falenty Wydaw. ITP s. 7-8.
• MIAZGA S., MOSEK B. 1998. Występowanie motylkowatych w ważniejszych zbiorowiskach roślinnych doliny Wieprza i Bystrzycy. Biuletyn Naukowy UWM. Nr 1 s. 269-278.
• MOSEK B. 1998. Znaczenie krajobrazowe roślin motylkowatych w ekosystemach trawiastych. Biuletyn Naukowy UWM. Nr 1 s. 287-292.
• NOVOSELOVA A., FRAME J. 1992. The role of legumes in European grassland production. Proceedings of the 14th General Meeting of the EGF, Lahti, Finland s. 87-96.
• OŚWIT J. 2000. Metoda przyrodniczej waloryzacji mokradeł i wyniki jej zastosowania na wybranych terenach. Materiały Informacyjne. Nr 35. Falenty. Wydaw. IMUZ ss. 35.
• STYPIŃSKI P. 1998. Pozapaszowe i pozarolnicze znaczenie roślin motylkowatych. Biuletyn Naukowy. Nr 1 s. 351-360.
• SZOSZKIEWICZ J. 1993. Wybrane zbiorowiska łąk łęgowych jeziora Jamno. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych. Z. 412 s. 169-172.
• SZOSZKIWICZ J., DEMBEK R., SZOSZKIEWICZ K., ZBIERSKA J. 1998. Zależność miedzy frekwencją motylkowatych a niektórymi czynnikami siedliskowymi. Biuletyn Naukowy UWM. Nr 1 s. 361-372.
• SZOSZKIEWICZ J., ZBIERSKA J., DEMBEK R., SZOSZKIEWICZ K., STANISZEWSKI R. 2003. Występowanie oraz znaczenie ekologiczne i rolnicze motylkowatych w zbiorowiskach łąkowych Środkowej Polski. Poznań. Wydaw. AR ss. 104.
• ZBIERSKA J., SZOSZKIEWICZ K. 1996. Rola dzikich i uprawnych gatunków motylkowatych w strukturze i funkcjonowaniu ekosystemów łąkowych. Przegląd Przyrodniczy. T. 7 z. 1 s. 35-52.