Próba oceny różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego Polski

• Autorzy: Jakubowski W.

Warianty tytułu

EN

Evaluation of biological diversity in agricultural landscapes in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule opisano próbę waloryzowania różnorodności biologicznej w krajobrazie rolniczym w Polsce. Przyjęto założenie, że różnorodność biologiczna w krajobrazie rolniczym jest pochodną jego struktury, wyznaczonej przez elementy naturalne, strukturę użytkowania ziemi oraz intensywność gospodarowania. Intensywność gospodarowania w dużym stopniu zależy od przydatności rolniczej gruntów, a częściowo wyraża się w samej strukturze ich zagospodarowania. Przyjmując za jednostkę podstawową podokręgi geobotaniczne, przypisywano im określone walory różnorodności biologicznej na podstawie cech krajobrazowych. Uzyskany obraz zmodyfikowano w wyniku weryfikacji za pomocą dostępnych danych o występowaniu rzadkich gatunków roślin polnych i łąkowych oraz siedlisk chronionych. Nie zdołano w pełni uwzględnić różnorodności biologicznej zwierząt hodowlanych i roślin uprawnych. Odrębność różnych sfer i poziomów różnorodności biologicznej skłania do osobnego ich waloryzowania. Duże, ciągle niewykorzystane możliwości badawcze pozostają w sferze analizy struktury i typologii krajobrazu rolniczego.

EN

This article is an attempt of evaluating biodiversity in agricultural landscapes in Poland. The main assumption was that biodiversity of agricultural landscapes is a resultant of their structure, determined by natural elements, land use structure and the intensity of land management. The intensity of management largely depends on the soil usefulness for farming but is partly expressed in spatial structure of croplands. Basic units in this analysis were geobotanical subregions. These units were evaluated by biodiversity values based on landscape character. Obtained pattern was verified with the help of existing data on the occurrence of rare field and grassland plant species and on protected habitats. Final result does not consider the biodiversity of crop plants and bred farm animals. Specifics of these elements at various levels of biological diversity needs separate analysis. There is still a great but unexploited research potential for the analysis of structure and typology of agricultural landscape.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz rolniczy; różnorodność biologiczna; waloryzacja

EN

evaluation; biological diversity; agricultural landscapes

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2007
• Tom: T. 7, z. 1
• Strony: 79--90
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., mapy

Twórcy

autor

Jakubowski W.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, Zakład Ochrony Przyrody Obszarów Wiejskich

Bibliografia

• Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, 2001. Pr. zbior. Red. A. Zając, M. Zając. Kraków: Wydaw. Pr. Chorol. Komp. Inst. Bot. UJ.
• FALIŃSKI J.B., 1994. Antropogeniczne przeobrażenia roślinności 1:2 000 000. W: Atlas zasobów, walorów i zagrożeń środowiska geograficznego. Warszawa: IGiPZ PAN.
• Koncepcja krajowej sieci ekologicznej ECONET-PL, 1995. Pr. zbior. Red. A. Liro. Warszawa: Fundacja IUCN.
• KONDRACKI J., 1988. Typy krajobrazu naturalnego, skala 1: 2 000 000 W: Geografia fizyczna Polski. Warszawa: PWN.
• KONDRACKI J., OSTROWSKI J., 1994. Stopień synantropizacji krajobrazu 1: 2 000 000. W: Atlas zasobów, walorów i zagrożeń środowiska geograficznego. Warszawa: IGiPZ PAN.
• MARTYNIUK E., JASZCZYŃSKA M., 2003. Ocena stanu zachowania zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich. W: Ocena potrzeb związanych z tworzeniem optymalnych warunków dla ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej. Warszawa: Narod. Fund. Ochr. Środ. UNEP maszyn. ss. 18.
• MATUSZKIEWICZ J.M., 1993. Krajobrazy roślinne i regiony geobotaniczne Polski. Pr. Geogr. nr 158.
• Ostoje przyrody w Polsce, 2000. Pr. zbior. Kraków: IOP PAN.
• Ostoje ptaków w Polsce, 1994. Pr. zbior. Bibl. Monitor. Środ. Gdańsk: OTOP.
• PODYMA W., 2003. Ocena stanu zachowania zasobów roślin uprawnych in situ i ex situ. W: Ocena potrzeb związanych z tworzeniem optymalnych warunków dla ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej. Warszawa: Narod. Fund. Ochr. Środ. UNEP maszyn. ss. 10.
• SOLON J., 2003. Planowanie i monitoring krajobrazu na obszarach funkcjonowania programów rolno-środowiskowych. W: Ocena potrzeb związanych z tworzeniem optymalnych warunków dla ochrony i zrównoważonego użytkowania różnorodności biologicznej. Warszawa: Narod. Fund. Ochr. Środ. UNEP maszyn. ss. 15.