Relacja zawartości potasu do magnezu w roślinności łąkowej i w glebie jako wskaźnik środowiskowych przemian na użytkach zielonych

• Autorzy: Sapek B.

Warianty tytułu

EN

Potassium to magnesium ratio in meadow vegetation and soil as an indicator of the environmental changes in grasslands

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na podstawie dostępnych wyników badań na dwóch długoletnich, ścisłych doświadczeniach łąkowych na glebie mineralnej przedstawiono propozycję wykorzystania ilorazu zawartości potasu i magnezu (K/Mg) w roślinności łąkowej i glebie jako wskaźnika przemian, jakie mogą zachodzić z upływem lat na użytku zielonym w warunkach stałego poziomu nawożenia mineralnego. Wyniki oznaczeń zawartości potasu i magnezu w roślinności i glebie oraz odczynu gleby w ciągu ponad 20 lat badań umożliwiły ocenę dynamiki zmian tego wskaźnika. Mimo stałego poziomu nawożenia, w tym również potasem, wykazane zmiany wartości K/Mg z upływem lat świadczą o braku równowagi jonowej w pobieraniu składników przez roślinność łąkową. W warunkach stwierdzanego niedoboru potasu oraz magnezu w polskich glebach, zwłaszcza zakwaszonych, duże i wzrastające w czasie wartości K/Mg wskazują na potrzebę wzbogacania takich gleb w magnez oraz ograniczania możliwości jego wymywania, a także na konieczność zrównoważonego nawożenia potasem użytków zielonych.

EN

A proposition was presented to use the potassium to magnesium ratio in plants and soil as an indicator of changes that might occur with time in grassland at constant mineral fertilization. The elaboration was based on results of a study on two long-term exact meadow experiments on mineral soil. Results of potassium and magnesium analyses in plants and soil as well as the determination of soil pH for more than 20 years enabled the estimation of the dynamics of proposed indicator. Despite constant fertilization, including fertilisation with potassium, the temporal changes of K/Mg ratio evidenced the lack of ionic equilibrium of the elements taken up by plants. In view of the recognised deficit of potassium and magnesium in Polish soils, especially in acid soils, high and still increasing K/Mg ratios point to the need of enriching such soils with magnesium and limiting the possibilities of its leaching. In such cases, balanced fertilisation of grasslands with potassium is indispensable.

Słowa kluczowe

PL

K/Mg; gleba łąkowa; roślinność łąkowa; równowaga jonowa; użytki zielone; zawartość potasu i magnezu

EN

content of elements; grassland plants; ion equilibrium; K/Mg ratio; meadow soil

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 8, z. 2b
• Strony: 139--151
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., wykr.

Twórcy

autor

Sapek B.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Zakład Chemii Gleby i Wody, al. Hrabska 3, Falenty, 05-090 Raszyn; tel. [phone] w. 220,

Bibliografia

• BARSZCZEWSKI J., 2002. Wpływ zróżnicowanego nawożenia na plon i jakość runi łąki trwałe deszczowanej. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 2 z. 1 (4) s. 29-55.
• DING Y., LUO W., XU G., 2006. Characterization of magnesium nutrition and interaction of magnesium and potassium in rice. Ann. Applied Biology 149(2) s. 111-123.
• DOBOSZYŃSKI L., 1988. Nawożenie i pielęgnowanie użytków zielonych. W: Przewodnik łąkarski. Warszawa: PWRiL s. 364-417.
• Dyrektywa (COM(2006) 233).
• CHOROMAŃSKA D., 1995. Możliwość zwiększenia zawartości magnezu w paszy z użytków zielonych na glebach mineralnych. Wiad. IMUZ t. 18 z. 3 s. 69-82.
• FALKOWSKI M., KUKUŁKA I., KOZŁOWSKI S., 2000. Właściwości chemiczne roślin łąkowych. Poznań: Wydaw. AR ss. 132.
• GORLACH E., MAZUR T., 2002. Chemia rolna. Warszawa: PWN.
• GRUNER D.L., WELCH R.M. 1989. Plant content of magnesium, calcium and potassium In relation to ruminant nutrition. J. Anim Sci. 67 3485-3494.
• JANUKOWICZ H., 2007. Stan równowagi jonowej a wartość żywieniowa roślinności lakowej w fazie kłoszenia i kwitnienia Festuca pratensis Huds. Rozpr. nauk. monogr. 19. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 81.
• KILISZCZYK D., 2006. Sprawozdanie. Doświadczenie Janki Ca z 2006 roku temat: 2.1/ChGW pt. „Ocena i sposoby przeciwdziałania procesom powodującym zakwaszenie, przemiany węgla oraz wymywanie składników mineralnych w glebach użytkowanych i nieużytkowanych rolniczo”. Falenty: ZDMUZ maszyn.
• LEWIS D.C., SPAROW L.A., 1991. Implication of soil, pasture composition and mineral content of pasture components for the incidence of grass tetany in the South East of South Australia. J. Experiment. Agricult. 31(5) s. 609-615.
• ŁABĘTOWICZ J., MAJEWSKI E., RADECKI A., KACZOR A., 2004. Bilans magnezu w wybranych gospodarstwach rolniczych w Polsce. J. Elementol. 9(3) s. 367-376.
• ŁABĘTOWICZ J., MAJEWSKI E., KALWARA A., RUTKOWSKA B., SZULC W., 2005. Bilans potasu w wybranych gospodarstwach rolniczych w Polsce. J. Elementol. 10(4) s. 931-938.
• MASTALARCZUK G., 2006. Zawartość składników pokarmowych w organach roślin łąkowych w warunkach różnej intensywności użytkowania. Łąkar. Pol. 9 s. 131-140.
• SAPEK A., 1979. Metody analizy chemicznej roślinności łąkowej, gleby i wody. Cz. 1. ss. 55.
• SAPEK A., SAPEK B., 2007. Zmiany jakości wody i gleby w zagrodzie i jej otoczeniu w zależności od sposobu składowania nawozów naturalnych. Zesz. Edukac. 11 Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 114.
• SAPEK B., 1993. Studia nad wapnowaniem trwałego użytku zielonego na glebie mineralnej. Rozpr. Habil. Falenty: IMUZ ss. 93.
• SAPEK B., 2006. Przedmowa. W: Azot, fosfor i potas w glebie oraz plonowanie trwałego użytku zielonego na długoletnich doświadczeniach łąkowych Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 6 z. specj. (17). s. 65-82.
• SAPEK B., 2007. Potas i magnez w glebie i wodzie z zagrody wiejskiej w aspekcie ich równowagi w środowisku. Ochr. Środ. Zasob. Natural. nr 31 s. 170-176.
• SAPEK B., 2008. Nawożenie saletrą wapniową gleby łąkowej w świetle działań proekologicznych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 8 z. 1(22) s. 305-321.
• SAPEK B., KALIŃSKA D., 2000. Wpływ zróżnicowanego odczynu i dawki azotu na bilans azotu, fosforu i potasu w długoletnich doświadczeniach łąkowych. Wiad. IMUZ. t. 21 z. 1 s. 31-50.
• SAPEK B., BARSZCZEWSKI J., URBANIAK M., 2006. Uproszczony bilans potasu na łące trwałej, deszczowanej w warunkach ograniczenia nawożenia tym składnikiem na tle jego zawartości i pobrania przez rośliny oraz wymycia z gleby. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 6 z. specj. (17) s. 103-118.
• VOISIN A., 1963. The causes of grass tetany in retrospect. In: Grass tetany. P. 3. Springfield Ilinois: Charles Thomas - Publisher Bennerstone House.
• WASILEWSKI Z., 2008. Nawozy naturalne w nawożeniu pastwisk. Wieś Jutra 3 (116) s. 18-20.
• ZALEWSKA M. 2005. Wpływ zróżnicowanego wysycenia kompleksu sorpcyjnego gleby wapniem, magnezem, potasem i wodorem na plonowanie i skład mineralny owsa. J. Elementol. 10(4) s. 1137-1149.