Zmienność stężenia ditlenku siarki i ditlenku azotu na Pomorzu w zależności od warunków meteorologicznych

• Autorzy: Czarnecka M. , Kalbarczyk R.

Warianty tytułu

EN

Variability of sulfur dioxide and nitrogen dioxide concentrations in Pomerania in relation to meteorological conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była ocena zmienności stężenia ditlenku siarki i ditlenku azotu na Pomorzu w zależności od głównych elementów meteorologicznych. Zależność tę opisano za pomocą analizy korelacji oraz regresji pojedynczej i wielokrotnej, stosując program STATISTICA 6. W pracy uwzględniono dobowe wyniki stężenia SO₂ i NO₂ z dziesięciu stacji pomiarowych oraz wartości elementów meteorologicznych z lat 1993-2002 ze stacji meteorologicznych IMGW, położonych najbliżej stacji imisyjnych. Stwierdzono, że na stężenie ditlenku siarki oddziałuje głównie temperatura powietrza oraz liczba dni z opadem dobowym ≥ 0,5 mm, natomiast na stężenie ditlenku azotu - prędkość wiatru, liczba dni z opadem ≥ 0,5 mm oraz usłonecznienie rzeczywiste. Wpływ warunków meteorologicznych na stężenie SO₂ ujawnia się przede wszystkim zimą, podczas gdy na stężenie NO₂ - głównie jesienią.

EN

The aim of the study was to assess variability of concentrations of sulfur dioxide and nitrogen dioxide in relation to main meteorological factors. This relationship was described by correlation analysis and linear and multiple regressions using the STATISTICA 6 software. 24 hour concentrations of SO₂ and NO₂ from ten measurement stations and meteorological factors gathered at IMGW meteorological stations closest to the immission stations in the period 1993 to 2002 were taken for the analysis. Air temperature and the number of days with 24 hour precipitation of ≥ 0.5 mm were found to mainly affect the concentrations of sulfur dioxide, whereas the wind velocity, the number of days with 24 hour precipitation of ≥ 0.5 mm and real solar radiation influenced the concentrations of nitrogen dioxide. The effect of meteorological conditions on the concentrations of sulfur dioxide was particularly visible in winter, while the concentrations of nitrogen dioxide were affected by meteorological conditions mainly in autumn.

Słowa kluczowe

PL

elementy meteorologiczne; Pomorze; zanieczyszczenia gazowe

EN

gaseous pollution; meteorological elements; Pomerania

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2005
• Tom: T. 5, z. spec.
• Strony: 93--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., wykr.

Twórcy

autor

Czarnecka M.

• Akademia Rolnicza, Katedra Meteoro-logii i Klimatologii, ul. Papieża Pawła VI nr 3, 71–469 Szczecin; tel. [phone]

autor

Kalbarczyk R.

• Akademia Rolnicza w Szczecinie, Katedra Meteorologii i Klimatologii

Bibliografia

• BIL G., 2001. Ocena zmian klimatu Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego pod względem możliwości rozpraszania zanieczyszczeń powietrza. Pr. St. Geogr. UW t. 29 s. 261-270.
• CZARNECKA M., KALBARCZYK R., 2004. Zanieczyszczenie powietrza - emisja (I i II) i imisja (I i II). W: Atlas zasobów i zagrożeń klimatycznych Pomorza. Pr. zbior. Red. Cz. Koźmiński, B. Michalska. Szczecin: AR s. 18-21.
• DRZENIECKA A., PEREYMA J., PYKA J. L., SZCZUREK A., 1999. Wpływ warunków meteorologicznych na stężenie zanieczyszczeń powietrza w Śródmieściu Wrocławia. Chemia Inż. Ekolog. t. 7 z. 8-9 s. 865-881.
• KICIŃSKA B., 2001a. Wpływ cyrkulacji atmosferycznej na stężenie dwutlenku siarki w Polsce. Pr. St. Geogr. UW t. 28 s. 223-233.
• KICIŃSKA B., 2001b. Zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki i dwutlenkiem azotu. W: Atlas klimatycznego ryzyka uprawy roślin w Polsce. Pr. zbior. Red. Cz. Koźmiński, B. Michalska. Szczecin: AR, USzczec. s. 8.
• KLENIEWSKA M., 2001. Wyniki badań zależności dwutlenku siarki od kierunku i prędkości wiatru w Warszawie-Ursynowie. Prz. Nauk. Inż. Kształt. Środ. z. 21 s. 187-194.
• NOWICKA A., RYNKIEWICZ I., DRAGAŃSKA E., PANFIL M., 2004. Wpływ elementów meteorologicznych na stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w Olsztynie. Prz. Nauk. Inż. Kształt. Środ. 13(28) s. 126-132.
• NIEDŹWIEDŹ T., USTRUL Z., 1989. Wpływ sytuacji synoptycznej na występowanie nad Górnośląskim Okręgiem Przemysłowym typów pogody sprzyjających koncentracji lub rozpraszaniu zanieczyszczeń powietrza. Wiad. IMGW t. 12 z. 1-2 s. 31-37.
• Rocznik statystyczny. Ochrona środowiska, 1993-2002. Warszawa: GUS.
• ROZBICKA K., 2004. Wstępne wyniki badań nad stężeniem tlenków azotu NOx (NO, NO2) w powietrzu w Warszawie-Ursynowie. Prz. Nauk. Inż. Kształt. Środ. 13(28) s. 140-151.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 05.12.2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu. Dz.U. 2003 nr 1 poz. 12.
• SKOTAK K., IWANEK J., MITOSEK G., PRZĄDKA Z., 2002. Zanieczyszczenie powietrza w Polsce w 2001 roku na podstawie pomiarów krajowej sieci stacji podstawowych. Bibl. Monitoringu Środ. Warszawa: Insp. Ochr. Środ ss. 141.
• SKRZYPSKI J., 1998. Zmiany cyrkulacji atmosferycznej i warunków meteorologicznych sezonu zimowego jako czynniki kształtujące imisję zanieczyszczeń powietrza w dużych miastach (na przykładzie Łodzi). Chemia Inż. Ekolog. t. 5 z. 5-6 s. 473-489.
• Wykorzystanie danych meteorologicznych w monitoringu jakości powietrza - podstawy fizyczne i wskazówki metodyczne, 2000. Pr. zbior. Red. J. Walczewski. Bibl. Monitoringu Środ. Warszawa: Insp. Ochr. Środ. ss. 152.