Plonowanie łąki górskiej w Sudetach na podstawie wyników badań w świetle zmieniających się trendów użytków zielonych

• Autorzy: Nadolna L. , Paszkiewicz-Jasińska A.

Warianty tytułu

EN

Yielding of a mountain meadow in the Sudeten Mountains based on experimental studies in the light of changing trends in grasslands fertilization

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania przeprowadzono na podstawie dwóch doświadczeń ścisłych w Sudetach (wysokość 650-700 m n.p.m.) - na płaskowyżu (6°) i na stoku (ok. 20°) w dwóch cyklach badawczych. W I cyklu (1987-1990) zastosowano dawki nawozów dostosowane do gospodarki intensywnej: K - 0, 60, 120 kg·ha-¹, N - 100 i 200 kg·ha-¹, P - 120 kg·ha-¹, a w II cyklu (1999--003) ilość stosowanych nawozów zmniejszono o połowę. Wapnowanie wykonano tylko w I cyklu badań - 4 t CaO·ha-¹ (w dawce jednorazowej - 1987 r. i podzielonej na dwie równe części co 2 lata - 1987 i 1989 r.). Średnie plony suchej masy uzyskane w I cyklu badań na płaskowyżu wynosiły 5,33, a na stoku 4,61 t·ha-¹, w II cyklu odpowiednio 5,20 i 3,87 t·ha-¹. Wyniki te wskazują, że zmniejszenie ilości stosowanych nawozów na płaskowyżu nie wpłynęło na wielkość plonu (różnica 0,13 t·ha-¹), podczas gdy na silnie nachylonym stoku zmniejszenie dawek nawozów o połowę spowodowało zmniejszenie plonów suchej masy o 0,74 t·ha-¹. W obydwu cyklach badawczych plony były większe na terenie płaskim średnio o 1,02 t·ha-¹. Największy wpływ na wielkość plonów miało nawożenie azotem. Wraz ze zwiększeniem jego dawki w obu cyklach badań plony zwiększyły się na płaskowyżu i stoku średnio o 10% w I cyklu i o 18% w II. Stwierdzono również wpływ nawożenia potasem na zwiększenie plonów. Najlepsze efekty w obu cyklach badań uzyskano po zastosowaniu największej dawki tego składnika na płaskowyżu, a na stoku - dawki o połowę mniejszej. Jednorazowe wapnowanie miało wpływ na plony tylko na stoku w obu cyklach, a w przypadku dawki podzielonej - na płaskowyżu w drugim.

EN

The research was based on two exact experiments in the Sudeten Mts (height 650-700 m above sea level), on plateau (6°), and on slope (about 20°), in two study cycles. In cycle I (1987-1990) fertilization doses adjusted to intensive farming were applied: K - 0, 60, 120 kg·ha-¹, N - 100 and 200 kg?ha-¹, P - 120 kg·ha-¹ and liming - 4 t CaO·ha-¹ (in a single dose and divided into 2 t CaO·ha-¹ every second years). In cycle II (1999-2003), without liming, NPK fertilization was reduced by half. The average crop of dry mass yield in the I study cycle amounted to 5.33 t·ha-¹ on plateau and to 4.61 t·ha-¹ on slope, in the II cycle it was 5.20 and 3.87 t·ha-¹, respectively The results demonstrate that reducing fertilization on plateau had no effect on the crop level (difference 0.13 t·ha-¹), while reducing the fertilization doses by half on a steeply inclined slope decreased dry mass crops by 0.74 t·ha-¹. In both study cycles the crop was larger on flat area by 1.02 t·ha-¹, on average. Nitrogen fertilization had the greatest impact on crops. Increased N doses in both study cycles resulted in the crop increase on plateau and slope by 10% on average in the I cycle, and by 18% in the II. It was also found that potassium fertilization influenced yielding. Best results in both study cycles were achieved after application of the highest dose of this component on plateau, and a dose smaller by half on slope. Single liming affected the crop only on slope in both cycles and in the case of divided dose - on plateau in the second cycle.

Słowa kluczowe

PL

łąka górska; nawożenie N, P, K, Ca; plonowanie; Sudety

EN

mountain meadow; NPK and Ca fertilization; Sudeten; yielding

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 7, z. 2a
• Strony: 257--270
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz.

Twórcy

autor

Nadolna L.

autor

Paszkiewicz-Jasińska A.

• Dolnośląski Ośrodek Badawczy IMUZ we Wrocławiu, Zespół Sudecki, ul. Berlinga 7, 51-209 Wrocław; tel. [phone],

Bibliografia

• BARSZCZEWSKI J., 2006. Dynamika plonowania wieloletnich doświadczeń łąkowych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 6 z. specj. (17) s. 119-131.
• DOBOSZYŃSKI L., 1996. Nawożenie użytków zielonych w świetle prac polskich. Lata 1945-1990. Bibl. Wiad. IMUZ 88 ss. 152.
• FATYGA J., WIECZOREK J., 1978. Badania nad wpływem nawożenia azotem, fosforem i potasem poodłogowych użytków zielonych w Sudetach. Wiad. IMUZ t. 13 z. 4 s. 141-162.
• GORLACH E., CURYŁO T., 1990. Reakcja runi łąkowej na wapnowanie w warunkach wieloletniego zróżnicowanego nawożenia mineralnego. Rocz. Gleb. 41 1–2 s. 161-177.
• KOPEĆ S., 1993. Plonowanie łąk górskich w doświadczeniach statycznych w zależności od nawożenia mineralnego i wzniesienia nad poziom morza. Zesz. Nauk. AR Krak. Ser. Ses. Nauk. 37 cz. 1 s. 207-220.
• KOPEĆ S., MISZTAL A., 1996. Kształtowanie się plonowania górskich łąk grądowych w zależności od ekspozycji i spadku terenu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 442 s. 237-244.
• KOPEĆ M., 2000. Dynamika plonowania i zmian jakości runi łąki górskiej w okresie 30 lat doświadczenia nawozowego. Zesz. Nauk. AR Krak. Rozpr. z. 267 ss. 129.
• MIKOŁAJCZAK Z., 1996. Wpływ nawożenia mineralnego na jakość i ilość plonów z łąk sudeckich. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 442 s. 299-308.
• MIKOŁAJCZAK Z., 1999. Stan i perspektywy gospodarowania na trwałych użytkach zielonych w Sudetach. W: Zasady rolniczego gospodarowania w warunkach przyrodniczych, ekonomicznych i ochrony środowiska w Sudetach. Pr. zbior. Red. Z. Hryncewicz. Wrocław: Wydaw. AR s. 32-54.
• MIKOŁAJCZAK Z., WOLSKI K., 1996. Wpływ nawożenia azotem i wapnowania na skład botaniczny runi w zróżnicowanych siedliskach Sudetów. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 442 s. 317-321.
• NADOLNA L., 1996. Przyrodnicze uwarunkowania plonotwórczego działania azotu na górskich użytkach zielonych w Sudetach. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 442 s. 349-358.
• SAPEK B., 1993. Studia nad wapnowaniem trwałego użytku zielonego na glebie mineralnej. Rozpr. Habil. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 93.
• SMOROŃ S., KOPEĆ S., 1993. Wapnowanie łąk górskich jako czynnik poprawy runi zdegradowanej wieloletnim nawożeniem mineralnym. Zesz. Nauk. AR Krak. Ser. Ses. Nauk. 37 cz. 2 s. 239-250.