Wpływ systemów melioracyjnych na wymywanie związków azotu i fosforu ze zlewni użytkowanych rolniczo

• Autorzy: Koc J. , Solarski K.

Warianty tytułu

EN

The effect of reclamation systems on washing nitrogen and phosphorus out of agriculturally used catchments

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1992-1999 przeprowadzono badania nad przemieszczaniem się składników chemicznych w dwóch zlewniach rolniczych położonych na Pojezierzu Olsztyńskim - w zlewni o powierzchni 72 ha odwadnianej rowem oraz zdrenowanej, której powierzchnia wynosiła 8 ha. Odpływ azotanów z wodami drenarskimi odbywa się przez cały rok z nasileniem w marcu i kwietniu, natomiast z obszarów odwadnianych rowami nasila się zimą, z wyraźnym maksimum w marcu i kwietniu i minimum (bądź zanikiem) w sierpniu. Zimą system drenarski odprowadzał z pól 10-krotnie więcej azotanów niż rowy. Roczny odpływ fosforu z pól systemem drenarskim wynosił 0,26 kg P·ha-¹ i był 2-krotnie większy niż odpływ rowem. Odpływ fosforu z gleb zimą jest zbliżony w obu systemach odwodnień, natomiast letni - 7-krotnie mniejszy w przypadku odwadniania rowem.

EN

Studies on migration of chemical compounds were carried out between 1992 and 1999 in two agricultural catchments located in Olsztyńskie Lakeland. Analyses were made in a 72 ha catchment drained with a ditch and in an 8 ha catchment drained with a network of drains. The outflow of nitrates with drainage waters from heavy soils occurred throughout the year, most intensively in March and April. The outflow of nitrates from areas drained by ditches intensified in winter with a distinct maximum in March and April, and a minimum (or disappearance) in August. In winter the drainage system carried away 10 times more nitrates from fields than did the ditches. The annual outflow of phosphorus from fields through the drainage system amounted 0.26 kg P·ha-¹ and was twice as high as the outflow through ditches. The outflow of phosphorus from soil in winter was similar in both drainage systems while the summer outflow was 7 times lower in the ditch than that drained by the drainage system.

Słowa kluczowe

PL

dreny; eutrofizacja wód; strumienie polne

EN

drains; eutrophication of waters; field streams

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2006
• Tom: T. 6, z. 1
• Strony: 195--205
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., wykr.

Twórcy

autor

Koc J.

autor

Solarski K.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Katedra Melioracji i Kształtowania Środowiska, pl. Łódzki 2, 10-719 Olsztyn; tel. [phone],

Bibliografia

• BOROWIEC S., ZABŁOCKI Z., 1988. Rolnicze zanieczyszczenia obszarowe wód odpływających ze zlewni rolniczych i działów drenarskich północno-zachodniej Polski. Zesz. Nauk. AR Szczecin. Rol. 134 s. 27-59.
• CHEŁMICKI W., 2001. Woda zasoby, degradacja, ochrona. Warszawa: PWN ss. 306.
• DURKOWSKI T., 1998. Chemizm wód drenarskich obiektów Pomorza Zachodniego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 458 s. 349-357.
• HERMANOWICZ W., DOJLIDO J., DOŻAŃSKA W., KOZIOROWSKI B., ZERBE J., 1999. Fizyczno-chemiczne badanie wody i ścieków. Warszawa: Arkady ss. 556.
• IGRAS J., 2004. Zawartość składników mineralnych w wodach drenarskich z użytków rolnych w Polsce. Puławy: IUNG z. 13 ss. 123.
• KOC J., SKWIERAWSKI A., 2004. Fosfor w wodach obszarów rolniczych. Zesz. Nauk. AE Wrocł. Chemia 1017 s. 165-182.
• KOC J., SOLARSKI K., 2004. Wpływ systemu melioracyjnego na odpływ składników nawozowych z gleb użytkowanych rolniczo. Nawozy i Nawożenie 2 s. 31-40.
• KOC J., CIEĆKO Cz., JANICKA R., ROCHWERGER A., 1996. Czynniki kształtujące poziom mineralnych form azotu w wodach obszarów rolniczych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 440 s. 175-185.
• PONDEL H., TERELAK H., 1981. Skład chemiczny wód drenarskich jako podstawa oceny strat składników mineralnych wy-mywanych do wód gruntowych. Pam. Puł. 75 s. 149-167.
• SOLARSKI H., SKRODZKI M., 1966. Odpływ oraz chemizm wód rzecznych i drenarskich w terenie pagórkowatym. Wiad. IMUZ t. 4 z. 3 s. 148-156.
• SOLARSKI K., 2002. Stosunki hydrologiczne i odpływ biogenów ze zlewni rolniczych i leśnych na Pojezierzu Mazurskim. Olsztyn: UWM pr. dokt. maszyn. ss. 144.