Przestrzenne rozmieszczenie i sezonowe zmiany liczebności bakterii wiążących azot atmosferyczny (wolnożyjących) i oligonitrofilnych w wodzie glebowo-gruntowej zlewni jeziora eutroficznego

• Autorzy: Niewolak S.

Warianty tytułu

EN

Spatial distribution and seasonal changes of the number of nitrogen-fixing (free living) and oligonitrophilic bacteria in tile drainage water of eutropic lake catchment basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano liczebność bakterii wiążących azot atmosferyczny w warunkach tlenowych (Azotobacter sp. i in.) i beztlenowych (Clostridium pasteurianum) oraz bakterii oligonitrofilnych w wodzie glebowo-gruntowej zlewni eutroficznego jeziora Bartąg w rejonie Olsztyna. Badania przeprowadzono w latach 1974-1980 w wodzie pobieranej ze studzienek odwierconych w zagłębieniach terenu i na wierzchowinach. Studzienki były rozmieszczone na różnie użytkowanych glebach (orne, łąkowe), z różnym poziomem wód glebowo-gruntowych. W wodzie tych studzienek przeważały bakterie tlenowe i oligonitrofilne. Liczba bakterii wiążących azot atmosferyczny w warunkach beztlenowych była co najmniej 10-krotnie mniejsza. Bakterie wiążące azot atmosferyczny w warunkach tlenowych i bakterie oligonitrofilne występowały z reguły w większych ilościach w wodzie glebowo-gruntowej pobieranej ze studzienek na wierzchowinach, a bakterie wiążące azot atmosferyczny w warunkach beztlenowych - w wodzie ze studzienek w zagłębieniach terenu. Więcej tych drobnoustrojów występowało nierzadko po opadach deszczu o charakterze burzowym. Wyniki obliczeń statystycznych wykazały wysoce istotną (p < 0,0l) dodatnią współzależność jedynie między liczbą bakterii wiążących azot atmosferyczny w warunkach tlenowych i bakterii oligonitrofilnych w wodzie glebowo-gruntowej zlewni jeziora Bartąg a ich liczebnością w wodzie pelagialu tego zbiornika W przypadku bakterii oligonitrofilnych współzależność taką stwierdzono również w wodzie cieku powierzchniowego drenującego tę zlewnię.

EN

The number of aerobic nitrogen-fixing bacteria (Azotobacter sp. and others) and anaerobic nitrogen-fixing bacteria (Clostridium pasteurianum) and oligonitrophilic bacteria in tile drainage water of a eutrophic Lake Bartąg catchment basin situated near Olsztyn was examined. The studies were carried out in 6 consecutive annual cycles (in 1974-1980) on water collected from piezometric wells situated in a land depression and on a hilltop. Besides, wells were differentiated by their localization in arable soils, meadow soils and by the level of tile drainage depth. Aerobic bacteria (Azotobacter sp. and others) and oligonitrophilic bacteria predominated in tile drainage water of an agricultural catchment of Bartąg Lake. The number of anaerobic nitrogen-fixing bacteria (Clostridium pasteurianum) was at least 10 times lower. Aerobic nitrogen-fixing bacteria and oligonitrophilic bacteria were more numerous in tile drainage water collected from wells on hilltops, whereas anaerobic nitrogen-fixing bacteria were generally more numerous in waters from land depressions. More such microorganisms were sometimes found after rainstorms. Statistical calculations showed significant (p < 0.01) positive correlation only between the number of aerobic nitrogen-fixing bacteria (Azotobacter sp. and others) and oligonitrophilic bacteria in tile drainage water of Bartąg Lake catchment basin and their numbers in pelagic water of this reservoir. In the case of oligonitrophilic bacteria the relationship was also significant for water of a stream flowing to the lake.

Słowa kluczowe

PL

bakterie oligonitrofilne; bakterie wiążące azot; wody glebowo-gruntowe; zlewnia rolnicza

EN

agricultural catchment; nitrogen-fixing bacteria; oligonitrophilic bacteria; tile drainage waters

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 7, z. 1
• Strony: 123--140
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Niewolak S.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Katedra Mikrobiologii Środowiskowej, ul. Prawocheńskiego 1, 10-957 Olsztyn-Kortowo; tel. [phone]

Bibliografia

• ACEA M.J., CARBALLAS T., 1988. The influence of cattle slurry on soil microbial population and nitrogen cycle microorganisms. Biol. Wastes 23 s. 229-241.
• ACEA M.J., CARBALLAS T., 1990. Principal components analysis of the soil microbial population of humic zone of Galicia (Spain). Soil Biol. Biochem. 22 s. 749-759.
• ALEXANDER M. J., 1961. Introduction to soil microbiology. New York: John Wiley Sons Inc. ss. 472.
• EVANS M.R., OWENS J.D., 1973. Soil bacteria in land-drainage water. Water Res.7 s.1295-1300.
• KALIŃSKA M., 1984. Dynamika zawartości form azotu w wodach glebowo-gruntowych zlewni jeziora Bartąg. Olsztyn: UWM maszyn. ss. 36.
• KNOWLES R., 1980. Nitrogen fixation in natural plant communities and soil. W: Methods for evaluating biological nitrogen fixation. Pr. zbior. Red. F.S. Begerson. New York: John Wiley Sons Inc. s. 557-582.
• KNOWLES R., 1982. Free-living dinitrogen fixing bacteria. W: Methods of soil analysis. P. 2. Chemical and microbiological properties. Pr. zbior. Red. A.L. Page, W.I. Miller. Madison, WI: Am. Soc. Agron. s. 1091-1098.
• KORYBUT-DASZKIEWICZ S., 1974. Wahania stanu zwierciadła i dynamika form azotu i fosforu w wodach gruntowych zlewni jeziora Bartąg. Olsztyn: UWM maszyn. ss. 29.
• MEYNELL G. G., MEYNELL E., 1970. Theory and practice in experimental bacteriology. Wyd. 2. Cambridge: Univ. Press. ss. 347.
• NIEWOLAK S., 2003. Sezonowe zmiany liczebności chemoautotroficznych bakterii nitryfikacyjnych w wodach glebowo-gruntowych zlewni jeziora eutroficznego. Rocz. Gleb. 54 s. 125-136.
• NIEWOLAK S., 2006. Bakterie redukujące azotany do azotynów i denitryfikacyjne w wodzie glebowo-gruntowej zlewni jeziora eutroficznego. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 6 z. 2 (18) s. 255-269.
• NIEWOLAK S., FILIPKOWSKA Z., KORZENIEWSKA E., 2005a. Bacteriological assays of the soil and ground waters, from the catchments of a eutrophic lake. Acta Univ. Nicolai Copernici Limnol. Papers 25 s. 123-136.
• NIEWOLAK S., FILIPKOWSKA Z., KORZENIEWSKA E., 2005b. Presence of nitrogen cycle bacteria in water of a eutrophic lake (Lake Bartąg) planned to supply the Olsztyn municipal waterworks. Acta Univ. Nicolai Copernici. Limnol. Papers 25 s. 85-103.
• NIEWOLAK S., KOC J., 1995. Microbiological studies on soils fertilized with pig slurry. Pol. J. Env. St. 4 s. 41-47.
• NIEWOLAK S., SOLARSKI H., 1987. Fecal coliform discharge from Lake Bęskie watershed. Ekol. Pol. 35 s. 639-654.
• NIEWOLAK S., TUCHOLSKI S., 2001. Bakterie mineralizujące organiczne związki azotu w wodzie glebowo-gruntowej zlewni jeziora eutroficznego. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 478 s. 275-286.
• NIEWOLAK S., TUCHOLSKI S., PIECHOTA M., PRZEZDZIAK M., 2001. Drobnoustroje czynne w obiegu azotu w glebach łąkowych nawadnianych odpływami z mechaniczno-biologicznej oczyszczalni ścieków. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 475 s. 33-48.
• ONISZCZUK I., 1985. Dynamika zawartości form fosforu w wodach glebowo-gruntowych zlewni jeziora Bartąg. Olsztyn: UWM maszyn. ss. 42.
• PATNI N. K., TOXOPEUS R., TENNANT A. D., HORE F. R., 1984. Bacterial quality of tile drainage water from manured and fertilized cropland. Water Res. 18 s. 127-132.
• POSTGATE J. R., 1984. The sulphate-reducing bacteria. Wyd. 2. Cambridge: Univ. Press ss. 151.
• RODINA A. G., 1968. Mikrobiologiczne metody badania wód. Warszawa: PWRiL ss. 468.
• ROVIRA A., D., 1965. Interactions between plant roots and soil microorganisms. Ann. Rev. Microbiol. 19 s. 241-266.
• SHARMA P. K., MCINERNEY M. J., KNAPP R. M., 1993. In situ growth and activity and modes of penetration of Escherichia coli in unconsolidated porous materials. Appl. Env. Microbiol. 59 s. 3686-3694.
• STODDARD C. S., COYNE M. S., CROVE J. H., 1998. Fecal bacteria survival and infiltration through a shallow agricultural soil: timing and tillage effects. J. Env. Qual. 27 s. 1516-1523.