Renowacja łąk trwałych położonych na glebach torfowo-murszowych

• Autorzy: Łyszczarz R. , Dembek R. , Suś R. , Zimmer-Grajewska M. , Kornacki P.

Warianty tytułu

EN

Renovation of perennial meadows located on peat-muck soils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania dotyczące renowacji metodą siewu bezpośredniego i podsiewu prowadzono w latach 2004-2008 na trwałych łąkach Rolniczego Zakładu Doświadczalnego w Minikowie, należącego do Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy. W renowacji wykorzystano dwa typy siewników do siewu bezpośredniego - holenderski Vredo oraz niemiecki Köckerling Herbamat. Okazały się one całkowicie zawodne w realizacji tego zamierzenia. Skuteczna okazała się natomiast metoda podsiewu wielogatunkową mieszanką traw i bobowatych, po uprzednim osłabieniu starej darni herbicydem Roundup, a następnie broną talerzową. Najbardziej dynamicznym gatunkiem spośród traw okazała się kupkówka pospolita (Dactylis glomerata L.), a z bobowatych koniczyna białoróżowa (Trifolium hybridum L.). Istotnym zagrożeniem nowych zasiewów był intensywny rozwój chwastów dwuliściennych, skutecznie wyeliminowanych dwukrotnym koszeniem pielęgnacyjnym. Największą efektywność plonotwórczą w warunkach największego udziału koniczyny w runi, stwierdzono pod wpływem nawożenia fosforem i potasem. Szczególnie niekorzystne, ze względu na degradację runi, okazało się nawożenie największą dawką azotu (120 kg N·ha-¹), łącznie z fosforem i potasem. Zaniechanie nawożenia spowodowało w trzyletnim okresie istotną degradację runi, objawiającą się 17,5- procentowym udziałem śmiałka darniowego (Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv.), znacznym udziałem chwastów dwuliściennych oraz kostrzewy czerwonej (Festuca rubra L. s.str.) i plonowaniem porównywalnym z przyległymi łąkami, nienawożonymi przez 20 lat.

EN

Research on renovation with the method of direct and sod-seeding was carried out between 2004 and 2008 on perennial meadows of the Agricultural Experiment Station at Minikowo, of the University of Technology and Life Sciences in Bydgoszcz. The renovation involved two seed drill types for direct drilling: the Dutch one, Vredo, and the German one, Köckerling Herbamat, which turned out to be completely unreliable in executing that task, while the sod-seeding method with many-species sowing mixture of grasses and legume plants, following the weakening of the old sod with Roundup herbicide and then with disc harrow, was effective. The most dynamic species of all the cultivable grasses was orchard grass (Dactylis glomerata L.), and one of the legume plants - the Swedish clover (Trifolium hybridum L.). An essential threat for new crops was an intensive dicotyledonous weed development, effectively eliminated with the double cultivation cutting. The highest yielding effectiveness, with the greatest share of clover in the sward, was found to result from fertilisation with phosphorus and potassium. Especially unfavourable, due to the botanic degradation, was fertilisation with the highest nitrogen dose (120 N·ha-¹), combined with phosphorus and potassium. Giving up fertilisation over three years resulted in a significant sward degradation expressed in a 17.5% share of tufted hairgrass (Deschampsia caespitosa (L.) P. Beauv.), a considerable share of dicotyledonous weeds and red fescue (Festuca rubra L.) and yielding comparable to adjacent meadows which had not been fertilised for 20 years.

Słowa kluczowe

PL

Dolina Kanału Bydgoskiego; łąki trwałe; nawożenie; plony; produktywność nawożenia; renowacja; skład botaniczny

EN

botanical composition; Bydgoszcz Canal Valley; fertilisation efficiency; fertilisation; perennial meadow; renovation; yield

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 10, z. 4
• Strony: 129--148
• Opis fizyczny: Bibliogr. 34 poz.

Twórcy

autor

Łyszczarz R.

autor

Dembek R.

autor

Suś R.

autor

Zimmer-Grajewska M.

autor

Kornacki P.

• Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Katedra Łąkarstwa, ul. Kordeckiego 20, 85-225 Bydgoszcz; tel. [phone],

Bibliografia

• ARNAUD R., NIQUEUX M., 1981. Bilan de quinze années d’experimentation sur les espèces et varietes fourragères en altitude dans le Massif Central (Laqueuille et Bourg-Lastic. Fourrages 78 s. 3–52.
• BARTMAŃSKI A., MIKOŁAJCZAK Z., 1997. Ocena przydatności Trifolium pratense L., Trifolium repens L. i Trifolium hybridum L. do siewu bezpośredniego w warunkach Niżu Dolnośląskiego. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 453 s. 275-282.
• BARYŁA R., 2004. Przydatność Lolium perenne do mieszanek łąkowych w siedlisku pobagiennym. Łąkarstwo w Polsce nr 7 s. 9-20.
• BARYŁA R., SAWICKI J., 1998. Porównanie różnych metod regeneracji zdegradowanego zbiorowiska łąkowego. Łąkarstwo w Polsce nr 1 s. 99-104.
• ĆWINTAL H., WARDA M., 2001. Przydatność lucerny siewnej (Medicago sativa L.) do mieszanek na pastwiska dla bydła. Pamiętnik Puławski z. 125 s. 225-232.
• GAPIŃSKI R., MIATKOWSKI Z., 1998. Ekspertyza pomelioracyjna kompleksu łąk położonych w dolinie Kanału Bydgoskiego, Obiekt RZD Minikowo. Bydgoszcz: IMUZ maszyn. ss. 30.
• GOLIŃSKI P., 1998. Nowoczesne sposoby podsiewu użytków zielonych. Łąkarstwo w Polsce nr 1 s. 17-29.
• GOTKIEWICZ J., GOTKIEWICZ M., 1987. Dynamika plonowania oraz jakość plonów z łąk wieloletnich doświadczeń. W: Gospodarowanie na glebach torfowych w świetle 40-letniej działalności Zakładu Doświadczalnego Biebrza. Biblioteczka Wiadomości IMUZ 68 s. 155-177.
• GRABARCZYK S., 1983. Ulepszanie i zagospodarowanie siedliska rolniczego. W: Podstawy agrotechniki. Pr. zbior. Red. W. Niewiadomski. Warszawa: PWRiL s. 79-129.
• GRABOWSKI K., GRZEGORCZYK S., BENEDYCKI S., 1993. Możliwości produkcyjne łąki trwałej odnowionej przez siew bezpośredni. I Kongres PTNA. Fragmenta Agronomica nr 4 (40) s. 241-242.
• ILNICKI P., 2002. Torfowiska i torf. Poznań. Wydaw. AR ss. 606.
• JADCZYSZYN T., KOWALCZYK J., SROCZYŃSKI W., 2003. Zalecenia nawozowe dla gospodarstw korzystających z wyników badań zasobności gleb. Puławy: IUNG, Poznań: PWRiL ss. 30.
• JANKOWSKA-HUFLEJT H., 1994. Wpływ wieloletniego różnego nawożenia na zadarnienie łąk oraz skład botaniczny i plonowanie runi. W: Kierunki rozwoju łąkarstwa na tle aktualnego poziomu wiedzy w najważniejszych jego działach. Mater. Konf. Wydaw. Warszawa 27-28.09. Warszawa: Wydaw. SGGW s. 194-220.
• JODEŁKA J., JANKOWSKI K., CIEPIELA G.A., 1999. Wpływ nawożenia mineralnego i opadów atmosferycznych na skład botaniczny runi łąkowej. Folia Universitatis Agriculturae Steinensis 197. Agricultura (75) s. 153-158.
• KOWALCZYK J., KAMIŃSKI J., SZUNIEWICZ K., 1991. Zasady kształtowania i utrzymywania wysokoprodukcyjnej runi łąkowej na glebach torfowo-murszowych. W: Gospodarowanie na glebach torfowych w świetle 40-letniej działalności Zakładu Doświadczalnego Biebrza. Biblioteczka Wiadomości IMUZ 77 s. 127-148.
• KOZŁOWSKA T., 2005. Zmiany zbiorowisk łąkowych na tle różnicowania się warunków siedliskowych w charakterystycznych obszarach dolin rzecznych Polski Centralnej. Woda Środowisko Obszary Wiejskie. Rozprawy naukowe i monografie nr 14 ss. 208.
• KOZŁOWSKI S., 1998. Czynniki warunkujące podsiew użytków zielonych - roślina. Łąkarstwo w Polsce nr 1 s. 31-44.
• KUŚ J., JOŃCZYK K., 2003. Jęczmień jary. Uprawa zbóż w gospodarstwach ekologicznych. Materiały dla rolników. Radom: KCRE - RCDRRiOW ss. 22.
• LIPIŃSKA H., HARKOT W., 1998. Fitotoksyny martwych korzeni Poa pratensis jak czynnik hamujący kiełkowanie nasion traw. Łąkarstwo w Polsce nr 1 s. 159-164.
• ŁYSZCZARZ R., 1993. Rolnicza ocena wybranych gatunków i odmian traw w zróżnicowanych warunkach siedliskowych pradoliny środkowej Wisły. Rozpr. AT-R nr 60. Bydgoszcz: Wydaw. ATR: ss. 68.
• ŁYSZCZARZ R., 1997. Wczesność traw pastewnych kryterium ich przydatności użytkowej. W: Kierunki badań nad nawożeniem i użytkowaniem łąk i pastwisk. Mater. Semin. nr 38. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 164-172.
• ŁYSZCZARZ R., 2008. Zwalczanie chwastów w nowych zasiewach po renowacji niskoplennych trwałych użytków zielonych. Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych 5/36 s. 212-216.
• ŁYSZCZARZ R., DEMBEK R., 2006. Skład botaniczny i potencjał produkcyjny ekstensywnie użytkowanych trwałych łąk w Dolinie Kanału Bydgoskiego. W: Człowiek i środowisko przyrodnicze Pomorza Zachodniego. T. 1. Środowisko biotyczne - biologia środowiskowa, eksperymentalna i stosowana. Pr. zbior. Red. J. Tarasiuk, J. Kępczyński. Szczecin: USzczec. s. 183-190.
• MIAZGA S., MOSEK B., 1993. Plony i wartość paszowa siana ze zbiorowisk antropogenicznych łąk w dolinie Chodelki. Fragmenta Agronomica 4(40) s. 239-240.
• OLSZEWSKA L., 1962. Badania nad zastosowaniem głębokich upraw przy zagospodarowaniu łąkowym trudno zadarniających się torfów węglanowych. Roczniki Nauk Rolniczych Ser. F t. 75 z. 3 s. 439-460.
• OPITZ VON BOBERFELD W., 1998. Zu den Möglichkeiten und Grenzen von Nachsaaten auch Grünland – in Deutschland gemachte Erfahrungen. Łąkarstwo w Polsce nr 1 s. 79-92.
• PROKOPOWICZ J., 1997. Wybrane zagadnienia produkcyjne i ekonomiczne nawożenia oraz użytkowania łąk i pastwisk. W: Kierunki badań nad nawożeniem i użytkowaniem łąk i pastwisk. Mater. Semin. nr 38. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 223-236.
• REMY M., 1984. Vers une fétuque élevée advantage consomée. L’élevage bovine 143 s. 98-102.
• ROGUSKI W., 1961. Zagospodarowanie łąk w dolinie Kanału Bydgoskiego w świetle badań i doświadczeń przeprowadzonych w latach 1948-1952. Roczniki Nauk Rolniczych Ser. F t. 74 z. 4 s. 581-672.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 lipca 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na wspieranie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych. Dz.U. RP 2004 r. nr 174 poz. 1809.
• SKOPIEC B., 1986. Siewy nasion na renowowanych użytkach zielonych. Wiadomości Melioracyjne i Łąkarskie nr 3 s. 92-94.
• SZOSZKIEWICZ J., ZBIERSKA J., DEMBEK R., SZOSZKIEWICZ K., STANISZEWSKI R., 2003. Występowanie oraz znaczenie ekologiczne i rolnicze motylkowatych w zbiorowiskach łąkowych środkowej Polski. Poznań: Wydaw. AR ss.104.
• SZWEDA S., 1998. Wpływ poziomu wody gruntowej i nawożenia azotem na trwałość koniczyny łąkowej i białoróżowej w mieszankach z trawami (doświadczenie lizymetryczne). Biuletyn Naukowy UWM Olsztyn s. 373-379.
• SZWOCH R., 1997. Wpływ nawożenia azotem na udział koniczyny białoróżowej w runi łąkowej. W: Kierunki badań nad nawożeniem i użytkowaniem łąk i pastwisk. Mater. Semin. nr 38. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 272-279.