Zróżnicowanie florystyczne i walory przyrodnicze łąk 2-kośnych na zagospodarowanym torfowisku w zależności od warunków wilogotnościowych

• Autorzy: Kamiński J.

Warianty tytułu

EN

Floristic differentiation and natural values of 2-cut meadows on managed peatland in relation to moisture conditions

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań było określenie wpływu warunków wilgotnościowych gleb torfowo-murszowych, zaliczanych do prognostycznego kompleksu wilgotnościowo-glebowego posusznego, na skład florystyczny, strukturę socjologiczną i walory przyrodnicze łąk 2-kośnych. Badania przeprowadzono w latach 1995-1998 na torfowisku Kuwasy, zmeliorowanym w drugiej połowie XX w. Na 13 stanowiskach określano głębokość położenia zwierciadła wody gruntowej, wilgotność i zawartość powietrza w warstwie korzeniowej oraz wykonano zdjęcia fitosocjologiczne, na podstawie których określono strukturę socjologiczną i walory przyrodnicze zbiorowisk łąkowych metodą OŚWITA [2000]. Na łąkach z płytkim, okresowo przypowierzchniowym położeniem zwierciadła wody gruntowej, dominowały higrofitowe trawy. Ruń wzbogacały gatunki cenniejsze przyrodniczo, w tym turzyce i sity, charakterystyczne dla fitocenoz zmiennowilgotnych rzędu Molinietalia oraz zbiorowisk wielkoturzycowych klasy Phragmitetea i niskoturzycowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae. Łąki te miały największe na obiekcie walory przyrodnicze - umiarkowane (V i IV klasa waloryzacyjna). Na łąkach głębiej odwodnionych przewagę w zbiorowiskach miały gatunki mezofitowe, typowe dla fitocenoz świeżych i zmiennowilgotnych klasy Molinio-Arrhenatheretea. Większy był też udział gatunków pospolitych, w tym nitrofilnych zielnych, charakterystycznych dla zbiorowisk ruderalnych klasy Artemisietea vulgaris i jednorocznych, charakterystycznych dla zbiorowisk chwastów upraw polowych klasy Stellarietea mediae. Walory przyrodnicze takich łąk były małe - II i III klasa waloryzacyjna.

EN

The study was aimed at estimating the effect of moisture conditions of peat-moorsh soils from periodically drying soil-moisture prognostic complex on floristic composition, social structure and natural values of 2-cut meadows. Studies were carried out in the years 1995-1998 in Kuwasy peatland, reclaimed in the second half of the XX century. Water table depth, moisture and air content in the root zone were determined in 13 sites. Social structure and natural values of meadow communities were estimated with the Oświt's method [2000] based on phytososiological releves. Hygrophyte grasses dominated on meadows with shallow, periodically near-surface groundwater table. Sward was enriched with more valuable species like sedges and rushes characteristic for communities of the order Molinietalia and for tall sedge communities of the class Phragmitetea and low sedge class Scheuchzerio-Caricetea nigrae. These meadows had moderate (V and IV valorization class) natural values - the greatest in the studied object. Deeper drained meadows were dominated by mesophyte species typical for fresh and variably wet communities of the class Molinio-Arrhenatheretea. More abundant were also the common species, including nitrophilous herbs, characteristic for ruderal communities of the class Artemisietea vulgaris and annuals characteristic for weeds of the class Stellarietea mediae. Natural values of these meadows were low - II and III valorization class.

Słowa kluczowe

PL

flora; zbiorowiska roślinne; łąka na glebie torfowo-murszowej; wilgotnienie gleb; walory przyrodnicze

EN

flora and plant communities; meadow on peat-moorsh soil; natural values; soil moisture

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 8, z. 2a
• Strony: 87--104
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., wykr.

Twórcy

autor

Kamiński J.

• Zakład Doświadczalny Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych w Biebrzy, 19-200 Grajewo, tel. [phone],

Bibliografia

• CHURSKI T., GOTKIEWICZ J., PACOWSKI R., SZUNIEWICZ J., 1979. Zróżnicowanie warunków siedliskowych na tle kompleksów wilgotnościowo-glebowych na torfowisku Wizna. Bibl. Wiad. IMUZ 58 s. 51-74.
• JASNOWSKA A., JASNOWSKI M., 1977. Zagrożone gatunki flory torfowisk. Chrońmy Przyr. Ojcz. z. 4 s. 5-13.
• GOTKIEWICZ J., 1990. Wpływ zróżnicowanego uwilgotnienia na intensywność przemian biologicznych i plonowanie łąki na glebie torfowej. Wiad. IMUZ t. 16 z. 3 s. 239-256.
• GOTKIEWICZ J., KOWALCZYK Z., 1977. Zróżnicowanie procesów biologicznych w glebach podstawowych rodzajów siedlisk pobagiennych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 186 s. 97-117.
• KAMIŃSKI J., 2002. Roślinność w dolinie martwego odcinka rzeki Ełk i jej walory przyrodnicze oraz kierunki przewidywanych zmian po rewitalizacji rzeki. W: Aktualne problemy ochrony mokradeł. Woda Środ. Obsz. Wiej. Rozpr. Nauk. Monogr. nr 5 s. 59-82.
• KAMIŃSKI J., SZYMANOWSKI M., 2007. Wpływ nawożenia mineralnego na plonowanie, skład florystyczny i walory przyrodnicze łąk na glebie torfowo-murszowej w świetle wyników wieloletniego doświadczenia. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 7 z. 2a (20) s. 191-208.
• KOCHANOWSKA R., 1971. Niektóre czynniki ekologiczne kształtujące roślinność łąk rdestowoostrożeniowych (Cirsio-Polygonetum Tx. 51) w województwie szczecińskim. Rocz. Nauk. Rol. Ser. F t. 78 z. 1 s. 49-64.
• KOWALCZYK J., 1973. Nietrwałość łąk torfowych w niektórych siedliskach o intensywnej mineralizacji. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 150 s. 153-157.
• KOWALCZYK J., GOTKIEWICZ J., SZUNIEWICZ K., 1974. Użytkowanie i możliwości produkcyjne obiektu Kuwasy. W: Wyniki dwudziestoletnich badań prowadzonych na torfowiskach kuwaskich. Bibl. Wiad. IMUZ 47 s. 149-167.
• KOZŁOWSKA T., 2002. Przeobrażenia siedlisk zbiorowisk łąkowych na obszarach źródliskowych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 2 z. 1 (4) s. 77-87.
• MATUSZKIEWICZ W., 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN ss. 537.
• MIREK Z., PIĘKOŚ-MIRKOWA H., ZAJĄC A., ZAJĄC M., 2002. Flowering plants and pteridophytes of Poland-– a checklist. Biodiversity of Poland vol. 1. Kraków: Inst. Bot. Pol. Acad. Sci. ss. 442.
• OKRUSZKO H., 1991. Przeobrażanie się mokradeł pod wpływem odwodnienia. Zesz. Prob. Post. Nauk Rol. z. 372 s. 251-267.
• OKRUSZKO H., ZAWADZKI S., 1971. Określenie ciężaru właściwego i porowatości gleb hydrogenicznych za pomocą równań regresji. Wiad. Melior. nr 2 s. 59-60.
• OŚWIT J., 1977. Charakterystyka dolinowych siedlisk glebotwórczych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 186 s. 37-48.
• OŚWIT J., 1992. Identyfikacja warunków wilgotnościowych w siedliskach łąkowych za pomocą wskaźników roślinnych. W: Hydrogeniczne siedliska wilgotnościowe. Bibl. Wiad. IMUZ 79 s. 39-67.
• OŚWIT J., 2000. Metoda przyrodniczej waloryzacji mokradeł i wyniki jej zastosowania na wybranych obiektach. Mater. Inf. nr 35. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 36.
• PACOWSKI R., 1977. Możliwości bioindykacji warunków powietrzno-wodnych na zmeliorowanych terenach pobagiennych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 186 s. 81-96.
• PACOWSKI R., OŚWIT J., 1974. Tendencje rozwojowe zbiorowisk łąkowych na torfowiskach kuwaskich. W: Wyniki dwudziestoletnich badań prowadzonych na torfowiskach kuwaskich. Bibl. Wiad. IMUZ 47 s. 80-135.
• PROŃCZUK J., GRZYB S., 1976. Zmiany w szacie roślinnej użytków zielonych wywołane zabiegami gospodarczymi. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 177 s. 319-347.
• SOBIERAJ R., 1999. Roślinność i siedliska obiektu łąkowego Ścienne I w Ińskim Parku Krajobrazowym. Wiad. IMUZ t. 20 z. 1 s. 101-122.
• SZUNIEWICZ J., 1977. Zróżnicowanie stosunków powietrzno-wodnych podstawowych rodzajów siedlisk pobagiennych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 186 s. 67-80.
• SZUNIEWICZ J., JAROS H., NAZARUK G., 1991. Gospodarka wodna na glebach torfowych. W: Gospodarowanie na glebach torfowych w świetle 40-letniej działalności Zakładu Doświadczalnego Biebrza. Bibl. Wiad. IMUZ 77 s. 43-58.
• SZUNIEWICZ J., STYPIŃSKI P., 1979. Wilgotność gleby torfowo-murszowej, przy której występuje hamowanie wzrostu traw. W: Warunki siedliskowo-produkcyjne na glebach torfowych. 20 lat prac badawczych Zakładu Doświadczalnego Melioracji i Użytków Zielonych Biebrza 1958-1978. Bibl. Wiad. IMUZ 59 s. 91-101.