Nadmiary i niedobory opadów dla upraw żyta i pszenicy ozimej w Polsce Północno-Wschodniej w latach 1971-2000

• Autorzy: Banaszkiewicz B. , Dragańska E. , Szwejkowski Z.

Warianty tytułu

EN

Deficits and excess of precipitation for rye crops in northeastern Poland in the years 1971-2000

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono częstości występowania niekorzystnych sytuacji opadowych (do których zaliczono nadmiary i niedobory opadów większe od podwójnego odchylenia standardowego) obliczonych w procentach lat z okresu 30-lecia 1971-2000, w Polsce Północno-Wschodniej, w stosunku do zapotrzebowania żyta na wodę na glebach lekkich oraz pszenicy ozimej na glebach średnich i ciężkich. Na wszystkich badanych glebach najmniej korzystne warunki opadowe dla badanych roślin występowały w maju, przy czym na glebach lekkich, na większości badanego obszaru, częstości występowania niekorzystnych sytuacji opadowych dla żyta wynosiły od 45% do ponad 60%. Na glebach średnich w tym miesiącu (dla pszenicy ozimej) niekorzystne sytuacje opadowe o częstości występowania od ponad 35% do ponad 40% wystąpiły w zachodniej i północnej części obszaru. Na glebach ciężkich średnie wieloletnie częstości występowania niekorzystnych opadów dla pszenicy ozimej były o około 5-10% mniejsze niż na analogicznych obszarach na glebach średnich.

EN

The paper presents results of analysis of the effects of water supply on rye (light soils) and winter wheat (medium heavy and heavy soils) in northeastern Poland based on meteorological dataset (monthly sums of precipitation) covering the period from 1971 to 2000. The highest risk of extreme situations (total surplus of precipitation and its deficits) with respect to cereal species demands occurred in May irrespective of the soil type. The frequency of occurrence of extreme situation was estimated at 45-60 % on light soils. For winter wheat, cultivated on medium soils, unfavorable precipitation values of the frequency from over 35 % to over 40 % were noticed in northwestern and western part of the study area. Long term mean frequencies of unfavourable precipitation were lower by 5-10% on heavy than on medium soils.

Słowa kluczowe

PL

nadmiary i niedobory opadów; rośliny uprawne

EN

cultivated plants; deficit and excess of precipitation

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2005
• Tom: T. 5, z. spec.
• Strony: 17--27
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., il.

Twórcy

autor

Banaszkiewicz B.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Katedra Meteoro-logii i Klimatologii, ul. Prawocheńskiego 21, 10-720 Olsztyn; tel. [phone]

autor

Dragańska E.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Katedra Meteorologii i Klimatologii

autor

Szwejkowski Z.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Katedra Meteorologii i Klimatologii

Bibliografia

• Agroklimatyczne podstawy melioracji wodnych w Polsce, 1982. Pr. zbior. Red. S. Bac. Warszawa: PWRiL ss. 313.
• Atlas klimatycznego ryzyka uprawy roślin w Polsce, 2001. Pr. zbior. Red. Cz. Koźmiński, B. Michalska. Szczecin: Wydaw. AR ss. 81.
• GRABOWSKA K., NOWICKA A., SZWEJKOWSKI Z., DRAGAŃSKA E., 1999a. Częstość występowania niektórych zjawisk meteorologicznych niesprzyjających wegetacji roślin w rejonie Olsztyna i Elbląga. Cz. 1. Żyto ozime. Folia Univ. Agricult. Stet. 202 Agricult. 79 s. 81-84.
• GRABOWSKA K., NOWICKA A., SZWEJKOWSKI Z., DRAGAŃSKA E., 1999b. Częstość występowania niektórych zjawisk meteorologicznych niesprzyjających wegetacji roślin w rejonie Olsztyna i Elbląga. Cz. 2. Pszenica ozima. Folia Univ. Agricult. Stet. 202 Agricult. 79 s. 85-88.
• PANEK K., 1991a. Działanie i współdziałanie opadów na plonowanie żyta ozimego w różnych rejonach kraju. Biul. ART Olszt. nr 32 s. 55-65.
• PANEK K., 1991b. Działanie i współdziałanie opadów na plonowanie pszenicy ozimej w różnych rejonach kraju. Biul. ART Olszt. nr 32 s. 67-77.
• Potrzeby wodne roślin uprawnych, 1989. Pr. zbior. Red. J. Dzieży. Warszawa: PWN ss. 418.
• Szczegółowa uprawa roślin, 1999. Pr. zbior. Red. Z. Jasińska, J. Kotecki. T. 1 Wrocław: Wydaw. AR ss. 510.
• SZWEJKOWSKI Z., DRAGAŃSKA E., BANASZKIEWICZ B., 2005. Niedobory i nadmiary opadów w okresie wegetacji ziemniaka późnego i buraka cukrowego w Polsce Północno-Wschodniej, w wieloleciu 1971-2000.Woda Środ. Obsz. Wiej.