Występowanie zjawisk atmosferycznych niekorzystnych dla rolnictwa na Pogórzu Wielickim

• Autorzy: Bokwa A. , Matuszyk K.

Warianty tytułu

EN

The occurrence of atmospheric phenomena unfavourable for agriculture in the Wieliczka Foothills

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie danych ze Stacji Naukowej IGiGP UJ w Gaiku-Brzezowej k. Dobczyc zanalizowano występowanie niekorzystnych dla rolnictwa zjawisk termicznych i opadowych na Pogórzu Wielickim w latach 1988-2003. Zmiany liczby dni z temperaturą minimalną ≤ 0°C na wysokości 2 m n.p.g., z temperaturą minimalną ≤ 0°C na wysokości 5 cm n.p.g. i z temperaturą maksymalną ≥ 25°C na wysokości 2 m n.p.g. w okresie wegetacyjnym dowodzą kontynuacji ciepłej fluktuacji klimatycznej na tym obszarze. Liczba dni z opadem ≥ 10 mm·doba-¹ (20,2 dni w sezonie wegetacyjnym) oraz liczba dni z burzami (26,2 dni) najmniej zmieniały się w ciągu wielolecia spośród wszystkich badanych cech (współczynnik zmienności odpowiednio 28 i 17,3%). Średnia liczba dni z gradem w sezonie wegetacyjnym wynosiła jedynie 1,4 dnia. Na podstawie porównania z danymi z wcześniejszych okresów można stwierdzić, że w badanym okresie na Pogórzu Wielickim zwiększyła się głównie liczba dni z ekstremalnymi dobowymi sumami opadu.

EN

Meteorological data from the research station in Gaik-Brzezowa near Dobczyce, which belongs to the Institute of Geography and Spatial Management, Jagiellonian University, Cracow, Poland, were used in the analysis. The occurrence of weather conditions unfavourable for agriculture in the Wieliczka Foothills, in the years 1988-2003 were examined. Changes in the number of days with minimum air temperature 2 m above ground level ≤ 0°C, 5 cm a.g.l. ≤ 0°C and with maximum air temperature 2 m a.g.l. ≥ 25°C in the vegetation periods proved the continuation of warm climate fluctuations in this area. The number of days with daily precipitation ≥ 10 mm (20.2 on average) and with thunderstorms (26.2) varied least in the analysed period (variability index 28 and 17.3 %, respectively). Mean number of days with hail in the vegetation period was only 1.4. The number of days with extreme daily precipitation was the factor that mainly increased in the study period as compared with earlier data.

Słowa kluczowe

PL

opady; Pogórze Wielickie; rolnictwo; temperatura; warunki niekorzystne

EN

agriculture; precipitation; temperature; unfavourable conditions; Wieliczka Foothills

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2005
• Tom: T. 5, z. spec.
• Strony: 57--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., wykr.

Twórcy

autor

Bokwa A.

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, 30-387 Kraków, ul. Gronostajowa 7; tel. [phone]

autor

Matuszyk K.

• Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej

Bibliografia

• Atlas klimatycznego ryzyka upraw roślin w Polsce, 2001. Pr. zbior. Red. Cz. Koźmiński, B. Michalska. Szczecin: AR, USzczec. ss. 101.
• Atlas klimatyczny elementów i zjawisk szkodliwych dla rolnictwa w Polsce, 1990. Szczecin: AR, Puławy: IUNG ss. 102.
• BIELEC-BĄKOWSKA Z., 2002. Zróżnicowanie przestrzenne i zmienność wieloletnia występowania burz w Polsce (1949-1998). Pr. Nauk. UŚl. Katowice nr 2059.
• HESS M., 1965. Piętra klimatyczne w polskich Karpatach Zachodnich. Zesz. Nauk. UJ Pr. Geogr. z. 11 ss. 267.
• IPCC third assessment report - climate change 2001: The scientific basis. http://www.ipcc.ch/, data pobrania: styczeń 2005 r.
• KONDRACKI J., 1988. Geografia fizyczna Polski. Warszawa: PWN ss. 463.
• KOŻUCHOWSKI K., ŻMUDZKA E., 2002. The warming in Poland: The range and the seasonality of changes in air temperature during the second half of the 20th century. Misc. Geogr. 10 s. 103-111.
• NIEDŹWIEDŹ T., 2003. Częstość występowania mas powietrznych w Polsce Południowej w drugiej połowie XX wieku. Pr. Geogr. IGiPZ PAN nr 188 s. 65-74.
• OBRĘBSKA-STARKLOWA B., BEDNARZ Z., NIEDŹWIEDŹ T., TREPIŃSKA J., 1994. Klimat Karpat w okresie globalnego ocieplenia i prognozowane zmiany gospodarcze. Probl. Zagosp. Ziem Górs. z. 37 s. 13-38.
• OBRĘBSKA-STARKLOWA B., OLECKI Z., GRZYBOROWSKA A., RAUCZYŃSKA-OLECKA D., 2003. Z badań topoklimatu na Pogórzu Wielickim w rejonie Dobczyckiego zbiornika wodnego. Pr. Geogr. IGiPZ PAN nr 188 s. 199-214.
• SOBCZYK M., 2000. Statystyka. Podstawy teoretyczne, przykłady - zadania. Lublin: Wydaw. UMCS ss. 425.
• TREPIŃSKA J., 2003. Hot summer seasons in Cracow during the 20th century. St. Geogr. UWroc. 75 s. 151-157.
• TWARDOSZ R., 2003. Wpływ sytuacji synoptycznych na występowanie dobowych opadów na Pogórzu Wielickim. Pr. Geogr. IGiPZ PAN nr 188 s. 89-102