Zróżnicowanie warunków siedliskowych i zbiorowisk roślinnych w dolinie Iny w okolicach Sowna. Cz. II. Właściwości mechaniczne gleb i zawartość makroskładników w runi łąkowej

• Autorzy: Niedźwiecki E. , Meller E. , Malinowski R. , Sammel A. , Sobczyńska E.

Warianty tytułu

EN

The diversity of habitat conditions and plant communities is the Ina River valley near Sowno. Part II. Soil chemical properties and the macro-element content in grassland sward

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badaniami objęto teren i roślinność łąkową doliny rzeki Ina w pobliżu miejscowości Sowno. Warunki geomorfologiczne i hydrologiczne, a także cechy morfologiczne występujących tam gleb (mady próchniczne, mady brunatne i gleby torfowo-murszowe) omówiono w pierwszej części opracowania. Badania wykazały, że gleby doliny Iny, mimo różnej przynależności typologicznej, miały odczyn od kwaśnego do lekko kwaśnego oraz dużą pojemność sorpcyjną. Stopień wysycenia gleb kationami zasadowymi w badanych madach był korzystniejszy niż w glebach torfowo-murszowych. Powierzchniowe poziomy mad zawierały znaczne ilości węgla organicznego (mady próchniczne średnio 35,4, a brunatne - 30,9 g.kg-1), stosunek C:N był w nich korzystny i wynosił średnio 10,3:1,0. W poziomie murszowym gleb organicznych stosunek ten, przy dużych wahaniach, wynosił średnio 14,9:1,0. Badane gleby charakteryzowały się małą bądź bardzo małą zasobnością w przyswajalny potas i fosfor i korzystną zasobnością w przyswajalny magnez. Taka zasobność gleby wpływała na skład chemiczny runi łąkowej, w której - zwłaszcza na madach - zanotowano niedobory potasu, wapnia i sodu. Jedynie zawartość magnezu w roślinności spełniała zalecane normy.

EN

The area and grassland vegetation of the Ina River valley near Sowno were studied. Geomorphologic and hydrological conditions as well as morphological features of the soils (humic and brown alluvial soils, peat-muck soils) were discussed in Part I of the paper. The studies showed that despite different typology, the soils of the Ina River valley were characterised by acid to slightly acid reaction and a high sorption capacity. However, the alkaline cation saturation was more favourable in studied alluvial soils than in peat-muck soil. Surface layers of alluvial soils contained considerable amounts of organic carbon (on average 35.4 and 30.9 g.kg-1 in humic and brown soil, respectively) and favourable mean C:N ratio of 10.3:1, whereas in the muck layer of organic soils this ratio fluctuated being 14.9:1 on average. Available resources of potassium and phosphorus were low or very low but soils had favourable content of available magnesium, which was confirmed by the chemical composition of grassland sward. The sward, especially on alluvial soil, was deficient in potassium, calcium and sodium. Only magnesium content was within the recommended amounts.

Słowa kluczowe

PL

mady średnie; makroelementy; właściwości sorpcyjne

EN

macroelements; medium-heavy alluvial soils; sorption capacity

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 10, z. 1
• Strony: 145--155
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz.

Twórcy

autor

Niedźwiecki E.

autor

Meller E.

autor

Malinowski R.

autor

Sammel A.

autor

Sobczyńska E.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Gleboznawstwa, ul. Słowackiego 17, 71-434 Szczecin; tel. [phone]

Bibliografia

• BEDNAREK R., PRUSINKIEWICZ Z., 1999. Geografia gleb. Warszawa: PWN ss. 288
• CZARNOWSKA K., BRODA D., CHOJNICKI J., TUREMKA E., 1995. Metale ciężkie w glebach aluwialnych doliny Wisły. Rocz. Gleb. t. 46 z. 3/4 s. 5-18.
• DĄBKOWSKA-NASKRĘT H., 1996. Wolne tlenki żelaza i ich wpływ na całkowitą powierzchnię właściwą gleb aluwialnych. Rocz. Gleb. t. 47 z. 3/4 s. 23-29.
• FALKOWSKI M., KUKUŁKA I., KOZŁOWSKI S., 2000. Właściwości chemiczne roślin łąkowych. Poznań: AR ss. 132.
• GRABOWSKI K., GRZEGORCZYK S., BIENIEK B., GRABOWSKA K., 2006. The value of hay form extensively exploited meadow in Siódmak. Polish Env. St. 5 15 no 5d p. 1 s. 116-168.
• KOPAŃSKI K., KAWECKI Z., 1994. Właściwości fizyczne, fizykochemiczne i chemiczne mady brunatnej ciężkiej w warunkach Żuław Wiślanych. Rocz. Gleb. t. 45 z. 1/2 s. 27-36.
• KUTYNA I., NIEDŹWIECKI E., 1978. Ocena właściwości mad uprawnych doliny rzeki Iny metodami gleboznawczymi oraz metodą bioindykacyjną Ellenberga. Zesz. Nauk. AR Szczec. nr 68 s. 115-127.
• LASKOWSKI S., 1986. Powstanie i rozwój oraz właściwości gleb aluwialnych doliny środkowej Odry. Zesz. Nauk. AR Wroc. Rozpr. 56 ss. 68.
• LASKOWSKI S., SZOZDA B., 1985. Niektóre właściwości chemiczne mad odrzańskich rejonu Przychowej. Rocz. Gleb. t. 36 z. 3 s. 27-40.
• MALINOWSKI R., 2001. Przestrzenne rozmieszczenie gatunków mad cedyńskich oraz ich właściwości w zależności od sposobu użytkowania. Szczecin: AR rozpr. dokt. maszyn. ss. 231.
• MALIŃSKA H., KAC-KACAS M., 1967. O sezonowej dynamice kwasowości oraz przyswajalnego fosforu i potasu w glebie. Post. Nauk Rol. nr 6 s. 1-21.
• NIEDŹWIECKI E., 1971. Różnicowanie się wodnych i powietrznych właściwości mad ciężkich w dolinie rzeki Iny zależnie od sposobu ich użytkowania. Zesz. Nauk. WSR Szczec. nr 37 s. 187-205.
• NIEDŹWIECKI E., 1972. Wpływ sposobu użytkowania na kształtowanie się niektórych właściwości chemicznych mad ciężkich w dolinie rzeki Iny. Zesz. Nauk. WSR Szczec. nr 38 s. 277-292.
• NIEDŹWIECKI E., 1984. Zmiany cech morfologicznych i właściwości gleb uprawnych na tle odpowiadających im gleb leśnych na Pomorzu Szczecińskim. Rozpr. 92. Szczecin: AR ss. 154.
• NIEDŹWIECKI E., 1993. Gleby napływowe w rolnictwie i ochronie środowiska w woj. szczecińskim. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 412 s. 17-24.
• NIEDŹWIECKI E., 2000. Properties and morphological features of muck-peat soils strongly dewatered in years 1972–1975. Acta Agrophys. 26 s. 205–212.
• NIEDŹWIECKI E., PROTASOWICKI M., POLESZCZUK G., MELLER E., MALINOWSKI R., CIEMNIAK A., 2006. Chemical properties of the soils of The Southern Part of Gryfiński Polder within the Dolna Odra Valley Landscape Park. Pol. J. Env. St. vol. 5d p. 1 s. 327-332.
• OŚWIT I., SAPEK B., 1982. Ocena zawartości składników w roślinach łąk naturalnych - zdolność gatunków do wykorzystania zasobów glebowych. Rocz. Gleb. t. 33 z. 1-2 s. 145-151.
• SAPEK A., SAPEK B., 1997. Metody analizy chemicznej gleb organicznych. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 78.
• TERELAK H., 1967. Kwaśne mady eluwialno-iluwialne. Pam. Puł. Pr. IUNG nr 30 s. 45-65.
• Zalecenia nawozowe IUNG, 1990. Cz. 1. Liczby graniczne do wyceny zawartości w glebach makro i mikroskładników. Puławy: IUNG ss. 26.
• ZIMONT H., 1971. Rola substancji organicznej w kształtowaniu żyzności mad żuławskich. Rozpr. Nr 22. Szczecin: WSR ss. 85.