Zróżnicowanie warunków siedliskowych i zbiorowisk roślinnych w dolinie Iny w okolicach Sowna. Część I. Warunki hydrologiczne i cechy morfologiczne gleb

• Autorzy: Niedźwiecki E. , Winkler L. , Wojcieszczuk T. , Malinowski R. , Sammel A.

Warianty tytułu

EN

The diversity of habitat conditions and plant communities in the Ina River valerry near Sowno Part I. Hydrologic conditions and morphological features of soils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na Nizinie Szczecińskiej rzeka Ina jest największym dopływem Odry. Dolna część jej doliny, między Stargardem Szczecińskim i Goleniowem, podlega częstym zalewom, w wyniku których następuje sedymentacja namułów naniesionych przez wodę. Fragment tej doliny w pobliżu miejscowości Sowno objęto badaniami, które prowadzono na dwóch transektach, przecinających w poprzek całą dolinę. Uwzględniając jej mikrorelief wyznaczono 11 powierzchni badawczych, w których wykonano 11 odkrywek glebowych. Badania wykazały, że występująca z koryta rzeki woda znacząco kształtuje mikrorzeźbę doliny oraz kierunek i przebieg procesów glebowych, w wyniku czego, niekiedy w niewielkiej odległości od siebie, spotykamy gleby różnych typów i podtypów. W badanym fragmencie doliny stwierdzono występowanie dwóch typów gleb - mad rzecznych i gleb murszowych podtypu torfowo-murszowego i namurszowego. Gleby torfowo-murszowe występują w najbardziej obniżonej części doliny, w pobliżu starych terasów akumulacyjnych, stopniowo przechodząc w mady próchniczne, a te z kolei - w środkowej części doliny - w mady brunatne, wyróżniające się dużą zawartością związków żelaza w poziomie brunatnienia. W pobliżu koryta rzeki występują mady próchniczne.

EN

The Ina River is a major tributary to the Odra River in Szczecin Lowland and the lower part of its valley between Stargard Szczeciński and Goleniów is subjected to frequent inundations resulting in sedimentation of material carried by water. This study was carried out along two transects crossing the whole valley near Sowno. Eleven study plots for collecting 11 soil profiles were selected with the consideration of microrelief of the valley. The studies showed that waters overflowing the river bed markedly shape the microrelief of the valley and the course and direction of soil processes. Therefore, a variety of soil types and subtypes occurs at a small distance from each other. Two soil types were found in the studied part of the valley: alluvial soils and muck soils of the peat-muck subtype. Peat-muck soils occur in the lowest part of the Ina valley near old alluvial terraces, gradually turning into humic alluvial soil and then into brown alluvial soil with a great accumulation of iron compounds. Humic alluvial soils prevail near the river channel.

Słowa kluczowe

PL

cechy morfologiczne gleb; mikrorzeźba; osady aluwialne; tereny zalewowe

EN

alluvial sediments; flood areas; microrelief; morphological features of soils

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 10, z. 1
• Strony: 133--144
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys., wykr.

Twórcy

autor

Niedźwiecki E.

autor

Winkler L.

autor

Wojcieszczuk T.

autor

Malinowski R.

autor

Sammel A.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Katedra Gleboznawstwa, ul. Słowackiego 17, 71-434 Szczecin; tel. [phone],

Bibliografia

• DĄBKOWSKA-NASKRĘT H., 1990. Skład i właściwości fizykochemiczne wybranych gleb aluwialnych Doliny Dolnej Wisły z uwzględnieniem ich cech diagnostycznych. Rozpr. nr 38. Bydgoszcz: ART ss. 117.
• DEMBEK W., OŚWIT J., 1992. Rozpoznawanie warunków hydrologicznych zasilania siedlisk mokradłowych. W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Bibl. Wiad. IMUZ 79 s. 15-38.
• LASKOWSKI S., 1986. Powstawanie i rozwój oraz właściwości gleb aluwialnych Doliny Środkowej Odry. Zesz. Nauk. AR Wroc. Rozpr. 56 ss. 68.
• MALINOWSKI R., 2001. Przestrzenne rozmieszczenie gatunków mad cedyńskich oraz ich właściwości w zależności od sposobu użytkowania. Szczecin: AR rozpr. dokt. maszyn. ss. 231.
• MUNSELL A.H., 1954. Soil color charts. Munsell Color Company, INC, Baltimore, Maryland, USA.
• NIEDŹWIECKI E., 1971. Różnicowanie się wodnych i powietrznych właściwości mad ciężkich w dolinie rzeki Iny zależnie od sposobu ich użytkowania Zesz. Nauk. WSR Szczec. 37 s. 187-206.
• NIEDŹWIECKI E., 1972. Wpływ sposobu użytkowania na kształtowanie się niektórych właściwości chemicznych mad ciężkich w dolinie rzeki Iny. Zesz. Nauk. WSR Szczec. 38 s. 277-292.
• OKRUSZKO H., 1983. Zróżnicowanie warunków hydrologicznych mokradeł w aspekcie ich melioracji. Wiad. IMUZ t. 15 z. 1 s. 13-31.
• OKRUSZKO H., DEMBEK W., OŚWIECIMSKA-PIASKO Z., 2001. Geomorfologia a mokradła jako problem naukowy. Woda Środowisko Obszary Wiejskie 1. z. spec. (3) s. 17-21.
• PIAŚCIK H., ORZECHOWSKI M., SMÓLCZYŃSKI S., 2000. Siedliska gleb delty Wisły. Rocz. AR Pozn. 317 Rol. 56 s. 115-124.
• PRAWDZIC K., 1963. Bilans wodny rzeki Iny. Warszawa: PWRiL ss. 74.
• Rocznik hydrologiczny wód powierzchniowych 1965-1983. Warszawa: IMGW, WKiŁ.
• RZĄSA S., OWCZARZAK W., 2004. Struktura gleb mineralnych. Poznań: AR ss. 394.
• Systematyka gleb Polski, 1989. Rocz. Gleb. 40 (3/4) ss. 62.
• WINKLER L., 2001. Zmiany retencji w zlewniach cząstkowych dorzecza Iny. Rozpr. 199. Szczecin: Wydaw. AR ss. 121.
• WITEK T., 1965. Gleby Żuław Wiślanych. Pam. Puł. 18 s. 157-266.
• WITKOWSKA-WALCZAK B., 2000. Wpływ struktury agregatowej gleb mineralnych na ich hydrofizyczne charakterystyki (badania modelowe). Acta Agrophys. ss. 96.
• WOŁEJKO L., STAŃKO R., PAWLACZYK P., JERMACZEK A., 2004. Poradnik ochrony mokradeł w krajobrazie rolniczym. Świebodzin: Wydaw. Klubu Przyrodników ss. 152.