Wpływ 20-letniego użytkowania łąk pobagiennych na zmianę niektórych właściwości fizyczno-wodnych gleb oraz kształtowanie się zbiorowisk roślinnych

• Autorzy: Kiryluk A.

Warianty tytułu

EN

The effect of 20-years long utilisation of post bog mradows on some physical and water properties of soils and on the development of plant communities

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wyniku odwodnienia melioracyjnego siedlisk bagiennych następują zmiany właściwości gleb, warunków wodnych, a także zmiany w fitocenozach tych ekosystemów. W Polsce zmiany te występują na dużych obiektach łąk murszowiskowych, na których z wielu powodów zaniechano użytkowania. W celu określenia tych zmian w latach 1986-2006 zbadano warunki glebowe i skład gatunkowy fitocenoz na obiekcie pobagiennym Supraśl Górna, położonym w górnym odcinku rzeki Supraśl. Badania przeprowadzono w różnych warunkach siedliskowych - na glebach torfowo-murszowych: głębokich, średnio głębokich i płytkich. Zbadano zmiany gęstości objętościowej i popielności tych gleb. Największe zmiany nastąpiły w płytkich glebach torfowo-murszowych MtIIc60pl i polegały na zagęszczeniu masy torfowej. W zbiorowiskach roślinnych na tych glebach nastąpiło zmniejszenie liczebności gatunków. Na słabo zmurszałych głębokich i średnio głębokich glebach torfowo-murszowych zbiorowiska roślinne były dość stabilne i charakteryzowały się dużą różnorodnością gatunkową.

EN

The drainage of wetlands results in changes of soil properties, water relations and in plant communities of these ecosystems. In Poland such changes can be observed on large moorsh meadows whose utilisation has been, for various reasons, abandoned. To estimate these changes the soil properties and species composition of plant communities were analysed in the years 1986-2006 in a post-bog object Supraśl Górna situated in the upper Supraśl River valley. Studies were carried out in different habitat conditions in deep, medium deep and shallow peat-moorsh soils. Changes of bulk density and ash content were analysed in these soils. Most spectacular changes consisting in peat compaction took place in shallow peat-moorsh soils MtIIc60pl. The number of plant species decreased on these soils. Plant communities on poorly decomposed deep and medium deep peat moorsh soils were more stable and showed high species diversity.

Słowa kluczowe

PL

gęstość objętościowa; gleby torfowo-murszowe; popielność; zbiorowiska roślinne

EN

ash content; bulk density; peat-moorsh soils; plant communities

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 8, z. 1
• Strony: 151--160
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Kiryluk A.

• Politechnika Białostocka, Katedra Technologii w Inżynierii i Ochronie Środowiska, ul. Wiejska 45a, 15-351 Białystok; tel [phone],

Bibliografia

• BAKKER J.P., BERENDSE F., 1999. Constraints in the restoration of ecological diversity in grassland and headland communities. Trends Ecol. Evol. vol. 14 no 2 s. 63-68.
• BIENIEK B., KARWOWSKA J., BIENIEK A., 2006. Morfologia i właściwości fizyczno-wodne odwodnionych i ekstensywnie użytkowanych gleb murszowych na torfowisku „Siódmak”. Rocz. Gleb. 57 (1/2) s. 59-66.
• CHRZANOWSKI S., SZUNIEWICZ J., 2002. Zanikanie gleb organicznych na intensywnie zmeliorowanym torfowisku w rejonie Biebrzy. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 2 z. 2(5) s. 129-137.
• GOTKIEWICZ J., OKRUSZKO H., SMOŁUCHA J., 1996. Powstawanie i przeobrażanie się gleb hydrogenicznych w krajobrazach młodoglacjalnych Pojezierza Mazurskiego i Równiny Sępopolskiej. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol. z. 431 s. 181-201.
• GRZEGORCZYK S., GRABOWSKI K., BIENIEK B., 2000. Zbiorowiska roślinne na zdegradowanych glebach murszowych obiektu „Siódmak”. Biul. Nauk. UWM Olszt. 9 s. 171-179.
• HOPKINS A., PYWELL R., PEEL S., 1995. Restoration of botanical diversity of grassland by different methods of seed and plant introduction. Ann. UMCS Sect. E Suppl. 24 s. 133-137.
• JURCZUK S., 2004. Warunki wodne ograniczające straty masy organicznej na łąkach o glebach torfowo-murszowych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 4 z. 2a (11) s. 379-394.
• KIRYLUK A., 1999. Gospodarcze i przyrodnicze skutki niewłaściwej gospodarki na zmeliorowanych torfowiskach niskich. Wiad. Melior. nr 3 s. 134-135.
• KIRYLUK A., 2007. Zmiany siedlisk pobagiennych i fitocenoz w dolinie Supraśli. Woda Środ. Obsz. Wiej. Rozpr. Nauk. Monogr. nr 20 ss. 146.
• OKRUSZKO H., 1991. Wpływ sposobu użytkowania na glebę torfową i związane z tym zjawiska i trudności. W: Gospodarowanie na glebach torfowych w świetle 40-letniej działalności Zakładu Doświadczalnego Biebrza. Bibl. Wiad. IMUZ nr 77 s. 105-118.
• RAMSEIER D., 2000. Why remove the topsoil for fen restoration? Influence of water table, nutrients and competitors on the establishment of four selected plant species. Bull. Geobot. Instit. ETH 66 s. 25-35.
• SZAJDA J., OLSZTA W., 2002. Wykorzystanie poziomu wody gruntowej jako wskaźnika uwilgotnienia gleby torfowo-murszowej w warunkach różnej ewapotranspiracji. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 2 z. 2 (5) s. 33-45.
• SZYMANOWSKI M., 1987. Wpływ sposobu użytkowania gleby torfowo-murszowej na niektóre jej właściwości fizyczno-wodne. W: Wyniki 25-letniego doświadczenia nad porównaniem wpływu sposobu użytkowania i nawożenia na glebę torfową w Zakładzie Doświadczalnym Biebrza. Bibl. Wiad. IMUZ nr 68 s. 57-84.
• TRĄBA CZ., WOLAŃSKI P., 1999. Zbiorowiska roślin łąkowych na przesuszonych pomelioracyjnie organicznych glebach węglanowych w dolinie Topornicy. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 467 s. 697-702.
• ZARZYCKI J., 1999. Ekologiczne podstawy kształtowania ekosystemów łąkowych Babiogórskiego Parku Narodowego. Kraków: PAN IOP ss. 97.
• ZEDLER J.B., 2000. Progress in wetland restoration ecology. Trends Ecol. Evol. vol. 15 no 10 s. 402-407.