Rozpuszczalny węgiel organiczny w wodzie z siedlisk pobagiennych na tle temeperatury gleby

• Autorzy: Jaszczyński J. , Sapek A. , Chrzanowski S.

Warianty tytułu

EN

Dissolved organic carbon in water from post bog habitats in comparison with soil temperature

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wpływ temperatury gleby oraz opadu atmosferycznego na uwalnianie i wymywanie organicznych związków węgla z gleb torfowo-murszowych do płytkich wód gruntowych. Badania prowadzono w latach 2001-2006 na Torfowisku Kuwasy w basenie środkowej Biebrzy. Stanowiska badawcze zlokalizowano na użytkach zielonych położonych na glebach o średnim stopniu zaawansowania procesów murszowych (MtII). Przedmiotem badań było stężenie rozpuszczalnego węgla organicznego (RWO) w roztworze glebowym pobieranym z głębokości 30 cm oraz wodzie gruntowej z głębokości 60 i 90 cm. Próbki wody z wymienionych warstw profilu glebowego pobierano za pomocą automatycznej stacji polowej, wykorzystującej ceramiczne kubki ssące. Na głębokościach tych mierzono także temperaturę gleby. Próbki wody gruntowej pobierano również z 5 studzienek zainstalowanych w warstwie utworu organicznego, na głębokość ok. 100 cm. Jedną ze studzienek zlokalizowano na terenie automatycznej stacji, a cztery na innych kwaterach łąkowych torfowiska. Próbki pobierane za pomocą aparatów ssących pozyskiwano w sposób ciągły przez trzy, cztery tygodnie. Próbki wody gruntowej ze studzienek pobierano co trzy, cztery tygodnie. Stężenie RWO w próbkach zależało od głębokości z jakiej je pobierano. Średnie stężenie RWO było największe w roztworze glebowym - 67 mg·dm-³. W wodzie gruntowej z głębokości 60 i 90 cm wynosiło ok. 40 mg·dm-³. W roztworze glebowym stężenie RWO zmieniało się w ciągu roku oraz było istotnie skorelowane z temperaturą gleby. Największe stężenie RWO występowało od czerwca do listopada, a najmniejsze - w lutym i marcu.

EN

The effect of soil temperature and rainfall on releasing and leaching of organic carbon from peat-moorsh soils to shallow ground waters is presented in this paper. The study was carried out in 2001-2006 on Kuwasy peatland in the middle Biebrza River basin. Study sites were located in grasslands dominated by peat-moorsh soils in the second degree of degradation. Concentrations of dissolved organic carbon (DOC) were analysed in soil solution (taken from the depth of 30 cm) and in groundwater (which was collected from the depths of 60 cm and 90 cm). Water samples from these layers were taken by automatic field station. Soil temperature was measured at 30, 60 and 90 cm. Groundwater samples were also collected from five wells installed in organic matter layer to the depth of 100 cm. One of them was located within automatic station, four other - in the neighbouring grassland areas. All water samples were taken at three to four week intervals. DOC concentration in water samples depended on sampling depth. Mean DOC concentration was highest in soil solution - 67 mg·dm-³. In groundwater from 60 and 90 cm it was about 40 mg·dm-³. In soil solution DOC concentration varied seasonally and was significantly correlated with soil temperature at 30 cm. The highest DOC concentrations were found from June to November, and the lowest - in February and March. Seasonal variability of DOC concentration was observed in groundwater from two control wells. In these cases the highest DOC concentration was also noted in summer and autumn. In groundwater from other wells seasonal DOC variability wasn't noted. Intensive precipitation didn't exert any effect on DOC concentration in soil and ground water.

Słowa kluczowe

PL

gleby torfowo-murszowe; opady atmosferyczne; roztwór glebowy; rozpuszczalny węgiel organiczny (RWO); temperatura gleby; woda gruntowa

EN

dissolved organic carbon; peat-moorsh soils; ground water; soil water; soil temperature; rainfall

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 8, z. 1
• Strony: 117--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., wykr.

Twórcy

autor

Jaszczyński J.

autor

Sapek A.

autor

Chrzanowski S.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Zakład Doświadczalny w Biebrzy, 19-200 Grajewo, tel. [phone],

Bibliografia

• BANAŚ K., GOS K., 2004. Effect of peat-bog reclamation on the physico-chemical characteristics of the ground water in peat. Pol. J. Ecol. 52 s. 69-74.
• GRUSZKA J., 1996. Znaczenie i warunki stosowania nawodnień deszczownianych w rolnictwie w rejonie Kujaw. Rozpr. Habil. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 100
• GÓRNIAK A., 1995. Spektrofotometryczna metoda oznaczania stężeń i jakości rozpuszczonego węgla organicznego w wodach. Gosp. Wod. 2 s. 31-33.
• KALBITZ K., GEYER S., 2002. Different effects of peat degradation on dissolved organic carbon and nitrogen. Organic Geochem. 33 s. 319-326.
• MISZTAL M., 1977. Infiltracja wody przez gleby i przenikanie substancji do wód podziemnych i powierzchniowych. Rozpr. Nauk. AR Lubl. nr 46 ss. 45.
• NADANY P., SAPEK A., 2004. Zróżnicowanie stężenia węgla organicznego w wodzie gruntowej w różnie użytkowanych glebach torfowych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 4 z. 2b (12) s. 281-289.
• PALUCH J., MAŁECKI Z., WARDECKA L., 2006. Badania roztworu glebowego. Zesz. Nauk. AR Wroc. Monogr. 541 ss. 149.
• SAPEK A., SAPEK B., 2004. Procesy związane z uwalnianiem azotu i fosforu ze zdegradowanych gleb torfowych i ich wpływ na jakość wody gruntowej i cieków na obiektach torfowych. Maszyn. Falenty: IMUZ ss. 36.
• Skalar Flow Access, 2002. User manual. Skalar Analytical BV.