Miedze Wołynia Zachodniego jako siedliska rzadkich nawapiennych gatunków roślin

• Autorzy: Czarnecka J.

Warianty tytułu

EN

Baulks of Western Wolhynia as the habitats of rare calciphilous plant species

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem niniejszej pracy było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy miedze w krajobrazie rolniczym Wołynia Zachodniego oraz przylegające do nich marginesy pól mogą stanowić istotne refugia gatunków murawowych oraz nawapiennych chwastów o przyśródziemnomorskim typie zasięgu. Przeanalizowane zostały dane o pokrywie roślinnej 4 równoległych miedz o różnej szerokości, wieku i poziomie stabilizacji (ich łączna długość wynosi ok. 1000 m) oraz zasoby banku nasion w glebie pobranej wzdłuż najstarszej z miedz. Wzdłuż miedz stwierdzono obecność 67 gatunków roślin, w tym 9 murawowych oraz 16 nawapiennych chwastów. Na różnorodność biologiczną pokrywy roślinnej miedzy w największym stopniu wpływa wiek miedzy, z czym wiąże się jej szerokość i stopień stabilizacji. Gatunki murawowe koncentrują się w tych częściach miedz, które przylegają do murawy kserotermicznej, natomiast chwasty nawapienne są rozmieszczone równomiernie, na całej długości liniowych struktur. W glebowym banku dominują diaspory jednorocznych chwastów, a gatunki murawowe mają stosunkowo niewielki udział.

EN

The aim of the study was to check if marginal habitats (baulks and adjacent field margins) in agriculture landscape of Western Wolhynia can play a role of important refuges for grassland species and calciphilous weeds of the submediterranean range. Vegetation data were collected along four parallel baulks (total length was c.a. 1000 m; age, width and the level of stabilisation of each baulk were different); soil seed bank of one of the baulks was also analysed. Sixty seven species were found along the baulks, including 9 xerothermic grassland species and 16 calciphilous weeds. The main factor responsible for vegetation biodiversity was the baulk age, and consequently width and level of stabilisation. Grassland species were concentrated in the stretches of baulks closest to the grassland patch in contrast with calciphilous weeds distributed evenly along the baulks. Soil seed bank was dominated by annual weeds, the share of grassland species was much lower.

Słowa kluczowe

PL

glebowy bank nasion; kalcyfity; korytarze ekologiczne; model płatów i korytarzy; siedliska marginalne

EN

calciphilous species; ecological corridors; marginal habitats; matrix-atch-network' model; soil seed bank

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 11, z. 2
• Strony: 43--52
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., wykr.

Twórcy

autor

Czarnecka J.

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Zakład Ekologii, ul. Akademicka 19, 20-033 Lublin; tel. [phone],

Bibliografia

• BENTON T.G., VICKERY J.A., WILSON J.D. 2003. Farmland biodiversity: is habitat heterogeneity the key? Trends in Ecology and Evolution. Vol. 18 iss. 4 s. 182-188.
• CORBIT M., MARKS P.L., GARDESCU S. 1999. Hedgerows as habitat corridors for forest herbs in central New York, USA. Journal of Ecology. Vol. 87 iss. 2 s. 220-232.
• GABA S., CHAUVEL B., DESSAINT F., BRETAGNOLLE V., PETIT S. 2010. Weed species richness in Winter wheat increases with landscape heterogeneity. Agriculture Ecosystems and Environment. Vol. 138 iss. 3-4 s. 318-323.
• GEERTSEMA W. 2002. Plant survival in dynamic habitat networks in agricultural landscapes. PhD Thesis. Wageningen. Wageningen University ss. 196.
• HAMRE L.N., HALVORSEN R., EDWARDSEN A., RYDGREN K. 2010. Plant species richness, composition and habitat specificity in a Norwegian agricultural landscape. Agriculture Ecosystems and Environment. Vol. 138 iss. 3-4 s. 189-196.
• JONGMAN R.H.G. 2002. Homogenisation and fragmentation of European landscape: ecological consequences and solutions. Landscape and Urban Planning. Vol. 58 iss. 2-4 s. 211-221.
• KAŹMIERCZAKOWA R., ZARZYCKI K. (red.) 2001. Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Kraków. Inst. Bot. PAN ss. 664.
• KĄCKI Z., KUCHARCZYK M., DAJDOK Z. 2001. Muscari comosum (L.) Mill. W: Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Pr. zbior. Red. R. Kaźmierczakowa, K. Zarzycki. Kraków. Inst. Bot. PAN s. 419-421.
• KLEIJN D., VERBEEK M. 2000. Factors affecting the species composition of arable field Bondary vegetation. Journal of Applied Ecology. Vol. 37 iss. 2 s. 256-266.
• KOVACH W.L. 2005. MVSP - A MultiVariate Statistical Package for Windows, ver. 3.1. Pentraeth, Wales, U.K. Kovach Computing Services ss. 138.
• MARSHALL E.J.P. 1989. Distribution patterns of plants associated with arable field edges. Journal of Applied Ecology. Vol. 26 iss. 1 s. 247-257.
• MARSHALL E.J.P. 2002. Introducing field margin ecology in Europe. Agriculture Ecosystems and Environment. Vol. 89 iss. 1/2 s. 1-4.
• MATUSZKIEWICZ W. 2006. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Warszawa. Wydaw. Nauk. PWN ss. 538.
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M. 2002. Flowering plants and pteridophytes. A checklist. Kraków. Inst. Bot. PAN ss. 442.
• POSCHOLD P., BONN S. 1998. Changing dispersal processes in the central European landscape Since the last ice age: an explanation for the actual decrease of plant species richness in different habitats. Acta Botanica Neerlandica. Vol. 47 no. 1 s. 27-44.
• PULLIAM H.R. 1988. Sources, sinks, and population regulation. American Naturalist. Vol. 132 no. 5 s. 652-661.
• RICHLING A., SOLON J. 1996. Ekologia krajobrazu. Warszawa. Wydaw. Nauk. PWN ss. 320.
• SZAFER W., ZARZYCKI K. (red.). 1972. Szata roślinna Polski. T. 2. Warszawa. PWN ss. 348.
• WARCHOLIŃSKA A.U. 1998. Właściwości zagrożonych segetalnych roślin naczyniowych Polski. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Botanica. Vol. 13 s. 7-14.
• ZAJĄC M., ZAJĄC A., KUCHARCZYK M. 2001. Conringia orientalis (L.) Dumort. W: Polska czerwona księga roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Pr. zbior. Red. R. Kaźmierczakowa, K. Zarzycki. Kraków. Inst. Bot. PAN s. 172-173.
• ZARZYCKI K., TRZCIŃSKA-TACIK H., RÓŻAŃSKI W., SZELĄG Z., WOŁEK J., KORZENIAK U. 2002. Ekologiczne liczby wskaźnikowe roślin naczyniowych Polski. Kraków. Inst. Bot. PAN ss. 184.