Uwarunkowania i czynniki rozwoju produkcji w łąkarskich gospodarstwach ekelogicznych ze szczególnym uwzględnieniem subwencji

• Autorzy: Jankowska-Huflejt H. , Prokopowicz J.

Warianty tytułu

EN

Determinants and factors of the development of production in meadow organic farms with reference to subsidies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono w latach 2004-2008 w ekologicznych łąkarskich gospodarstwach rolnych. Powierzchnia gospodarstw wynosiła od 3 do 300 ha (średnio 45,60 ha), a poziom ich zainwestowania w środki trwałe był niski i średni w stosunku do średniego zainwestowania gospodarstw w Polsce. Nadwyżka bezpośrednia w większości z nich miała w latach badań wyraźną tendencję zwyżkową, zarówno w przeliczeniu na ha UR, jak i na osobę zatrudnioną w gospodarstwie. Czynnikiem istotnie wpływającym na wyniki ekonomiczne tych gospodarstw były dotacje, które stanowiły średnio 39,6% nadwyżki bezpośredniej. W okresie badań ich rola nie wykazywała tendencji zniżkowych. Najkorzystniejsze wyniki ekonomiczne uzyskiwały gospodarstwa nastawione na produkcję mleka i bydła opasowego. Ważnym czynnikiem była mleczność chowanych krów. Gospodarstwa, w których mleczność krów była większa niż 4000 l·szt.-¹ uzyskiwały większą nadwyżkę bezpośrednią. Dobre, a nawet lepsze wyniki ekonomiczne w przeliczeniu na osobę (ok. 65 000 zł), uzyskały gospodarstwa o większej powierzchni UR i niewielkich zasobach pracy, chowające bydło ras mięsnych, jednak w przeliczeniu na ha UR nadwyżka bezpośrednia była w nich mniejsza (ok. 2 000 zł). Wielkość stada wpływała dodatnio na nadwyżkę bezpośrednią w przeliczeniu na osobę i była większa w gospodarstwach utrzymujących więcej niż 10 krów (zakup do chowu jałówek lepszej jakości hodowlanej oraz efekt skali produkcji). W tej grupie znajdowały się też gospodarstwa nastawione na chów bydła mięsnego. Nie zaobserwowano zależności między liczbą krów a wielkością nadwyżki bezpośredniej na ha UR. Wraz ze zwiększaniem się liczby krów w gospodarstwie ich mleczność wzrastała i w gospodarstwach chowających mniej niż 10 krów wynosiła 3518 l, natomiast w gospodarstwach utrzymujących więcej niż 10 sztuk ok. 3923 l od sztuki.

EN

Studies in meadow organic farms were carried out in the years 2004-2008. Surface area of farms varied from 3 to 300 ha (mean 45.60 ha) and the investment in fixed assets was low to medium in relation to the country mean. Gross margin in most farms showed a distinct increasing trend in the study years when calculated both per ha AL and per person employed in a farm. Subsidies which constituted 39.6% of the gross margin were the factor significantly affecting economic results of these farms. Their importance did not decrease during the study period. Best economic results were obtained in farms oriented to milk and slaughter cattle production. Milk efficiency of bred cows was an important factor. Farms in which the efficiency exceeded 4000 l a head obtained higher gross margin. Good or even better economic results calculated per person (c. 65 000 zlotys) were obtained in farms of larger surface areas of AL, small labour resources and breeding slaughter cattle but the gross margin calculated per ha AL was smaller there (c. 2000 zlotys). Herd size positively correlated with the gross margin calculated per person which was higher in farms breeding more than 10 cows (purchase of better quality heifers and the effect of production scale). Farms oriented to slaughter cattle breeding were also in this group of farms. No relationship was found between the number of cows and the gross margin calculated per ha AL. Milk efficiency increased with increasing number of cows in farms. I farms breeding less than 10 cows the milk efficiency was 3518 l a head while in those that kept more than 10 cows the efficiency amounted 3923 l a head.

Słowa kluczowe

PL

mleczność krów; nadwyżka bezpośrednia; powierzchnia gospodarstwa; wielkość stada

EN

gross margin; herd size; milk efficiency; surface area of a farm

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 11, z. 1
• Strony: 113--124
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Jankowska-Huflejt H.

autor

Prokopowicz J.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Użytków Zielonych, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn, tel. [phone] w. 117,

Bibliografia

• Ankiety badanych gospodarstw ekologicznych 2004, 2005, 2006, 2007, 2008.
• Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA) 2000. Metodyka liczenia nadwyżki bezpośredniej i zasady typologii gospodarstw rolniczych (według standardów Unii Europejskiej). Warszawa ss. 55.
• GAJDA J., ZALEWSKI W., LITWIŃCZUK Z. 1994. Wpływ żywienia pastwiskowego na efekty opasu bydła mięsnego różnych gospodarstw. Roczniki Nauk Rolniczych. Ser. A. T 110 z. (3-4) s. 181-192.
• ITP 2005, 2006, 2007, 2008, 2009. Badania nad wpływem pasz pochodzenia łąkowo-pastwiskowego na produkcję zwierzęcą w gospodarstwach ekologicznych. Raport naukowy z realizacji projektu badawczego, zleconego przez MRiRW, kierowanego przez dr inż. H. Jankowską-Huflejt. Falenty.
• JANKOWSKA-HUFLEJT H., DOMAŃSKI J.P. 2009. Aktualne i możliwe kierunki wykorzystania trwałych użytków zielonych w Polsce. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. T. 8 z. 2b (24) s. 31-49.
• JANKOWSKA-HUFLEJT H., ZASTAWNY J., WRÓBEL B., BURS W. 2004. Przyrodnicze i ekonomiczne uwarunkowania rozwoju łąkarskich gospodarstw ekologicznych w Polsce. W: Perspektywy gospodarowania na trwałych użytkach zielonych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej UE”. Materiały Seminaryjne IMUZ. Nr 49. Falenty. Wydaw. IMUZ s. 37-50.
• JÓZWIAK W. 2008. Możliwości inwestycyjne polskich gospodarstw rolnych na obszarach OSN. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. T. 8 z. 2b (24) s. 51-60.
• KOWALSKI A. 2009. Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji. Biuletyn Informacyjny. Nr 5-6 (129). Warszawa. MRiRW, AMiRR s. 4-7.
• MRiRW, MŚ 2002. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej. Warszawa ss. 95.
• NAZARUK M. 2003. Wykorzystanie użytków zielonych do opasu bydła mięsnego. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie. Nr 4 s. 196-200.
• NIEWĘGŁOWSKA G. 2005. Ekonomiczna bariera zrównoważonego rozwoju polskich gospodarstw rolnych. [II Konferencja Naukowa Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie]. [22-23.11.2005 Falenty].
• NIEWĘGŁOWSKA G. 2009. Kondycja ekonomiczna gospodarstw ekologicznych na tle konwencjonalnych. [Seminarium]. [20.02.2009 Warszawa, IERiGŻ].
• PROKOPOWICZ J., JANKOWSKA-HUFFLEJT H. 2005. Wybrane zagadnienia rolniczo-organizacyjnoekonomiczne łąkarskich gospodarstw ekologicznych. W: Rolnictwo ekologiczne - najlepszym rozwiązaniem dla społeczeństwa i środowiska. Mater. Konf. Puławy, 11-13 września 2005 r.
• PROKOPOWICZ J., JANKOWSKA-HUFLEJT H. 2007. Opłacalność produkcji w łąkarskich gospodarstwach ekologicznych w latach 2004-2006. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 52 (4) s. 32-37.
• PROKOPOWICZ J., JANKOWSKA-HUFLEJT H. 2008. Ocena ekonomiczna kierunków działalności gospodarstw ekologicznych, mierzona standardową nadwyżką bezpośrednią “2006”. Journal of Research and Applications in Agricultural Engineering. Vol. 53 (4) s. 45-50.