Ocena suszy meteorologicznej w okresie wegetacyjnym na Polesiu Lubelskim za pomocą wybranych wskaźników

• Autorzy: Szajda J. , Czerwiński M. , Jakimiuk S.

Warianty tytułu

EN

An assessment of meteorogical drought in the growing season in Lublin Polesie with selected indices

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono ocenę intensywności i częstotliwości występowania suszy meteorologicznej w okresie wegetacyjnym (IV-IX) w latach 1965-1998 na Polesiu Lubelskim metodą ciągów dni bezopadowych oraz za pomocą: wskaźnika względnego opadu RPI, rozkładu prawdopodobieństwa nieprzekroczenia opadów p, wskaźnika standaryzowanego opadu SPI i wskaźnika standaryzowanego klimatycznego bilansu wodnego KBWs. Podstawę oceny stanowiły wyniki obserwacji i pomiarów prowadzonych w stacji meteorologicznej w Sosnowicy, położonej w centralnej części Polesia Lubelskiego. Wykorzystując metodę ciągów dni bezopadowych Koźmińskiego, wyróżniono okresy susz trwające 11-15, 16-20 oraz >20 dni. Częstotliwość występowania suszy meteorologicznej, określona metodą ciągów dni bezopadowych, wynosi 23%, za pomocą wskaźnika RPI - 33%, rozkładu prawdopodobieństwa p - 32%, wskaźnika SPI - 28% oraz wskaźnika KBWs - 32%. Zróżnicowanie to dowodzi przyjmowania zbyt małej wartości opadu (1,5-2,0 mm) jako przerywającej oraz skracającej ciąg dni bezopadowych. Wskazuje ono również na odmienny wpływ kompleksowego układu czynników meteorologicznych (wyrażonego wartością wskaźnika KBWs) i zmienności opadów (wyrażonej wartością wskaźnika SPI) na klasyfikację intensywności i częstotliwości występowania suszy.

EN

Meteorological drought frequency and intensity in growing seasons (IV-IX) of the years 1965-1998 were evaluated by 5 different methods: the sequences of days without precipitation (dry periods), the relative precipitation index RPI, the standardised precipitation index SPI, the probability distribution of precipitation p and the standardised climatic water balance KBWs. Meteorological data from the weather station at Sosnowica (central part of Lublin Polesie) was used for the assessment. Dry periods lasting 11-15 days, 16-20 days and above 20 days were distinguished, using Koźmiński's method of dry periods. Meteorological drought frequency is 23% according to the dry periods method, 33% according to the RPI, 28% according to the SPI, 32% according to the probability p and 32% according to the KBWs method. The above differences show that minimum rainfall able to break a dry period is higher than the currently adopted value of 1.5-2.0 mm. Moreover, the comparison of KBWs and the SPI proves that the drought index derived from the complex of meteorological variables is different from the drought index based only on precipitation.

Słowa kluczowe

PL

dni bezopadowe; susza meteorologiczna; wskaźniki suszy

EN

days without precipitation; drought indices; meteorological drought

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 7, z. 2a
• Strony: 313--326
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz., wykr.

Twórcy

autor

Szajda J.

autor

Czerwiński M.

autor

Jakimiuk S.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, ul. Głęboka 29/2, 20-612 Lublin; tel. [phone],

Bibliografia

• ALLEN R.G., PEREIRA L. S., RAES D., SMITH M., 1998. Crop evapotranspiration - Guidelines for computing crop water requirements. FAO Irrig. Drain Paper no. 56. Rome: FAO ss. 300.
• BAC S., KOŹMIŃSKI C., ROJEK M., 1993. Agrometeorologia. Warszawa: PWN ss. 250.
• BĄK B., ŁABĘDZKI L., 2003. Modification of standardized precipitation index SPI for drought monitoring in Poland. W: Meteorological services’ tasks in NATO operations, missions and exercises. 5 Intern. Symp. Military Meteorol. Poznań 29.09-2.10.2003. s. 15-22.
• BIEŃKIEWICZ P., ROGUSKI W., ŁABĘDZKI L., 1983. Wilgotność krytyczna dla traw w profilach gleb hydrogenicznych. Wiad. IMUZ t. 15 z. 1 s. 59-73.
• CZAPLAK I., 1996. Posuchy i rejony zagrożone jej występowaniem. W: Potrzeby i możliwości zwiększenia retencji wodnej na obszarach wiejskich. Mater. Semin. 37. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 26-33.
• KACZOROWSKA Z., 1962. Opady w Polsce w przekroju wieloletnim. Tendencje, okresowość oraz prawdopodobieństwo wystąpienia niedoboru i nadmiaru opadów. Pr. Geogr. IG PAN z. 33 ss. 109.
• KASPERSKA-WOŁOWICZ W., ŁABĘDZKI L., BĄK B., 2003. Okresy posuszne w rejonie Bydgoszczy. Woda Środ. Obsz.Wiej. t. 3 z. specj. (9) s. 39-56.
• KONOPKO S., 1988. Częstotliwość występowania okresów posusznych w rejonie Bydgoszczy na podstawie wieloletnich obserwacji. Wiad. IMUZ t. 15 z. 4 s. 104-113.
• KOŹMIŃSKI Cz., 1983. Agroklimat województwa szczecińskiego. Szczec. TN Wydz. Nauk Przyr.-Rol. t. 1 ss. 194.
• KOŹMIŃSKI Cz., 1986. Przestrzenny i czasowy rozkład okresów bezopadowych trwających ponad 15 dni na terenie Polski. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 268 s. 37-52.
• ŁABĘDZKI L., 2000. Ocena zagrożenia suszą w regionie bydgosko-kujawskim przy użyciu wskaźnika standaryzowanego opadu (SPI). Wiad. Melior. nr 3 s. 102-103.
• ŁABĘDZKI. L., 2002. Drought risk estimation in the Bydgoszcz-Kujawy region using the standardized precipitation index (SPI). Proc. Intern. Conf. ICID Drought Mitigation and Prevention of Land Desertification. Bled, Slovenia, April 21-25. Lubljana: SNCID, CD-ROM paper 65.
• ŁABĘDZKI L., 2004. Problematyka susz w Polsce. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 4 z. 1(10) s. 47-66.
• ŁABĘDZKI L., 2006. Susze rolnicze. Zarys problematyki oraz metody monitorowania i klasyfikacji. Woda Środ. Obsz. Wiej. Rozpr. Nauk. Monogr. nr 17 ss. 107.
• ŁABĘDZKI L., BĄK B., 2002. Monitoring suszy za pomocą wskaźnika standaryzowanego opadu. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 2 z. 2(5) s. 9-19.
• ŁABĘDZKI L., BĄK B., 2004. Standaryzowany klimatyczny bilans wodny jako wskaźnik suszy. Acta Agrophys. t. 3(1) s. 117-124.
• MARCILONEK S., KOSTRZEWA S., PŁYWACZYK A., 1980. Oddziaływanie drenowania na stosunki wodne gleb ornych średnio zwięzłych w latach 1970–1978. Zesz. Nauk. AR Wroc. Melior. z. 23 nr 128 s. 81-84.
• MCKEE T.B., DOESKEN N.J., KLEIST J., 1993. The relationship of drought frequency and duration to time scales. Proc. 8 Conf. Applied Climatol. 17-22 January 1993, Anaheim, California. Am. Meteor. Soc. s. 179-184.
• MCKEE T.B., DOESKEN N.J., KLEIST J., 1995. Drought monitoring with multiple tima scales. Preprints 9 Conf. Applied Climatol. 15-20 January 1995, Dallas, Texas. Am. Meteor. Soc. s. 233-236.
• SCHMUCK A., 1969. Meteorologia i klimatologia dla WSR. Warszawa: PWN ss. 316.
• SZAJDA J., OLSZTA W., 2005. Optymalny poziom wody gruntowej jako czynnik skutecznej ochrony zmeliorowanych ekosystemów torfowiskowych w okresach posusznych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 5 z. specj. (14) s. 301-313.