Mikroelementy w roślinności łąkowej nawożonej azotem w wieloleciu przed i po jednorazowym zastosowaniu mikronawozów na tle następczego wpływu wapnowania. Część II. Zmiany pobrania manganu, cynku i miedzi z plonem

• Autorzy: Sapek B.

Warianty tytułu

EN

Microelements in meadow vegetation long fertilised with nitro gen before and after single application of micro-fertilisers on the background of the secondary effect of liming. Part II. Changes in the uptake of manganese, zinc and copper with yield

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oceniono pobranie Mn, Zn i Cu z plonem roślinności oraz jego zmiany na doświadczeniach łąkowych w ponad 20-letnim okresie badań, w warunkach braku nawożenia gleby tymi mikroelementami oraz po jednorazowym zastosowaniu mikronawozu. Zagadnienie rozważono na tle nawożenia azotem i następczego wpływu wapnowania w aspekcie wyboru i sposobu stosowania mikronawozów na użytki zielone, uwzględniającego jednocześnie potrzebę ochrony gleby i uzyskania dobrej jakości paszy łąkowej. Pobranie badanych mikroelementów z plonem roślinności przed zastosowaniem mikronawozów było dość stabilne w ramach wydzielonych obiektów nawozowych. Proces reacydyfikacji gleby z obiektów uprzednio wapnowanych sprzyjał zwiększeniu pobrania manganu wraz z upływem lat. Jednorazowe nawożenie gleby mikroelementami w ilości: 50 kg Mn·ha-¹, 30 kg Zn·ha-¹ i 10 kg Cu·ha-¹ z reguły zwiększyło ich pobranie, lecz działanie to było stosunkowo krótkotrwałe i zależało od zawartości badanych mikroelementów w roślinności oraz od właściwości gleby, zwłaszcza zasobności w materię organiczną. Wynikało też z różnic we właściwościach chemicznych pierwiastków. Pobranie mikroelementów zmniejszało się w wyniku następczego wpływu wapnowania gleby. Natomiast stosowanie większej dawki azotu skutkowało jego zwiększeniem, głównie z powodu wzrostu plonu roślinności. Rozważono sposoby uzupełniania niedoborów omawianych mikroelementów poprzez nawożenie gleby oraz dolistne dokarmianie roślinności. Z ich porównania wynika, iż należałoby preferować nawożenie dolistne. Jednak, w warunkach znacznego niedoboru któregoś z nich w glebie, proponowane w nawożeniu dolistnym dawki mogą być niewystarczające do uzyskania pożądanej jakości paszy łąkowej. Właściwe gospodarowanie glebowymi zasobami mikroelementów wymaga zachowania pH optymalnego dla gleby łąkowej.

EN

The uptake of Mn, Zn and Cu by plant yield and its changes in meadow experiments during 20-years of study was estimated under conditions of no fertilisation with micronutrients and under the effect of single micronutrient application. The problem was considered in relation to nitrogen fertilisation and the secondary effect of liming in view of the way of micronutrient application on grassland that would simultaneously provide soil protection and good quality of meadow fodder. Before microelements application, their uptake by plant yield was rather stable in distinguished fertilisation objects. The re-acidification of soil from the objects previously limed enhanced Mn uptake with time. The single soil fertilisation with microelements at a rate of: 50 kg Mn·ha-¹, 30 kg Zn·ha-¹ and 10 kg Cu·ha-¹ generally increased their uptake, but this effect was relatively of short duration and depended on soil properties, particularly on organic matter supply. It depended also on the analysed microelement. The uptake of microelements decreased in the secondary effect of soil liming. On the other hand, the uptake increased with increasing doses of nitrogen, mainly as an effect of larger plant yield. Supplementing microelement deficiency through soil fertilisation versus foliar nutrition of plants was also considered. Foliar application appeared to be the preferred one. However, under high deficiency of any microelement in the soil, proposed doses applied in foliar fertilisation would be too low to obtain the desired quality of meadow fodder. Proper management of microelement resources in soil requires maintenance of pH optimal for meadow soils.

Słowa kluczowe

PL

długoletnie doświadczenia; mikroelementy; mikronawozy; nawożenie; pobranie z plonem; roślinność łąkowa

EN

fertilisation; long-term experiment; microelements; micro-fertiliser; uptake with yield; vegetation

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 10, z. 4
• Strony: 205--224
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., wykr.

Twórcy

autor

Sapek B.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Ochrony Jakości Wody, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn; tel. [phone] w. 220,

Bibliografia

• COM(2006)231 final. Brussels 22.09.2006. Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. Thematic Strategy for Soil Protection.
• COM(2006)232 final Brussels, 22.09.2006. Proposal for a Directive of the European Parlament and of the Council establishing a framework for the protection of soil and amending Directive 2004/35/EC.
• COPPENET M., SIMON J.C., 1984. Sur les teneur en élément minéraux des graminées fouragères. Possibilites d’amelioration génétique. Fourrage 97 s. 17-33.
• DE VRIES W., RÖMKENS P.F.A.M., VAN LEEUVEN T., BRONSWIJK J.J.B., 2002. Heavy metals. W: Agriculture, hydrology and water quality. Wallinford CABI Publ. CAB Intern. s. 107-132.
• DOBOSZYŃSKI L., RYBAK K., ZIEMLEWSKA M., 1976. Wpływ wieloletniego nawożenia pastwisk nawozami mineralnymi na roślinność i glebę. W: Skutki wieloletniego stosowania nawozów. Cz. 1. Symp. nauk. Puławy 16-17 XI 1976. Puławy: IUNG s. 125-132.
• DOMAŃSKI P. J., 2009. Nawożenie łąk i pastwisk. http://www.ihar.edu.pl/nawożenie.php
• FALKOWSKI M., KUKUŁKA I.,1978. Mineralne żywienie roślin i nawożenie W: Łąkarstwo i gospodarka łąkowa. Prac. zbior. Red. M. Falkowski. Warszawa: PWRiL s. 300-421.
• GONDEK K., KOPEĆ M., 2008. Studies on the contents and amounts of microelements taken up by meadow sward in condition of long-term and diversified mineral fertilization as to the sward fodder value. Polish Journal of Natural Sciences 23(1) s. 1-15.
• HALL M.H., STOUT R.C., SMILES W.S., 2002. Effect of foliar fertilizers and growth regulators on Alfalfa yield and quality. Crop Management. Plant Management Network 29 April 2002 ss. 5.
• JANKOWSKA-HUFLEJT H., 2009. Ocena wpływu nawożenia i dokarmiania dolistnego na wartość paszową runi łąkowej w świetle doświadczeń łanowych. Prezentacja na IV Konferencji naukowej pt. „Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie”, Falenty 25-26.11.2009.
• KLOCEK B., OSEK M., 2001. Mieszanki mineralne, preparaty witaminowe i witaminowo-mineralne. W: Żywienie zwierząt i paszoznawstwo. Pr. zbior. Red. D. Jamroz, W. Podkówka, J. Chachułowa. Warszawa: PWN s. 359-371.
• KOPEĆ M., GONDEK K. 2004., Microelement concentration in sward and soil of long-term fertilizers experiment (Czarny Potok). Acta Agrophysica 4(1) s. 51-58.
• KUCZYŃSKA I., 1992. Długotrwałość oddziaływania nawożenia użytków zielonych miedzią, manganem i cynkiem na plon i skład mineralny roślin i gleby. Rozpr. Habil. 1992 Bydgoszcz - Falenty: IMUZ ss. 93.
• PLONVIT P, 2009. http://ww.intermag.pl/pl/plonvit_.htm
• PLONVIT Z, 2009. http://www.intermag.pl/pl/plonvit_z.htm
• SKURZYŃSKI A., 2009. Dolistne dokarmianie roślin Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Minikowie, Oddział w Przysieku. Biuletyn Internetowy. http://www.kpodr.pl/roslinna/inne/dolistne_dokarmianie_roslin.php
• SAPEK B., 1993. Studia nad wapnowaniem trwałego użytku zielonego na glebie mineralnej. Rozpr. Habil. Falenty: IMUZ ss. 93.
• SAPEK B., 2006. Przedmowa. Woda Środowisko Obszary Wiejskie 6 z. specj. (17) s. 5-13.
• SAPEK B., 2010. Mikroelementy w roślinności łąkowej nawożonej azotem w wieloleciu przed i po jednorazowym zastosowaniu mikronawozów na tle następczego wpływu wapnowania. Cz. 1. Zmiany zawartości manganu, cynku i miedzi oraz ich wpływ na plony. Woda Środowisko Obszary Wiejskie (w niniejszym zeszycie) ss. 179.
• STOUT W.L., JUNG G.A., SHAFFER J.A., 1987. Effect of foliar and soil applied zinc on soil test levels, herbage composition, and yields of alfalfa. Communication in Soil Science and Plant Analysis vol. 18 7 s. 743-752.
• WALCZYNA J., OKRUSZKO H., 1972. Aktualny stan badań w Polsce nad zawartością mikroelementów w roślinności użytków zielonych oraz zamierzenia i potrzeby w tym zakresie na najbliższą przyszłość. Roczniki Gleboznawcze t. 23 z. 2 s. 18-194.