Karpackie użytki rolne jako obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)

• Autorzy: Twardy S.

Warianty tytułu

EN

Carpathian agricultural lands as less favoured areas (LFA)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opracowanie dotyczy zmian strukturalnych, które zaszły w ostatnich kilkunastu latach w obszarach karpackich. Aktualną strukturę użytkowania ziemi i użytków rolnych porównano ze strukturą z początkowego okresu transformacji ustrojowej, tj. przełomu lat 80. i 90. minionego wieku. Stwierdzono, w tym przedziale czasowym, znaczną redukcję gruntów ornych na korzyść wzrostu udziału użytków zielonych, zwłaszcza niskowydajnych łąk. Na tak zarysowanym tle przedstawiono wsparcie finansowe realizowane w ramach działania "ONW - górskie", które obecnie wynosi 320 zł·ha-¹. W całym kraju obejmuje ono 93 gminy (lub ich wydzielone obręby geodezyjne), przy czym na obszary karpackie przypada 70 gmin. Wsparcie to zwiększa gwarancję zachowania trwałej okrywy darniowej, a tym samym jej funkcji ochronnych w odniesieniu do środowiska wodno-glebowego obszarów górskich.

EN

The paper refers to structural changes that have taken place in the last several years in the Carpathian areas. Present land use and agricultural structure was compared with that from the initial period of economic transformation (the end of the 1980' and the beginning of the 1990’). Marked reduction of arable lands in favour of grasslands, particularly low efficient meadows, was observed in that time period. Against such a background, financial support realised within the activity "mountain LFA" presently amounting 320 zł·ha-¹ was described. The activity involves 93 communes (or their distinguished geodetic grounds) 70 of which are located in the Carpathians. Financial support guarantees the maintenance of sward cover and its protective function in respect to water-soil habitat in mountain areas.

Słowa kluczowe

PL

czynniki agro-klimatyczne; Karpaty; ONW - górskie; użytkowanie ziemi

EN

agro-climatic factors; Carpathians; land use; mountain LFA

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 8, z. 2b
• Strony: 191--202
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., wykr.

Twórcy

autor

Twardy S.

• Małopolski Ośrodek Badawczy IMUZ, ul. Ułanów 21b, 31-450 Kraków; tel. [phone],

Bibliografia

• ERMICH, BEDNARZ, FELISIAK., 1972. Badania nad ilością osadów z mgły w Beskidzie Małym, Sądeckim i Gorcach. Probl. Zagosp. Ziem Górs. z. 10 s. 173-193.
• FIGUŁA K., 1966. Badania nad gospodarką wodną zlewni górskich zalesionych i niezalesionych. Cz. 1, 2. Rocz. Nauk Rol. Ser. D t. 118 s. 11-89.
• FILIPEK J., 1973. Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowych. Post. Nauk Rol. nr 4 s. 59-68.
• GERLACH T., 1966. Współczesny rozwój stoków w dorzeczu górnego Grajcarka (Beskid Wysoki - Karpaty Zachodnie). Pr. Geogr. IG PAN nr 52 ss. 111.
• HESS M., 1969. Główne problemy klimatyczne Karpat. Zesz. Nauk. UJ Pr. Geogr. z. 25 s. 7-47.
• JAGŁA S., KOSTUCH R., KUREK S., PAWLIK-DOBROWOLSKI J., 1981. Analiza użytkowania ziemi w Karpatach na tle środowiska przyrodniczego. Probl. Zagosp. Ziem Górs. z. 22 s. 39-65.
• KONDRACKI J., 2000. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN ss. 440.
• KOPEĆ S., 1992. Ochronne działanie użytków zielonych przed utratą składników nawozowych wymywanych do wód w warunkach górskich. Wiad. IMUZ t. 17 z. 2 s. 383-399.
• KOSTUCH R., 1976. Przyrodnicze podstawy gospodarki łąkowo-pastwiskowej w górach. Warszawa: PWRiL ss. 152.
• KOSTUCH R., 2002. Szkodliwe oddziaływania Rolnictwa na środowisko przyrodnicze i sposoby ich ograniczania. Wieś Doradztwo nr 4 (32) s. 17-20.
• KOSTUCH R., TWARDY S., 2004. Badania produkcyjności użytków zielonych w Karpatach Polskich. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 4 z.1 (10) s. 247-258.
• KUREK S., GŁUSZECKI K., JAGŁA S., KOSTUCH R., PAWLIK-DOBROWOLSKI J., 1978. Przyrodnicze podstawy użytkowania ziemi w Karpatach. Mater. Instr. nr 25. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 44.
• KUREK S., 1989. Charakterystyka użytków rolnych w Beskidach na tle rzeźby terenu. Probl. Zagosp. Ziem Górs. z. 29 s. 223-234.
• KUREK S., 1990. Użytkowanie ziemi a ochrona wód. W: Ochrona wód przed wpływem rolniczych zanieczyszczeń obszarowych. Mater. Semin. nr 27. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 83-94.
• Plan rozwoju obszarów wiejskich na lata 2004-2006. Wspieranie działalności rolniczej na obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW). ARiMR - Trzy lata po akcesji, 2007. Warszawa: ARiMR.
• Program rozwoju obszarów wiejskich na lata 2007-2013: www. doradcaprow.pl
• Ramowa konwencja o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat sporządzona w Kijowie dnia 22 maja 2003 r. Dz.U. 2007 nr 96 poz. 634.
• Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 kwietnia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)”, objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Dz.U. 2007 nr 68 poz. 448.
• STARKEL L., BAUMGART-KOTARBA M., MICHNA E., GIL E., POHL J., SŁUPIK J., ZAWORA T., 1978. Studia nad typologią i oceną środowiska geograficznego Karpat i Kotliny Sandomierskiej. Pr. Geogr. IG PAN z. 12 ss. 165.
• TWARDY S., 1998. Wpływ obornika składowanego na łące na jakość wód powierzchniowych spływających po stoku. W: Pieniny, przyroda, i człowiek. T. 6. Krościenko n/D.: Wydaw. PPN s. 105-110.
• TWARDY S., 1991. Organizacja wielkostadnej gospodarki pasterskiej w górach przy uwzględnieniu mechanicznego dojenia owiec. Kraków-Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 84.
• TWARDY S., 1993. Warunki przyrodnicze a użytkowanie ziemi w Karpatach. Post. Nauk Rol. nr 3 s. 51-60.
• TWARDY S., KOPACZ M., LIPSKI CZ., 2004. Wpływ okrywy darniowo-leśnej na stosunki hydrologiczne i wynoszenie materiału skalnego w wodach potoków górskich. W: Czynniki wpływające na erozję mechaniczną i chemiczną oraz depozycję materiału dennego w korytach rzecznych wybranych zlewni górskich w Karpatach Zachodnich. Pr. zbior. Red. Cz. Lipskie. Kraków: Wydaw. AR s. 79-98.
• TWARDY S., 2006. Zasady dofinansowania rolnictwa na obszarze Karpat. Wiad. Melior. nr 3 s. 129-133.