Próba oceny wpływu położenia oczek wodnych w rzeźbie terenu na tempo ich zanikania

• Autorzy: Pieńkowski P. , Podlasiński M. , Karaś K.

Warianty tytułu

EN

An attempt of assessing the rate of disappearance of small ponds in relation to thier location in land relief

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na obszarach polodowcowych za jeden z elementów determinujących tempo wysychania i zaniku oczek wodnych można uznać położenie danego zbiornika w zróżnicowanym pod względem rzeźby terenu krajobrazie. Celem badań prezentowanych w pracy było określenie ewentualnego wpływu zróżnicowania wzajemnej wysokości zbiorników wodnych na ich wysychanie. Analizą objęto dwa odmienne pod względem genezy i budowy obszary - morenę denną położoną na Równinie Wełtyńskiej oraz obszary sandrów, należące do Pojezierza Myśliborskiego i Równiny Gorzowskiej. Na podstawie danych uzyskanych z map topograficznych stwierdzono, że z istniejących w XIX w. oczek wodnych do końca XX w. na obszarze moreny dennej falistej zanikło 43%, a na obszarach sandrowych - 60%. W przypadkach, gdy różnica poziomów pomiędzy dwoma najbliższymi zbiornikami była większa niż 1 m, zaobserwowano nieznaczną tendencję do zanikania zbiorników leżących powyżej sąsiadującego zbiornika. Dotyczyło to zwłaszcza oczek położonych na obszarach sandrowych.

EN

Location of a small pond in post-glacial landscape of diverse relief is one of the factors determining its drying out and disappearance. The aim of this study was to determine possible effect of altitude differentiation on drying of such ponds. The study involved two areas differing in morphology and origin: an undulate bottom moraine located on Weltyńska Plain and outwash plains located in Myśliborskie Lakeland and Gorzowska Plain (north-west Poland). Basing on data from topographic maps it can be concluded that over 43% of water ponds in moraine areas and 60% of ponds in outwash plains that had existed in the 19th century disappeared till the end of the 20th century If the elevation of the two neighboring small ponds differed by more than 1 m than a slight tendency of faster disappearance of the upper one was noted. This was especially true for ponds located on outwash plains.

Słowa kluczowe

PL

krajobraz polodowcowy; oczka wodne; rzeźba terenu; zanikanie zbiorników

EN

moraine landscape; ponds disappearance; relief; water ponds

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 10, z. 1
• Strony: 167--174
• Opis fizyczny: Bibliogr. 8 poz., rys.

Twórcy

autor

Pieńkowski P.

autor

Podlasiński M.

autor

Karaś K.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Ochrony i Kształtowania Środowiska, ul. Słowackiego 17, 71–434 Szczecin; tel. [phone],

Bibliografia

• BOOTHBY J., HULL A.P., JEFFREYS D.A., 1994. Ponds landscapes: fragmentation pressures and survival mechanisms. W: Fragmentation in agricultural landscapes. Pr. zbior. Red. J.W. Dover. Preston 13-14th September 1994. Aberdeen: Intern. Assoc. Landscape s. 54-61.
• DEMBEK W., OŚWIT J., 1992. Rozpoznawanie warunków hydrologicznego zasilania siedlisk mokradłowych. W: Hydrologiczne siedliska wilgotnościowe. Bibl. Wiad. IMUZ 79 s. 15-38.
• KOSTURKIEWICZ A., FIEDLER M., 1993. Związki stanów wody w śródpolnych oczkach wodnych ze stanami wód gruntowych. W: Geosystem obszarów nizinnych. Zesz. Nauk. PAN Człow. Środ. 6. s. 115-121.
• LEVINE N., 1999. CrimeStat: A Spatial Statistics Program for the analysis of crime incident locations (ersion 1.1). Annandale, VA: Ned Levine & Associates. Washington, DC: Nat. Inst. Justice.
• MAGNUSZEWSKI A., 1999. GIS w geografii fizycznej. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN ss. 100.
• PIAŚCIK H., GOTKIEWICZ J., 2001. Rola pokrywy glebowej w kształtowaniu środowiska obszarów młodoglacjalnych. Zesz. Probl. Post. Nauk. Rol. z. 478 s. 89-98.
• PIEŃKOWSKI P., 2003. Analiza rozmieszczenia oczek wodnych oraz zmian w ich występowaniu na obszarze Polski Północno-Zachodniej. Zesz. Nauk. AR Szczec. Ser. Rozpr. 222 ss. 122.
• PIEŃKOWSKI P., 2004. Disappearance of ponds in the landscape of Northern Europe as an effect of anthropogenic influence and global climate change. Pol. J. Env. St. 13 s. 192-196.