Wpływ warunków siedliskowych na kształtowanie się i trwałość biocenoz rezerwatu "Jezioro Martwe"

• Autorzy: Pawluczuk J. , Kaczyński J.

Warianty tytułu

EN

The effect of habitat conditions on development and persistence of biocenoses in the nature reserve "Jezioro Martwe"

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Rezerwat "Jezioro Martwe" o powierzchni 17,73 ha, położony w województwie warmińsko-mazurskim, w Leśnictwie Kiwajny, utworzono w 1970 r. w celu ochrony maliny moroszki (Rubus chamaemorus L.). Na terenie rezerwatu zarejestrowanych jest obecnie 116 gatunków roślin: 7 wątrobowców, 24 mchów i 85 roślin naczyniowych. W rezerwacie występuje 7 gatunków roślin objętych ochroną gatunkową, w tym 3 - ochroną ścisłą. Tereny chronione obejmują północno-wschodnią część lokalnego obniżenia, z jej najniższymi partiami wokół zbiornika wodnego. Przy granicy rezerwatu od strony wschodniej i południowej rzeźba terenu jest pagórkowata, natomiast po stronie zachodniej i północnej - płaska. Główną zlewnią jest zlewnia Jeziora Martwego o powierzchni 2,61 ha. Sieć hydrologiczna obiektu jest w znacznym stopniu zarośnięta i zamulona. Utrzymuje się wysoki poziom wody gruntowej. Rezerwat prawie w całości znajduje się na torfowisku. Na części powierzchni obiektu dominują utwory mezo- i oligotroficzne. Na obrzeżach Jeziora występuje torfowisko wysokie, które w południowej części rezerwatu ma strukturę kępkową. W miejscach ze słabym przepływem wód gruntowych wykształciły się torfowiska przejściowe, zajmujące powierzchnię 7,93 ha (55,3%). W miejscach z silniejszym przepływem wód gruntowych występują gleby torfowo-murszowe. Miąższość złoża torfu wynosi ok. 4 m w rejonie Jeziora i stopniowo się spłyca, zanikając na obrzeżach niecki. Torfy zalegają na glinie zwałowej oglejonej w warstwach stropowych. Lasy w rezerwacie zajmują 14,34 ha, a tereny nieleśne - 0,78 ha. W lasach występuje drzewostan sosnowo-świerkowy, w siedlisku boru mieszanego bagiennego (85% powierzchni leśnej rezerwatu) i lasu mieszanego bagiennego (15%).

EN

The "Jezioro Martwe" Reserve located in the province of Warmia and Mazury within the Forestry Administration of Kiwajny covers an area of 17.73 ha. It was created in 1970 to protect Rubus chamaemorus L. There are 116 plant species currently registered within the reserve, including 7 liverworts, 24 moss species and 85 vascular plant species. The reserve protects 7 plant species including 3 species under strict control. The protected area covers north-eastern part of a local depression and its lowest sites around the water body. Along the eastern and southern border of the reserve the terrain relief is hilly, whereas along the western and northern border it is flat. The Lake Martwe catchmant, of an area of 2.61 ha, is the main catchment area. The hydrologic network within the reserve is considerably overgrown and silted. Ground water is maintained at a high level. Almost the entire reserve is placed on peat-land. Part of the reserve is dominated by meso- and oligotrophic formations. Around the lake banks, there are raised peat bogs which, in southern part of the reserve, are characterized by a tufty structure. Transitional peat-land formed in places of low ground water flow occupies an area of 7.93 ha (55.3%), while peat-muck soils occur in places with higher ground water flow. The thickness of peat deposit is approx. 4 m in the lake region and becomes gradually thinner outside to disappear at the borders of the depression. The peat is lined by boulder clay gleyed in the roof rock. The reserve forests cover 14.34 ha, while the non-forest areas cover 0.78 ha. Lake Martwe, included in the reserve, covers an area of 2.61 ha. The tree stand is built of pine-spruce trees growing in a habitat of mixed palustrine coniferous forest (85% of the forest area of the reserve) and mixed palustrine forest (15%).

Słowa kluczowe

PL

ochrona; pokrywa glebowa; tereny młodoglacjalne; warunki siedliskowe

EN

habitat conditions; protection; soil cover; young areas

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2006
• Tom: T. 6, z. 1
• Strony: 307--318
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz.

Twórcy

autor

Pawluczuk J.

autor

Kaczyński J.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Katedra Gleboznawstwa i Ochrony Gleb, pl. Łódzki 3, 10-957 Olsztyn; tel. [phone],

Bibliografia

• ABROMEIT J., 1898. Flora von Ost-und Westpreussen.
• BOGUSŁAWSKI W. i in., 2000. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Górowo Iławeckie. maszyn.
• FALIŃSKI J.B., 2001. Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych. Vademecum Geobot. Warszawa: PWN.
• FRAZIER S., TAYLOR D., 2000. Draft guidelines for the identification and designation of peatlands as Ramsar Sites - initial review. Wageningen: Wetland International maszyn.
• ILNICKI P., 2002. Torfowiska i torf. Poznań: Wydaw. AR ss. 606.
• Komputerowy bank danych o mokradłach Polski, 1995. Falenty: IMUZ.
• KONDRACKI J., 2000. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN ss. 441.
• KONDRACKI J., 2002. Geografia fizyczna Polski. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN ss. 439.
• Mapa gleb rezerwatu „Jezioro Martwe” w skali 1: 5000, 1988. BULiGL Olsztyn.
• Mapa gospodarcza rezerwatu „Jezioro Martwe” w skali 1: 5000, 1987. Olsztyn: BULiGL.
• Mapa przeglądowa drzewostanów rezerwatu przyrody „Jezioro Martwe” w skali 1:5000, 1988. Olsztyn: BULiGL.
• Mapa przeglądowa ogólnej ochrony lasu rezerwatu przyrody „Jezioro Martwe” w skali 1:5000, 1988. Olsztyn: BULiGL.
• Mapa przeglądowa projektowanych zabiegów pielęgnacyjnych rezerwatu przyrody „Jezioro Martwe” w skali 1:5000, 1988. Olsztyn: BULiGL.
• Mapa przeglądowa siedlisk rezerwatu przyrody „Jezioro Martwe” w skali 1:5000, 1988. Olsztyn: BULiGL.
• Mapa przeglądowa zespołów roślinnych rezerwatu przyrody „Jezioro Martwe” w skali 1:5000, 1988. Olsztyn: BULiGL.
• OKRUSZKO H., PIAŚCIK H., 1990. Charakterystyka gleb hydrogenicznych. Olsztyn: Wydaw. ART ss. 291.
• Opis taksacyjny siedlisk i drzewostanów, Zał. planu urządzania rezerwatu „Jezioro Martwe”, 1988. Olsztyn: Okr. Zarz. Lasów Państw. maszyn. s. 51-102.
• Operat glebowo-siedliskowy nadleśnictwa Górowo Iławeckie 2001. Olsztyn: BULiGL maszyn.
• Plan urządzenia rezerwatu przyrody „Jezioro Martwe” na okres od 1.01.1988 do 31.12.1998 roku. Olsztyn: BULiGL maszyn. ss.112.
• POLAKOWSKI B., DZIEDZIC J., 1998. Plan ochrony florystycznego rezerwatu przyrody „Jezioro Martwe”. Olsztyn: Wydz. Ochr. Środ. Woj. Konserw. Przyr. UW. Maszyn.
• SAPEK A., SAPEK B., 1997. Metody analizy chemicznej gleb organicznych. Mater. Instr.115. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 79.
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. Dz. U. 2004 nr 92 poz. 880.
• Zarządzenie Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 10 grudnia 1970 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody. MP 1971 nr 5 poz. 34.