Fenologia wybranych gatunków roślin kserotermicznych ze szczególnym uwzględnieniem fazy kwitnienia

• Autorzy: Kostuch R. , Misztal A.

Warianty tytułu

EN

Phenology of selected xerothermic plant species with particular reference to the flowering stage

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania pojawów fenologicznych roślin, oprócz poznania przebiegu ich rozwoju w czasie, mają także znaczenie dla praktyki gospodarczej, mimo to prowadzi się niewiele badań fenologicznych, gdyż wymagają one dłuższego czasu. Porównując fenologiczne terminy kwitnienia wybranych gatunków roślin kserotermicznych, rosnących w rezerwacie "Wały" na Wyżynie Miechowskiej w 2007 r., z podawanymi w literaturze, można stwierdzić, że niekiedy różnią się dość znacznie. Kwitnienie w 2007 r. rozpoczynało się o 2 tygodnie później niż podają SZAFER i in. [1967] i zwykle trwało o miesiąc krócej. Zaistniałe różnice czasowe w trwaniu kwitnienia należy tłumaczyć przede wszystkim przebiegiem pogody (niewystarczającymi opadami atmosferycznymi, szczególnie w okresie wiosny i lata). Ruszenie wegetacji wiosną zostało opóźnione z powodu niewystarczającego uwilgotnienia gleby. Dopiero opady, które wystąpiły na początku maja, przyczyniły się do tego, że większość wczesnych roślin zaczęła kwitnąć. W późniejszym okresie wiosennym i letnim wprawdzie występowały deszcze, ale nie były one ani wystarczająco częste, ani też obfite, a w lipcu opad był nawet znacznie niższy od średniej sumy opadów w tym miesiącu. W warunkach silnej insolacji oraz wysokiej temperatury nastąpiło ponowne przeschnięcie gleby, a to z kolei przyśpieszyło kwitnienie, owocowanie, a nawet obumieranie roślin.

EN

Studies on plants phenology, apart from understanding their development in time, are also important from the economic point of view. Nevertheless, few phenological studies are conducted since they need long observation periods. Flowering dates of selected xerothermic plant species which grew in 2007 in the Wały Reserve in the Miechowska Upland were found to differ quite significantly from those given in the literature. The differences consisted in that flowering in 2007 started 2 weeks later than that reported by SZAFER at al. [1967], and lasted usually a month shorter. The discrepancies can be explained mainly by weather condition (insufficient precipitation particularly during spring and summer). Because of unsatisfactory soil moisture, the start of vegetative growth in spring was delayed. Precipitation in the beginning of May enhanced the flowering of most early plants. Precipitations in the late spring and summer periods were neither sufficient nor abundant, and in July the rainfall was considerably lower than the average for this month. At intense insolation and high temperatures the soil repeatedly dried which in turn hastened flowering, fruiting and even dying out of plants.

Słowa kluczowe

PL

fazy fenologiczne; roślinność kserotermiczna; Wyżyna Miechowska

EN

Miechowska Upland; phenological stages; xerothermic vegetation

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 8, z. 2a
• Strony: 105--114
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., wykr.

Twórcy

autor

Kostuch R.

autor

Misztal A.

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie, Zakład Ekologicznych Podstaw Inżynierii Środowiska, al. Mickiewicza 24/28, 30-059 Kraków; tel. [phone],

Bibliografia

• CEYNOWA M., 1968. Zbiorowiska roślinności kserotermicznej nad dolną Wisłą. Stud. Soc. Sci. Toruń. Sect. D 8 (4) ss. 156.
• DENISIUK Z., CHMURA D., ADAMSKI P., 2008a. Flowering and generative reproduction in small, isolated populations of endangered monocarpic perennial Carlina onopordifolia Besser (Asteraceae) in Poland. Pol. J. Ec. w druku.
• DENISIUK Z., CHMURA D., ADAMSKI P., 2008b. Stan izolowanych naturalnych populacji dziewięćsiłu popłocholistnego Carlina onopordifolia w Polsce. Parki Narod. Rez. Przyr. 27 s. 15-32.
• FIJAŁKOWSKI D., IZDEBSKI K., 1959. Zbiorowiska stepowe na Wyżynie Lubelskiej. Ann. UMCS Sect. B 4(12) s. 167-199.
• FILIPEK M., 1974. Murawy kserotermiczne regionu Dolnej Odry i Warty. Pr. Kom. Biol. PZPN 38 ss. 110.
• GŁAZEK T., 1968. Roślinność kserotermiczna Wyżyny Sandomierskiej i Przedgórza Iłżeckiego. Monogr. Bot. 25 ss. 135.
• GRODZIŃSKA K., 1970. Zbiorowiska kserotermiczne Skalic Nowotarskich i Spiskich (Pieniński Pas Skałkowy). Fragm. Flor. Geobot. 3(16) s. 401-432.
• JASIEWICZ A., PAWŁOWSKI B., 1956. Nowe stanowisko Carlina onoporolifolia Bess w Polsce. Fragm. Flor. Geobot. 2 2 s. 12-19.
• Polska czerwona księga roślin, 2001. Pr. zbior. Red. R. Kaźmierczakowa, K. Zarzycki. Kraków: Inst. Bot. im. W. Szafera PAN ss. 664.
• KOSTUCH R., MISZTAL A., 2004. Zbiorowisko roślinności kserotermicznej występujące w rejonie Garbu Wólczańsko-Pińczowskiego. Zesz. Nauk. AR Krak. nr 412 Ser. Inż. Środ. z. 25 s. 111-122.
• KOSTUCH R., MISZTAL A., 2007. Roślinność kserotermiczna istotnym elementem bioróżnorodności Wyżyny Małopolskiej. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 7 z. 2b(21) s. 99-110.
• MEDWECKA-KORNAŚ A., 1952. Rezerwaty stepowe nad dolną Nidą. Chrońmy Przyr. Ojcz. 8, 6.
• MEDWECKA-KORNAŚ A., KORNAŚ J., 1972. Zespoły stepów i suchych muraw. Szata roślinna Polski. T. 1. Warszawa: PWN s. 352-366.
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M., 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland checklist. Kraków: W. Szafer Inst. Bot. Pol. Acad. Sci. ss. 442.
• OLACZEK R., 1968. Roślinność kserotermiczna Działoszyna i Doliny Środkowej Warty. Cz. 1. Zesz. Nauk. UŁ. Nauki Matem.-Przyr. Ser. 2 28 s. 83-102.
• OLACZEK R., 1969. Roślinność kserotermiczna Działoszyna i Doliny Środkowej Warty. Cz. 2. Zesz. Nauk. UŁ Nauki Matem.-Przyr. Ser. 2 31 s. 63-90.
• PERZANOWSKA J., KUJAWA-PAWLACZYK J., 2004. Murawy, łąki, ziołorośla, wrzosowiska, zarośla. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 - podręcznik metodyczny. T. 3. Warszawa: MŚ s. 117-139.
• POZNAŃSKA Z., 1988. Zagrożenie i możliwości ochrony dziewięćsiła popłocholistnego Carlina onopordifolia w Polsce. Chrońmy Przyr. Ojcz. 47 4 s. 48-53.
• POZNAŃSKA Z., 1991. Stan populacji dziewięćsiła popłocholistnego Carlina onopordifolia w Polsce w 1990 roku. Chrońmy Przyr. Ojcz. 44 3 s. 16-29.
• POZNAŃSKA Z., SPISS L., 1985. Preliminary observations on the flowering and seed production of the thistle Carlina onopordifolia Besser. Acta Soc. Bot. Pol. 54 1 s. 41-51.
• SŁAWIŃSKI W., 1952. Zespoły kserotermiczne okolic Kazimierza nad Wisłą. Ann. UMCS Sect. E vol. 6 s. 47-60.
• SZAFER W., KULCZYCKI S., PAWŁOWSKI B., 1967. Rośliny polskie. Warszawa: PWN ss. 1020.
• TRĄBA CZ., 2006. Różnorodność florystyczna muraw kserotermicznych w zależności od niektórych czynników ekologicznych. Zesz. Nauk. AR Krak. nr 433 Ser. Inż. Środ. z. 27 s. 253-269.
• WOLSKI K., SZYMURA M., GAWĘCKI J., BARTMAŃSKI A., 2006. Charakterystyka muraw kserotermicznych w rejonie Jeleniej Góry. Zesz. Nauk. AR Krak. nr 433 Ser. Inż. Środ. z. 27 s. 271-276.