Zanieczyszczenie środowiska wodnego pod wływem stosowania gnojowicy na glebie lekkiej i ciężkiej

• Autorzy: Czyżyk F. , Strzelczyk M.

Warianty tytułu

EN

Pollution of aquatic environment as an effect of slurry application on light and heavy soils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań zanieczyszczenia wód gruntowych na dwóch dużych obiektach praktycznego nawożenia gleb gnojowicą z ferm trzody chlewnej w Bieganowie (woj. Lubuskie) i Mąkoszycach (woj. Opolskie). Na obydwu obiektach jest prowadzona racjonalna gospodarka gnojowicą, a jej dawki są dostosowane do zapotrzebowania uprawianych roślin na azot. Warunki glebowe na tych obiektach są zdecydowanie różne. W Bieganowie występują słabo przepuszczalne mady ciężkie i średnie, a na polach w Tarnowcu, nawożonych gnojowicą z fermy w Mąkoszycach, zalegają piaski gliniaste. Sposób użytkowania obydwu obiektów jest podobny. Uprawiane tam są głównie zboża i kukurydza. Badania wykazały, że mimo podobnych dawek gnojowicy, zanieczyszczenie wód gruntowych na tych obiektach znacznie się różniło. Na obydwu obiektach wystąpiło zanieczyszczenie wód gruntowych przede wszystkim azotanami i chlorkami. Nawożenie gnojowicą gleb zwięzłych w Bieganowie nie powodowało dużego zanieczyszczenia wód gruntowych i znaczącej zmiany ich jakości. Na glebie lekkiej w Tarnowcu wpływ nawożenia gnojowicą na zanieczyszczenie wody gruntowej zaznaczył się wyraźnie oraz nastąpiła zmiana klasy jej jakości. Dotyczy to zwłaszcza zanieczyszczenia wody azotanami, pogarszającego jej jakość nawet o dwie klasy. W okresie zimowym na obydwu obiektach wystąpiło znacznie większe zanieczyszczenie wód gruntowych azotanami niż w okresie wegetacyjnym.

EN

This paper presents results of a study on groundwater pollution in two large objects in Bieganów (Lubuskie region) and Mąkoszyce (Opolskie region) where soil are fertilised with the slurry from pig farms. In both objects, rational manure management is carried out and manure doses are adapted to nitrogen requirements of cultivated plants. Soil conditions in these objects are quite different. Heavy and medium alluvial soils of low permeability dominate in Bieganów while loamy sands fertilised with manure from the farm in Mąkoszyce cover the fields in Tarnowiec. Both objects are utilised in the same way with mainly cereals and maize being grown there. The tests showed that, in spite of similar quantities of slurry, contamination of groundwater in these objects differed significantly. The main groundwater pollutants in both objects were nitrates and chlorides. Fertilisation of compact soil (in Bieganów) with slurry did not result in contamination of groundwater and significant changes in its quality. In the light soil in Tarnowiec, however, the effect of fertilisation with slurry on groundwater pollution and water quality class was much more pronounced. This was particularly true for contamination of water with nitrates that deteriorated its quality even by two classes. In winter, considerably larger pollution of groundwater with nitrates occurred in both objects than during the vegetation period.

Słowa kluczowe

PL

nawożenie gnojowicą; wody gruntowe

EN

fertilising with slurry; ground water

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 8, z. 1
• Strony: 61--68
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., wykr.

Twórcy

autor

Czyżyk F.

autor

Strzelczyk M.

• Dolnośląski Ośrodek Badawczy IMUZ we Wrocławiu, ul. Berlinga 7, 51-209 Wrocław; tel. [phone],

Bibliografia

• CZYŻYK F., 1994. Wpływ wieloletnich nawodnień ściekami na glebę, wody gruntowe i rośliny. Rozpr. Hab. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 76.
• CZYŻYK F. 2002. The effect of objects of agricultural liquid manure utilization in the industrial pig farm on aquatic environment - a compact soils case. J. Water Land Develop. 6 s. 105-115.
• CZYŻYK F., 2006. Azotany w wodach powierzchniowych na terenie wieloletniego nawożenia gleb ciężkich gnojowicą. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 513 s. 73-79.
• CZYŻYK F., 2007. Gospodarka wodno-ściekowa i odpadowa wielofunkcyjnej wsi. Raport syntetyczny z realizacji problemu badawczego. Falenty: IMUZ maszyn.
• HERMANOWICZ W., DOŻAŃSKA W., DOJLIDO J., KOZIOROWSKI B., ZERBE J., 1999. Fizyczno-chemiczne badania wody i ścieków. Warszawa: Arkady ss. 540.
• KUTERA J., 1994. Gospodarka gnojowicą. Wrocław: Wydaw. AR ss. 370.
• MAĆKOWIAK C., 2001. Bilans fosforu przy wieloletnim obciążeniu gleby gnojowicą. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 475 s. 209-213.
• MAJDOWSKi J., 1978. Oczyszczanie gnojowicy z fermy trzody chlewnej w glebie w warunkach lizymetrycznych. Rocz. Nauk. Rol. Ser. F 79(4) s. 45-66.
• MAZUR T., 1996. Ekologiczne skutki stosowania gnojowicy w rolnictwie. Zesz. Nauk. AR Wroc. nr 293 t. 2 s. 155-163.
• MAZUR T., WRÓBEL Z., 1997. Zanieczyszczenie wód gruntowych i powierzchniowych gnojowicą. W: Stan i kierunki badań nad wykorzystaniem gnojowicy do celów nawozowych. Pr. zbior. Mater. symp. nauk. Olsztyn 15-16.06.1977. Olsztyn: PAN i ART s. 177-185.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód. Dz. U. nr 32, poz. 284.
• VETTER H., KLASINK A., 1972. Untersuchungen zu den Grenzen der Anwendung von Schweine und Hühnergülle. Landwirtschaftliche Forschung. Sonderheft, 27/I: s. 122-134.
• Zestaw norm - Woda i ścieki, 1999. Warszawa: Wydaw. Norm ALFA-WERO.