Stopień degradacji rzeki wiejskiej w bezpośrednim sąsiedztwie Białegostoku

• Autorzy: Jekatierynczuk-Rudczyk E. , Zieliński P. , Górniak A.

Warianty tytułu

EN

Degradation of a rural river in close vicinity of Białystok

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono jakość wody trzech małych rzek regionu białostockiego, drenujących obszary o odmiennym zagospodarowaniu. Na tle warunków seminaturalnych (rzeka leśna) wskazano właściwości fizyczno-chemiczne wody podlegające przekształceniom antropogenicznym na obszarach rolniczych i miejskich. Przedstawiono rolę zlewni w zanieczyszczeniu wód płynących, wykorzystując pochodną odpływu jednostkowego i stężenia jonów w wodzie (mg·s-¹·km-²). Jakość wody w rzece wiejskiej była zbliżona do jakości wody rzeki miejskiej, natomiast ładunek jednostkowy składników docierających ze zlewni rolniczej do koryta cieku był znacznie mniejszy niż na obszarze miasta i zbliżony do wartości stwierdzonych w zlewni seminaturalnej.

EN

Water quality in three small rivers draining areas of different degree of human impact near Białystok was analysed. Physical and chemical parameters of waters in rural and urban areas affected by anthropogenic influence were confronted with semi-natural conditions (a river of forested catchment). Drainage area and specific runoff were the most important factors affecting concentrations of analysed ions (mg·s-¹·km-²). Water quality of the rural river was similar to that in the urban river. Specific load of nutrients delivered from the agricultural catchment area to the river was considerably smaller than that delivered to the urban river and similar to values found in the semi-natural catchment basin.

Słowa kluczowe

PL

DOC; rozpuszczalny węgiel organiczny; jakość wody; nutrienty; zlewnia seminaturalna; rolnicza; miejska

EN

DOC; nutrients; river; semi-natural catchment; rural; urban; water quality

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2006
• Tom: T. 6, z. 2
• Strony: 143--153
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il., wykr.

Twórcy

autor

Jekatierynczuk-Rudczyk E.

autor

Zieliński P.

autor

Górniak A.

• Uniwersytet w Białymstoku, Instytut Biologii, Zakład Hydrobiologii, ul. Świerkowa 20B, 15-950 Białystok; tel. [phone],

Bibliografia

• BAJKIEWICZ-GRABOWSKA E., 2002. Obieg materii w systemach rzeczno-jeziornych. Warszawa: Wydaw. UW ss. 274.
• CHEŁMICKI W., 1997. Degradacja i ochrona wód (część pierwsza). Jakość. Kraków: Wydaw. UJ ss. 252.
• GÓRNIAK A., 1996. Substancje humusowe i ich rola w funkcjonowaniu ekosystemów słodkowodnych. Białystok: Diss. Univ. Vars. 448 ss. 151.
• HERMANOWICZ W., DOŻAŃSKA W., DOJLIDO J., KOZIOROWSKI B., 1976. Fizyczno-chemiczne badania wody i ścieków. Warszawa: Arkady ss. 418.
• HILLBRICHT-ILKOWSKA A., 1999. Current challenges and the recommended directions of research in the ecology of freshwaters. Acta Hydrobiol. 41 Suppl. 6 s. 17-27.
• JEKATIERYNCZUK-RUDCZYK E., ZIELIŃSKI P., 2004. Stan i zagrożenia małej rzeki nizinnej na obszarze Parku Krajobrazowego Puszczy Knyszyńskiej. W: Badania geograficzne w poznaniu środowiska. Pr. zbior. Red. Z. Michalczyk. Lublin: Wydaw. UMCS s. 301-306.
• KONDRACKI J., 1998. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN ss. 441.
• KORSHIN G. V., LI C. W., BENIAMIN M. M., 1997. Monitoring the properties of natura organic master thtough UV spectroscopy: a consistent theory. Water Res. 31 s. 1787-1795.
• MACIOSZCZYK A., 1987. Metody przedstawiania składu chemicznego wód podziemnych. W: Hydrogeochemia. Pr. zbior. A. Macioszczyk. Warszawa: Wydaw. Geol. s. 314-360.
• MULHOLLAND P. J., 1997. Dissolved organic matter concentration and flux in streams. J. North Am. Benth. Soc. 16 s. 131-141.
• NAGOYE E., MACHIWA J. F., 2004. The influence of land - use patterns in the Ruvu river watershed on water quality in the river system. Physics Chemistry Earth 29 s. 1161-1166.
• Podział hydrograficzny Polski, 1980. Cz. 2. Mapa 1:200 000. Warszawa: IMGW.
• Raport o stanie środowiska województwa podlaskiego w latach 2002–2003, 2004. Bibl. Monit. Środ. Białystok: IOŚ, WIOŚ ss. 234.
• STARCK Z., 2002. Rola składników mineralnych w roślinie. W: Fizjologia roślin. Pr. zbior. Red. J. Kopcewicz, S. Lewak, Warszawa: Wydaw. Nauk PWN s. 228-245.
• SCHÖNWISE C. S., 1997. Klimat miast: skutek działalności człowieka. W: Klimat i człowiek. Pr. zbior. Red. C. S. Schönwise. Warszawa: Wydaw. Prószyński i s-ka s. 107-111.
• VANNOTE R.L., MINSHALL G.W., CUMMING K.W., SEDELL J.R., CUSHING C.E., 1980. The river continuum concept. Can. J. Fish. Aquat. Sci. 37 s. 130-137.
• ZALEWSKI M., 1994. Rola ekotonowych stref buforowych w regulacji zanieczyszczeń obszarowych i przyspieszeniu tempa samooczyszczania rzek. W: Zintegrowana strategia ochrony i gospodarowania ekosystemów wodnych. Pr. zbior. Red. M. Zalewski. Łódź: PIOŚ s. 25-33.
• ZIELIŃSKI P., GÓRNIAK A., 1999. Analizy rozpuszczonego węgla organicznego w wodach naturalnych. Aparatura Badawcza Dydaktyczna nr 3 s. 37-45.
• ZIELIŃSKI P., 2004. Zasobność rzek północno-wschodniej Polski w rozpuszczony węgiel organiczny. W: Metody badań substancji humusowych ekosystemów wodnych i lądowych. Pr. zbior. Red. S. Gołębiowska. Szczecin: Wydaw. AR s. 93-98.