Zróżnicowanie wartości uzytkowej runi nieużytkowanych łąk pobagiennych niżowej części Dolnego Śląska

• Autorzy: Podlaska M.

Warianty tytułu

EN

Diverse utility value of meadow sward from unused post-bog meadowi in the lowland part of Lower Silesia

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Łąki pobagienne są ekosystemami bardzo wrażliwymi na wszelkie zmiany, a ich porzucenie powoduje degradację runi. Badaniom poddano osiem kompleksów łąk pobagiennych na Dolnym Śląsku, które są nieużytkowane lub użytkowane skrajnie ekstensywnie. Spośród 26 rozpoznanych fitocenoz tylko Alopecuretum pratensis (Regel 1925) Steffen 1931 i Phalaridetum arundinaceae (Koch 1926 n.n.) Libb. 1931 mają wartości Lwu charakteryzujące ruń dobrą i bardzo dobrą. Przeważają fitocenozy o wartości miernej i ubogiej, których wskaźnik Lwu wynosi od ∼-0,03 do ∼ 5,99. Na powierzchnie nieużytkowane wkraczają taksony ruderalne oraz inwazyjne (tawuła kutnerowata Spiraea tomentosa L., nawłoć późna Solidago gigantea Aiton i niecierpek drobnokwiatowy Impatiens parviflora DC.), a także gatunki trujące (np. skrzyp błotny Equisetum palustre L., psianka słodkogórz Solanum dulcamara L.). Zaobserwowano także, że poszczególne analizowane obiekty różnią się znacznie pod względem wartości użytkowej runi. Największą wartością charakteryzuje się fitocenoza Alopecuretum pratensis (Regel 1925) Steffen 1931, odnaleziona w Kotli (Lwu = 8,19), najmniejszą - fitocenoza Caricetum acutiformis Sauer 1937 z Głogówka (Lwu ∼-0,03). Wartość runi poszczególnych zbiorowisk łąk pobagiennych Dolnego Śląska nie wyróżnia się na tle analogicznych zbiorowisk roślinnych z obszaru Polski.

EN

Post-bog meadows are the ecosystems sensitive to environmental changes and their abandonment leads to degeneration of meadow sward. Eight complexes of post-bog meadows situated in Lower Silesia were studied. The majority of these meadows is not used presently or is used very extensively. From among 26 recognized phytocoenoses only Alopecuretum pratensis (Regel 1925) Steffen 1931 and Phalaridetum arundinaceae (Koch 1926 n.n.) Libb. 1931 are characterised by the highest UVN typical for good and very good sward. Low value phytocoenoses (UVN in the range from ∼-0.03 to c. 5.99) prevail there. The ruderal and invasive species (Spiraea tomentosa L., Solidago gigantea Aiton and Impatiens parviflora DC.), and poisonous species like Equisetum palustre L. or Solanum dulcamara L. invade unused areas. Particular analysed objects differed markedly in the utility value of the sward. Alopecuretum pratensis (Regel 1925) Steffen 1931 phytocoenosis in Kotla was most valuable (UVN = 8.19), while the least valuable was Caricetum acutiformis Sauer 1937 phytocoenosis in Głogówko (UVN ∼-0,03). The value of post-bog meadows plant communities in Lower Silesia does not differ from similar plant communities in Poland.

Słowa kluczowe

PL

Dolny Śląsk; łąki pobagienne; wartość użytkowa łąk pobagiennych

EN

Lower Silesia; post-bog meadows; utility value of sward

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 10, z. 4
• Strony: 149--163
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz., wykr.

Twórcy

autor

Podlaska M.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Katedra Botaniki i Ekologii Roślin, pl. Grunwaldzki 24a, 50-363 Wrocław; tel. [phone],

Bibliografia

• ANIOŁ-KWIATKOWSKA J., WERETELNIK E., 1995. Flora rezerwatu „Zabór”. Acta Universitatis Wratislaviensis Prace Botaniczne 62 s. 277-286.
• Badania złóż torfowych w województwie legnickim pod kątem ich znaczenia przyrodniczo-gospodarczego. Cz. 15. Rejon Głogówko, 1983a. Wrocław: UP Wroc. maszyn. ss. 32.
• Badania złóż torfowych w województwie legnickim pod kątem ich znaczenia przyrodniczo-gospodarczego. Cz. 16. Rejon Chociemyśl, 1983b. Wrocław: UP Wroc. maszyn. ss. 28.
• CHOJNACKA E., 1987. Biomasa i wartość gospodarcza zbiorowisk roślinnych torfowiska Przedmoście. Wrocław: UP Wroc. pr. magist. maszyn. ss. 31.
• DAJDOK Z., PAWLACZYK P., 2009. Inwazyjne gatunki roślin ekosystemów mokradłowych Polski. Świebodzin: Wydaw. Klubu Przyrodników ss. 168.
• DANIELEWICZ W., MALIŃSKI T., 2003. Alien tree and shrub species in Poland regenerating by self-sowing. Rocznik Dendrologiczny vol. 51 s. 205-236.
• FILIPEK J., 1961. System liczb wartości roślin łąkowych. Postępy Nauk Rolniczych 3 s. 59-66.
• FILIPEK J., 1973. Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowej. Postępy Nauk Rolniczych 4 s. 59-68.
• ILNICKI P., 2002. Torfowiska i torf. Poznań: Wydaw. AR ss. 606.
• JANKOWSKI W., 1998. Inwentaryzacja przyrodnicza gmin województwa jeleniogórskiego. Gmina Osiecznica. Wrocław: U.Woj. maszyn. ss. 120.
• JELINEK K., 2007. Charakterystyka botaniczna torfowiska koło Miękini. Wrocław: UP Wroc. pr. magist. maszyn. ss. 47.
• JOOSTEN H., 2003. Wise use von Mooren: Hintergründe und Prinzipien. Telma 33 s. 239-250.
• JOOSTEN H., COUWENBERG J., 2001. Bilanz zum Moorverlust. Das Beispiel Europa. W: Landschaftsökologische Moorkunde. Pr. zbior. Red. M. Succow, H. Joosten. Stuttgart: E. Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandl. (Nägele u. Obermiller) s. 406-408.
• KALBARCZYK M., 1982. Stratygrafia, gleby i wartość gospodarcza torfowiska „Piaski” w rejonie Milicza. Wrocław: UP Wroc. pr. magist. maszyn. ss. 31.
• KIRYLUK A., 2007. Zmiany siedlisk pobagiennych i fitocenoz w dolinie Supraśli. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie nr 20 ss. 148.
• KONDRACKI J., 1994. Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne. Warszawa: PWN ss. 340.
• KOTT S., 2009. Neophytische Spiraea-Arten in der Kernzone „Daubaner Wald” des Biosphärenreservates „Oberlausitzer Heide- und Teichlandschaft”. Berichte der Naturforschenden Gesellschaft der Oberlausitz 17 s. 21-26.
• KOWALSKA D., 1990. Tendencje sukcesyjne i wartość gospodarcza zbiorowisk roślinnych zachodniej części torfowiska niskiego koło wsi Przedmoście-Święte. Wrocław: UP Wroc. pr. magist. maszyn. ss. 25.
• KRYSZAK J., KRYSZAK A., GRYNIA M., 2005. Zmiany w siedliskach i zbiorowiskach łąkowych w górnym odcinku Baryczy. Annales UMCS Sect. E vol. 60 s. 41-48.
• MATUSZKIEWICZ W., 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: PWN ss. 537.
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M., 2002. Flowering plants and pterydiophytes of Poland. A checklist. Kraków: Inst. Bot. PAN ss. 442.
• OCHYRA R., ŻARNOWIEC J., BEDNAREK-OCHYRA H., 2003. Census catalogue of Polish mosses. Kraków: Inst. Bot. PAN ss. 372.
• OKRUSZKO H., 1993. Transformation of fen-peat soils under the impact of draining. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 406 s. 3-73.
• PAŁCZYŃSKI A., 1970. Dokumentacja geobotaniczna torfowisk (badania wstępne). Rejon: Kliczków, województwo: wrocławskie, powiat: Bolesławiec, gromady: Parowa, Osiecznica. Wrocław: UP Wroc. maszyn. ss. 73.
• PAŁCZYŃSKI A., 1976. Dokumentacja geobotaniczna torfowisk (badania wstępne). Rejon: Przedmoście, województwo: wrocławskie, gmina: Środa Śląska, Miękinia. Wrocław: UP Wroc. maszyn. ss. 51.
• PROŃCZUK J., 1970. Metody określania jakości siedlisk oraz wartości gospodarczej łąk. W: Łąkarstwo. T. 1. Łąkoznawstwo. Pr. zbior. Red. M. Falkowski.Warszawa: PWRiL ss. 376.
• SOBCZAK E., 1982. Zróżnicowanie szaty roślinnej na tle warunków glebowych i przydatność gospodarcza torfowiska „Piaski”. Wrocław: UP Wroc. pr. magist. maszyn. ss. 31.
• STANKOWSKA B., 2003. Aktualna szata roślinna fragmentu torfowiska k/Przedmościa i jej zmiany w ciągu 16 lat. Wrocław: UP Wroc. pr. magist. maszyn. ss. 64.
• STEPA T., 1976. Dokumentacja geobotaniczna torfowisk (badania wstępne). Rejon: Lutynia, województwo: wrocławskie, gmina: Miękinia. Wrocław: UP Wroc. maszyn. ss. 33.
• SZAFER W., 1972. Szata roślinna Polski Niżowej. W: Szata roślinna Polski. T. 2. Pr. zbior. Red. W. Szafer, K. Zarzycki. Warszawa: PWN ss. 347.
• SZWEYKOWSKI J., 2006. An annotated checklist of Polish liverworts and hornworts. Kraków: Inst. Bot. PAN ss. 114.
• TOBOLSKI K., 2003. Torfowiska na przykładzie Ziemi Świeckiej. Świecie: Tow. Przyjaciół Dolnej Wisły ss. 255.
• TOKARSKA-GUZIK B., DAJDOK Z., 2004. Rośliny obcego pochodzenia - udział i rola w szacie roślinnej Opolszczyzny. Ochrona szaty roślinnej Śląska Opolskiego. Opole: Wydaw. UOpol. s. 277-303.
• WALCZAK W., 1970. Obszar przedsudecki. Warszawa: PWN ss. 414.
• WŁODARCZYK S., 1971. Botanika łąkarska. Warszawa: PWRiL ss. 244.
• WYŁUPEK T., 2006. Wartość gospodarcza zbiorowisk roślinnych w dolinie Huczwy. Annales UMCS Sect. E vol. 61 s. 215-223.
• ZUBER U., 2007. Zarastanie rowów melioracyjnych metodą naturalnej renaturyzacji torfowisk. Wrocław: UP Wroc. pr. magist. maszyn. ss. 57.