Jakość wód powierzchniowych w turystycznych obszarach Karpat Zachodnich. Cz. 2. Koncentracja działalności gospodarczej związanej z obsługą ruchu turystycznego

• Autorzy: Smoroń S. , Twardy S. , Janota D.

Warianty tytułu

EN

Surface water quality in tourist areas of the Western Carpathians. Part 2. The concentration of business acyivities connected with tourism services

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania prowadzono w latach 2002-2005 w cennych pod względem przyrodniczym terenach karpackich. Ich celem było określenie koncentracji działalności gospodarczej związanej z obsługą ruchu wczasowo-aturystycznego na wybranych obszarach Podhala oraz jakości wód powierzchniowych odpływających z tego obszaru. Badaniami objęto zlewnie Białego i Czarnego Dunajca oraz Białki, istotnie różniące się liczbą napływających turystów. Stwierdzono, że najbardziej intensywną działalność gospodarczą prowadzi się na typowo turystycznych obszarach zlewni Białego Dunajca. W Zakopanem liczba podmiotów gospodarczych w przeliczeniu na 1 000 stałych mieszkańców wynosiła 165, a w Poroninie, Białym Dunajcu i Kościelisku 60-78. W rolniczej gminie Czarny Dunajec wskaźnik ten utrzymywał się na znacznie niższym poziomie i wynosił 26 podmiotów gospodarczych na 1 000 mieszkańców. Konsekwencją takiej działalności gospodarczej było znacznie większe stężenie substancji chemicznych w wodach Białego Dunajca niż Czarnego Dunajca i Białki. Stężenie PO₄ było ok. 3,3 razy, N-NO₃ ok. 1,4, Na 1,2-6,0 i Cl do 2,0 razy większe.

EN

Studies were carried out in the period of 2002-2005 in the naturally valuable Carpathian regions. The objective of the paper was to recognize the types and intensity of business activities connected with tourism services in selected regions of the Podhale as well as the quality of surface waters flowing out of region. The study involved catchment basins of the Bialy, Czarny Dunajec and the Białka, which differed significantly in the number of incoming tourist. It was found that the most intensive business activity was conducted in a typically tourist area of the Biały Dunajec. In Zakopane the number of business enterprises per one thousand residents amounted 165, at Poronin, Biały Dunajec and Kościelisko it was in the range of 60-78 units. In the agricultural commune Czarny Dunajec this indicator was significantly lower - 26 firms per one thousand residents. As a consequence of such business activities, much higher concentration of chemical substances was found in the Bialy Dunajec as compared with the Czarny Dunajec and the Białka. The concentration of PO₄ was about 3.3 times higher, that of N-NO₃ about 1.4 times, Na from 1.2 to 6.0 times and Cl two times higher in the former than in the two latter rivers.

Słowa kluczowe

PL

działalność turystyczno-gospodarcza; Podhale; wody powierzchniowe

EN

business activity; Podhale Region; surface waters; tourism

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 7, z. 2b
• Strony: 167--176
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., wykr.

Twórcy

autor

Smoroń S.

autor

Twardy S.

autor

Janota D.

• Małopolski Ośrodek Badawczy IMUZ, ul. Ułanów 21b 34-450 Kraków; tel. + 48(12) 412 52 08

Bibliografia

• GAŁKA A., STRUTYŃSKI J., 2003. Zanieczyszczenia antropogeniczne i charakterystyka jakościowa wód powierzchniowych w przekroju badawczym Kraków-Korczowa. Zesz. Nauk. AR. Krak. Inż. Środ. z. 24 s. 303-315.
• KOPACZ M., 2003. Wody powierzchniowe potoków karpackich w warunkach zmian strukturalno-środowiskowych. Opracowanie monograficzne. Kraków: Wydaw. IMUZ.
• PAWLIK-DOBROWOLSKI J., 1990. Źródła substancji chemicznych w zlewni, ich klasyfikacja i metody obliczania. W: Zanieczyszczenia obszarowe w zlewniach rolniczych. Mater. Semin. nr 26. Falenty: IMUZ s. 7-15.
• SIKORSKI M., 1998. Gospodarka ściekami bytowymi na wsi jako czynnik ochrony środowiska. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 133.
• SMOROŃ S., TWARDY S., 2001. Wstępna ocena gospodarki wodno-ściekowej w rolniczo-turystycznych rejonach górnej zlewni Dunajca. Inż. Rol. nr 8 s. 223-237.
• SMOROŃ S., TWARDY S., 2003. Wpływ zmiennego nasilenia ruchu wczasowo-turystycznego na jakość wód Białego i Czarnego Dunajca. Woda. Środ. Obsz. Wiej. t. 3 z. 2 (8) s. 91-102.
• SMOROŃ S., KUŹNIAR A., 2006. The seasonal changes of a surface water quality in the tourist areas of the Podhale (the western Carpathians). Pol. J. Env. St. vol. 15 no 5c s. 90-93.
• TWARDY S., KOPACZ M., BARSZCZEWSKI J., WASILEWSKI Z., 2006. Działania Wspólnoty Europejskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich w Polsce (PROW 2004-2006). Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 88.
• Baza danych regionalnych: www.stat.gov.pl
• Stan czystości rzek w 2003 r.: www.nowysacz.pios.gov.pl