Zmiany w pobraniu fosforu i jego zawartości w roślinności na przykładzie 20-letniego doświadczenia łąkowego w Falentach

• Autorzy: Sapek A.

Warianty tytułu

EN

Changes of phosphorus uptake and its content in plants - an example of 20-year meadow experiment in Falenty

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono doświadczenie łąkowe nad wpływem 20-letniego nawożenia trwałych użytków zielonych stałymi dawkami fosforu na pobranie tego składnika przez roślinność i jego w niej zawartość. Doświadczenie prowadzono w warunkach optymalnego uwilgotnienia i napowietrzenia gleby, które uzyskano przez odcięcie podsiąku kapilarnego, a niedobór wody uzupełniano nawodnieniem deszczownianym. Plon suchej masy był decydującym czynnikiem o pobraniu fosforu, lecz nie o zawartości tego składnika w roślinach. Plon wyraźnie malał w pierwszych 12 latach doświadczenia, by w następnych utrzymywać się na wyrównanym poziomie. Pobrane ilości fosforu w pierwszych 7 latach doświadczenia odpowiadały 100± 10% ilości zastosowanej z nawozami. W końcowej fazie doświadczenia pobranie to odpowiadało tylko od 40 do 60% ilości zastosowanej, z wyjątkiem obiektu o najniższym poziomie nawożenia azotem (N-120). Pobranie fosforu na obiektach częściowo nawożonych gnojówką było zawsze mniejsze niż nawożonych mineralnie. W pierwszych 5 latach po zaniechaniu nawożenia fosforem obserwowano tylko niewielkie zmniejszenie plonów oraz zawartości tego składnika w roślinności w porównaniu z obiektem nawożonym fosforem. Istotne różnice (gdy p ‹ 0,10) stwierdzano dopiero po 8 latach od zaniechania nawożenia. Wyniki otrzymane na przykładzie łąki średnio zasobnej w fosfor potwierdzają przypuszczenie, że w celu ochrony środowiska można czasowo ograniczyć lub zaniechać nawożenia fosforem trwałych użytków zielonych bez narażania się na istotne zmniejszenie korzyści ekonomicznych. Wymagałoby to jednak potwierdzenia w większej liczbie doświadczeń nad nawożeniem łąk fosforem, które jednak nie są obecnie szerzej podejmowane.

EN

A field experiment was conducted on the effect of long-term phosphorus fertilisation of permanent meadow on phosphorus uptake and content in sward. The experiment was performed with controlled water and air content in soil obtained by detaching capillary rising and supplementing water deficits by sprinkler irrigation. Dry matter yield was the main factor controlling phosphorus uptake but not its content in sward. The yield was decreasing during the first 12 years of experiment, but in the next seasons was more stable. The phosphorus uptake with crops was equal to 100± 10% its quantity applied with fertiliser. At the end of experiment this uptake was only 40 to 60% of phosphorus from fertilisers, with the exception of object least fertilised with nitrogen. Phosphorus uptake was smaller in objects fertilised with liquid manure than in objects treated with mineral fertilisers. Only a slight decrease of yield and of phosphorus content in sward was observed during the first 5 years after abandonment of phosphorus fertilisation as compared with the fertilised object. Significant (p ‹ 0.10) differences were observed not earlier than 8 years after abandonment of fertilisation. Results from a meadow moderately rich in phosphorus confirm the assumption that for environmental protection it is possible to mitigate or temporally abandon P fertilisation without a risk of substantial economic losses. This, however, should be confirmed in more experiments of meadow fertilisation with phosphorus which are at present not undertaken.

Słowa kluczowe

PL

doświadczenie wieloletnie; fosfor; łąka; nawożenie; zaniechanie nawożenia fosforem

EN

abandoned P fertilisatio; fertilisation; grassland; long-term experiment; phosphorus

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 11, z. 2
• Strony: 151--163
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., wykr.

Twórcy

autor

Sapek A.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Ochrony Jakości Wody, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn; tel. [phone] w. 223,

Bibliografia

• CRAIN J.M., JACKSON R.D. 2010. Plant nitrogen and phosphorus limitation in 98 North American grassland soils. Plant and Soil. Vol. 334 no 1-2 s. 73-84.
• EHLER P., VAN DER SALM C., SCHOUMANS O. 2006. Long-term effect on soil of restricted use of phosphate fertilisers. The International Fertiliser Society. Proceeding. No 593 s. 2-22.
• Elaboration of agricultural management systems with limited nitrogen losses from soil due to nitra te leaching and denitrification - sponsored by US Department of Agriculture s. 1987-1994.
• SAPEK A., WALCZUK T. 2009. Bilans składników nawozowych w diecie krowy mlecznej. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. T. 9 z. 1 s. 99-109.
• SAPEK A. 2010. Obieg azotu w układzie gleba-roślinność w warunkach 20-letniego doświadczenia łąkowego w Falentach. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. T. 10 z. 4 s. 165-178.
• SCHÄRER M., STAMM C., VOLLMER T., FROSSARD E., OBERSON A., FLÜHLER H., SINAJ S. 2007. Reducing phosphorus losses from over fertilized grassland soils proves difficult in the short term. Soil Use and Management. Vol. 23 s. 154-164.