Mikroelementy w roślinności łąkowej nawożonej azotem w wieloleciu przed i po jednorazowym zastosowaniu mikronawozów na tle następczego wpływu wapnowania. Cz. I. Zmiany zawartości manganu, cynku i miedzi oraz ich wpływ na plon

• Autorzy: Sapek B.

Warianty tytułu

EN

Microelemnts in meadow vegetation long fertilised with nitrogen before and after single application of micro-fertilisers on the background of the secondary effect of liming. Part I. Changes in manganese, zinc and copper content and thier effect on yield

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oceniono zawartość manganu, cynku i miedzi oraz jej zmiany w roślinności łąkowej przed i po jednorazowym zastosowaniu mikronawozów. Oceny dokonano na podstawie średnich wartości z wielolecia oraz w świetle rocznych zmian ich zawartości w ponad 20-letnim okresie badań. Zagadnienie rozważono w aspekcie jakości paszy łąkowej oraz wpływu zawartości mikroelementów na wielkość plonów, na tle corocznego nawożenia azotem oraz następczego wpływu wapnowania. Wykazano, iż jednorazowe nawożenie gleby Mn, Zn i Cu skutkowało zwiększeniem ich zawartości w roślinności, a w wieloleciu znaczną jej zmiennością, zwłaszcza w odniesieniu do Mn. Średnia z wielolecia zawartość badanych mikroelementów po zastosowaniu mikronawozu wynikała głównie z jej zwiększenia w pierwszych kilku latach. Zachowanie prawidłowej, ze względu na żywienie przeżuwaczy, zawartości omawianych mikroelementów wymagałoby, w zależności od właściwości gleby oraz pierwiastka, stosowania mikronawozów co 2-6 lat. W takim przypadku należy się liczyć ze znacznym wzbogaceniem, a nawet zanieczyszczeniem gleby tymi metalami. Plonotwórczego działania nawożenia gleby łąkowej mikroelementami można się spodziewać jedynie w warunkach ich znacznego niedoboru w roślinności. Wykazano, że ocena przebiegu zjawisk przyrodniczych zależy od czasu trwania ich obserwacji, a długoletnie badania empiryczne w większym stopniu przybliżają ich rzeczywisty obraz.

EN

The content of Mn, Zn and Cu and their changes in vegetation before and after a single application of micro-fertilisers were estimated. The assessment was based on average values from many years and in the light of annual changes of this content during 20 years-long study. The problem was considered in view of meadow fodder quality and the effect of microelement contents on yields and confronted with the secondary effect of liming and every-year nitrogen fertilisation. It was shown that single soil fertilisation with Mn, Zn and Cu resulted in their increased content in vegetation and marked year-to-year variability, especially of Mn content. Lon--term mean content of microelements after application of micro-fertiliser resulted mainly from their increase during the first several years. Maintenance of proper (for feeding ruminants) content of the discussed microelements would require application of micro-fertilisers every 2 to 6 years, depending on soil properties. In such a case one should take into account considerable enrichment or even pollution of soils with these metals. Positive effect of grassland fertilisation with microelements on crop yielding may be expected only in the case of considerable deficiency of particular microelement in vegetation. It was shown, that the estimation of the dynamics of natural phenomena depends on the time of observations and that long-term empirical study would better show their real picture.

Słowa kluczowe

PL

długoletnie doświadczenia; mikroelementy; mikronawozy; nawożenie; roślinność łąkowa; zawartość

EN

content; fertilisation; herbage; microelements; micro-fertilisers

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 10, z. 4
• Strony: 179--203
• Opis fizyczny: Bibliogr. 30 poz., wykr.

Twórcy

autor

Sapek B.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Zakład Ochrony Jakości Wody, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn; tel. [phone] w. 220

Bibliografia

• BARSZCZEWSKI J., SAPEK B., KALIŃSKA D., 2000. Dynamika zawartości Mn, Zn i Cu w roślinności z długoletnich doświadczeń łąkowych po ich nawożeniu tymi składnikami. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 471 s. 647-653.
• BLAKE L., GOULDING K.W.T, 2002. Effects of atmospheric deposition, soil pH and acidification on heavy metal contents in soils and vegetation of semi-natural ecosystems at Rothamsted Experimental Station, UK. Plant and Soil vol. 240 s. 235-251.
• BOUWMAN A. F., VAN VUUREN D.P., DERWENT R.G., PODGH M., 2002. A global analysis of acidification and eutrophication of terrestrial ecosystems. Water Air & Soil Pollution 141 s. 3490-382.
• CHAMBERS B.J., GARWOOD T.W.D., 1998. Lime loss rates from arable and grassland soils. The Journal of Agriculture Sciences 131 s. 455-464.
• COPPENET M., SIMON J.C., 1984. Sur les teneur en élément minéraux des graminées fouragères. Possibilites d’amelioration génétique. Fourrage 97 s. 17-33.
• COM(2006)231 final. Brussels, 22.09.2006. Communication from the Commission to the Council, the European Parliament, the European Economic and Social Committee and the Committee of the Regions. Thematic Strategy for Soil Protection.
• COM(2006)232 final Brussels, 22.09.2006. Proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council establishing a framework for the protection of soil and amending Directive 2004/35/EC.
• DUĈIĈ T., POLLE A., 2005. Transport and detoxification of manganese and copper in plants. Braz. J. Plant Physiol. 17(1) s. 103-112.
• FALKOWSKI M., KUKUŁKA I., KOZŁOWSKI S., 2000. Właściwości chemiczne roślin łąkowych. Poznań: Wydaw. AR ss. 132.
• FORBES C.J., GELMAN A.L., 2006. Copper and other minerale in herbage species and varieties on copper deficient soils. Grass and Forage Science vol. 36 1 s. 25-30.
• GONDEK K., KOPEĆ M., 2008. Studies on the contents and amounts of microelements taken up by meadow sward in conditions of long-term and diversified mineral fertilization as to the sward folder value. Polish Journal of Natural Science vol. 23 1 s. 1-15.
• GORLACH E., MAZUR T., 2002. Gleba i jej rola w odżywianiu roślin i nawożeniu. Rozdz. 3. W: Chemia rolna. Pr. zbior. Red. E. Gorlach, T. Mazur. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN s. 72-127.
• GOVASMARK E., STEEN A., BAKKENA.K., STRØM T., HANSEN S., 2005a. Factors affecting the concentration of Zn, Fe and Mn in herbage from organic farms and in relation to dietary requirements of ruminants. Actaurae Scandinavica, Section B - Plant Soil Science vol. 55 2 s. 131-142.
• GOVASMARK E., STEEN A., BAKKEN A.K., STRØM T., HANSEN S., BERNHOFT A., 2005b. Copper, molybdenium and cobalt in herbage and ruminant from organic farms in Norway. Actaurae Scandinavica, Section A - Animal Science vol. 55 1 s. 21-30.
• HEJCMAN M., KLAUDISOVA M., ŜTURSA J., PAVLŬ V., SCHELIBERG J., HEJCMANOVÁ P., HAKI J., RAUCH O., VACEK S., 2007. Revisiting a 37 years abandoned fertilizer experiment on Nardus grassland in the Czech Republic. Agriculture, Ecosystems & Environment 118 z. 1-4 s. 231-236.
• JANKOWSKA-HUFLEJT H., 2009. Ocena wpływu nawożenia i dokarmiania dolistnego na wartość paszową runi łąkowej w świetle doświadczeń łanowych. Prezentacja na IV Konf. Nauk. pt. Woda - Środowisko - Obszary Wiejskie, Falenty 25-26.11. 2009.
• KABATA-PENDIAS A., PENDIAS H., 1979. Pierwiastki śladowe w środowisku biologicznym. Warszawa: Wydaw. Geolog. ss. 300.
• KOPEĆ M., GONDEK K., 2004. Microelements concentration in sward and soil of long-term fertilizers experiment (Czarny Potok). Acta Agrophysica 4(1) s. 51-58.
• KUCZYŃSKA I., 1992. Długotrwałość oddziaływania nawożenia użytków zielonych miedzią, manganem i cynkiem na plon i skład mineralny roślin i gleby. Bydgoszcz-Falenty: IMUZ, rozpr. habil. ss. 93.
• LASER H., 2007. Effect of liming and nitrogen application on the trace element concentration of Pasturek in low mountain range. Plant Soil Environ. 53(6) s. 258-266.
• MALHI S.S., NYBORG M., HARAPIAK J.T., 1998. Effect of long-term N fertilizer-induced acidification and liming on micronutrients in soil and in bromegrass hay. Soil and Tillage Research vol. 48 1-2 s. 91-101.
• Normy żywienia bydła i owiec systemem tradycyjnym, 1993. Pr. zbior. Red. R. Ryś. Kraków: IZ ss. 218.
• RUSZKOWSKA M., 1976. Mikroelementy. W: Fizjologia mineralnego żywienia roślin. Pr. zbior. Red. A. Nowotny-Mieczyńska. Warszawa: PWRiL s. 361-448.
• SAPEK A., 1979. Metody analizy chemicznej roślinności łąkowej, gleby i wody. Cz. 1. Falenty: IMUZ ss. 55.
• SAPEK B., 1986. The effect of liming on the Mn, Zn and Cu content in grassland folder as an aspect of nitrogen fertilization. Spur en element symposium. Leipzig: KMU, Jena: FSU s. 929-936.
• SAPEK B., 1993. Studia nad wapnowaniem trwałego użytku zielonego na glebie mineralnej. Rozpr. Habil. Falenty: IMUZ ss. 93.
• SAPEK B., 2006. Przedmowa. Woda Środowisko Obszary Wiejskie t. 6 z. specj. (17) s. 5-13.
• SAPEK B., 2009. Zawartość manganu i cynku w roślinności użytku zielonego na tle zmian kwasowości środowiska w wieloleciu. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych nr 40 s. 224-235.
• WALCZYNA J., OKRUSZKO H., 1972. Aktualny stan badań w Polsce nad zawartością mikroelementów w roślinności użytków zielonych oraz zamierzenia i potrzeby w tym zakresie na najbliższa przyszłość. Roczniki Gleboznawcze t. 23 z. 2 s. 18-194.
• WALCZYNA J., SAPEK A., KUCZYŃSKA I., SMYJEWSKI K., SAPEK B., 1975. Zawartość składników mineralnych w ważniejszych gatunkach traw i innych roślinach łąkowych z gleb torfowych. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 175 s. 49-63.