Skład mineralny frakcji iłu koloidalnego poziomu orno-próchnicznego w czarnych ziemiach wrocławskich

• Autorzy: Łabaz B.

Warianty tytułu

EN

Mineral composition of clay fractions in humic horizon of the Wrocław black earths

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto czarne ziemie właściwe, zbrunatniałe, wyługowane i zdegradowane zlokalizowane na południe od Wrocławia na nizinnym wododziale rzek Ślęża i Oława. Jest to rejon intensywnej gospodarki rolniczej południowo-zachodniej Polski. Celem prowadzonych badań było określenie składu jakościowego frakcji koloidalnej czarnych ziem wrocławskich, zróżnicowanych pod względem uziarnienia, właściwości powietrzno-wodnych i fizykochemicznych. Analiza składu mineralnego frakcji koloidalnej w poziomach orno-próchnicznych wykazała, że dominującym minerałem we frakcji ilastej jest illit. Stwierdzono również znaczące ilości minerałów mieszanopakietowych typu illit-smektyt oraz smektyt-illit o zróżnicowanej zawartości pakietów smektytowych. Skład jakościowy minerałów ilastych w badanych glebach został uwarunkowany procesami glebotwórczymi, właściwościami powietrzno-wodnymi oraz prowadzonymi zabiegami agrotechnicznymi. Na podstawie składu jakościowego frakcji koloidalnej analizowanej w poziomach Ap nie można jednoznacznie stwierdzić istotnych różnic między poszczególnymi podtypami.

EN

The aim of the study was to characterise mineral composition of clay fraction in humic horizon of the Wroclaw black earths. The study was based on analyses of arable soils from the four profiles of different subtypes [proper, browned, leached and degraded]. The investigated profiles were classified as Chernosems and Phaeozems groups of soils according to FAO-WRB 2006 reference. The results showed that illite was the main clay mineral. Considerable amounts of illite-smectite and smectite-illite mixed-layer minerals of different content of smectite were also found. Mineral composition of clay fraction in analysed soils was affected by soil-forming processes, air-water properties and by agricultural measures. The study showed no significant differences between investigated subtypes of black earths.

Słowa kluczowe

PL

czarne ziemie; minerały ilaste; właściwości fizykochemiczne

EN

black earths; clay minerals; physical and chemical properties

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 10, z. 3
• Strony: 139--152
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., wykr.

Twórcy

autor

Łabaz B.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Nauk o Glebie i Ochrony Środowiska, ul. Grunwaldzka 53, 50-357 Wrocław; tel. [phone],

Bibliografia

• BOGDA A., 1973. Mineralogiczne i mikromorfologiczne badania produktów wietrzenia niektórych magmowych skał macierzystych gleb występujących w Sudetach. Roczniki Gleboznawcze t. 24 z. 2 s. 85-132.
• BOGDA A., 1981. Skład mineralny i niektóre właściwości gleb brunatnych wytworzonych z granitoidów sudeckich. Zeszyty Naukowe AR Wrocław. Rozprawy 26 ss. 58.
• BOGDA A., CHODAK T., NIEDŹWIECKI E., 1990. Niektóre właściwości i skład mineralogiczny gleb Równiny Gumienieckiej. Roczniki Gleboznawcze t. 49 z 3/4 s. 179-191.
• BOGDA A., CHODAK T., SZERSZEŃ L., 1998. Właściwości i skład minerałów ilastych gleb Dolnego Śląska. Wrocław: Wydaw. AR ss. 90.
• BOGDA A., KOWALIŃSKI S., 1972. Micromorpyhology of the weathering products of some soil forming igneous rock of the Sudetes. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 123 s. 519-529.
• BORKOWSKI J., 1964. Czarne i szare ziemie wytworzone z utworów pyłowych i pylastych Śląska. Roczniki Gleboznawcze t. 14 z. 1 s. 61-77.
• CHODAK T., BOGDA A., KASZUBKIEWICZ J., 1990. Skład minerałów ilastych a niektóre właściwości gleb. Zeszyty Naukowe AR we Wrocławiu Rolnictwo 53 s. 13-24.
• CHOJNICKI J., 1994. Czarne ziemie Równiny Błońsko-Sochaczewskiej wytworzone z pokrywowych utworów pyłowych. Roczniki Gleboznawcze t. 45 z. 3/4 s. 97-107.
• CIERNIEWSKI J., 1986. Zmienność przestrzenna czarnych ziem właściwych wycinka Równiny Kościańskiej określona na podstawie badań przekrojów glebowych. Roczniki Gleboznawcze t. 38 z. 4 s. 95-111.
• DĄBKOWSKA-NASKRĘT H., DŁUGOSZ J., KOBIERSKI M., 1998. Characteristics of clay minerale in Black earths from Kujawy region. Roczniki Gleboznawcze t. 49 z. 1/2 s. 45-52.
• DŁUGOSZ J., KOBIERSKI M., SPYCHAJ-FABISIAK E., 1997. Skład mineralogiczny frakcji ilastej warstwy ornej wybranych czarnych ziem kujawskich. Roczniki Gleboznawcze t. 48 z. 1/2 s. 87-93.
• DROZD J., 1973. Związki próchniczne niektórych gleb na tle ich fizykochemicznych właściwości. Roczniki Gleboznawcze t. 24 z. 1 s. 3-55.
• DROZD J., JEZIERSKI J., LICZNAR M., LICZNAR S.E., 2000. IR spectra and analisys of humic acids isolatet form municipal composts in different stages of maturity. Humic substances in the environment. An International Journal 2 s. 11-15.
• DROZD J., LICZNAR M., LICZNAR S.E., 1995. Wycena wartości użytkowo-rolniczej wybranych profilów czarnych ziem na podstawie ich urodzajności. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 418 1 s. 127-133.
• HOFFMAN M., KOWALKOWSKI A., 1961. Czarne ziemie obniżonych terenów Niziny Pyrzyckiej. PTPN, Prace Komitetu Nauk Rolniczych i Nauk Leśnych 10. 1/1 s. 5-35.
• KOBIERSKI M., DĄBKOWSKA-NASKRĘT H., 2003. Skład mineralogiczny i wybrane właściwości fizykochemiczne gleb Równiny Inowrocławskiej. Cz. 2. Skład mineralogiczny frakcji ilastej. Roczniki Gleboznawcze t. 54 z. 4 s. 29-44.
• KLIMOWICZ Z., 1980. Czarne ziemie Równiny Tarnobrzeskiej na tle zmian stosunków wodnych tego obszaru. Roczniki Gleboznawcze t. 31 z. 1 s. 163-207.
• KOWALIŃSKI S., 1979. Gleboznawcza charakterystyka czarnych ziem wrocławskich. W: Potencjalne możliwości wzrostu produkcji roślinnej na czarnych ziemiach wrocławskich. Konferencja Naukowo-Techniczna. Wrocław: SNTIiTR s. 7-25.
• SZERSZEŃ L., LASKOWSKI S., ROSZYKOWA S., 1983. Oddziaływanie procesów typologicznych na zawartość mikroelementów w glebach wytworzonych z utworów polodowcowych Dolnego Śląska. Zeszyty Problemowe Postępów Nauk Rolniczych z. 242 s. 31-42.
• Systematyka gleb Polski, 1989. Roczniki Gleboznawcze t. 40 z. 3-4 ss. 148.
• TAN K.H., 1996. Soil sampling preparation and analysis. New York: Marcel Dekker ss. 408.
• UZIAK S., BOGDA A., CHODAK T., CIEŚLA W., KOMORNICKI T., STOCH L., WILGAT M., 1987. Clay minerale of selected loess soils. Roczniki Gleboznawcze t. 38 z. 3 s. 59-77.
• World reference base for soil resources. A framework for international classification correlation and communication (FAO-WRB), 2006. World Soil Resources Reports 103. Rome: FAO ss. 128.