Kierunki zmian w gospodarowaniu na trwałych użytkach zielonych Lubelszczyzny w aspekcie zmian pogłowia zwierząt w latach 1980-2006

• Autorzy: Harkot W. , Lipińska H.

Warianty tytułu

EN

Changes in permanent grassland management in the Lublin Voivodship in view of animal stock changes between 1980 and 2006

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opracowaniu przeprowadzono analizę aktualnych uwarunkowań gospodarowania na trwałych użytkach zielonych w województwie lubelskim w związku z wdrażaniem "Krajowego programu rolnośrodowiskowego", wspierającego rozwój obszarów wiejskich. Podjęto próbę oceny wykorzystania trwałych użytków zielonych (TUZ) w produkcji paszy i ochronie środowiska. Przedstawiono zmiany ogólnej powierzchni TUZ oraz ich udziału w powierzchni użytków rolnych (UR) w województwie lubelskim w okresie 1980-2006. Przeprowadzono analizę wpływu zmian w pogłowiu zwierząt (bydło, owce, konie), a także różnych systemów dopłat bezpośrednich dla rolników do użytkowania łąk i pastwisk, co zostało wprowadzone po przystąpieniu Polski do UE. Zwrócono uwagę na zainteresowanie rolników dopłatami do TUZ w ramach pakietów rolnośrodowiskowych P01 i P02. Wykazano, że procentowy udział TUZ w strukturze UR w północnej części województwa lubelskiego jest większy niż w południowej. Są one użytkowane głównie kośnie. Najwięcej pastwisk występuje w powiatach kraśnickim i lubelskim (odpowiednio 34,4 i 30,6% ogólnej powierzchni TUZ). W wyniku restrukturyzacji polskiego rolnictwa sukcesywnie zmniejszało się pogłowie zwierząt. W 2006 r. było ono mniejsze niż w 1980 r. - bydła ponad dwukrotnie, owiec prawie piętnastokrotnie, a koni sześćdziesięciokrotnie. Od 2003 r. zwiększa się powierzchnia łąk i pastwisk niewykorzystanych gospodarczo. Dotyczy to zwłaszcza trzeciego odrostu, który nie jest zbierany na ok. 50% powierzchni użytków zielonych. W latach 2004-2006 województwo lubelskie wyróżniało się korzystnie na tle Polski zarówno liczbą składanych wniosków, jak i udziałem użytków zielonych, objętych dotacjami rolnośrodowiskowymi.

EN

This study was aimed at evaluating current conditions of grassland management in the Lublin Voivodship due to implementation of the "National Agro-environmental Programme" that supports the development of rural areas. The attempts were also undertaken to estimate the utilization of grasslands for fodder production and environmental protection. Changes of the total area of grasslands and their share in agricultural lands in the Lublin region between 1980 and 2006 are presented. The effect of changes in animal (cattle, sheep, and horses) stock and of various types of subsidies for farmers after Polish accession to EU was also analysed. The farmers' interest in subsiding grasslands within agro-environmental packages P01 (Maintenance of extensive meadows) and P02 (Maintenance of extensive pastures) was noted. The percentage of grasslands in agricultural lands in northern part of the Lublin Voivodship was greater than in the southern. They are mainly mown grasslands. Most pastures occur in Kraśnik and Lublin communes (34.4% and 30.6% of the total grasslands area, respectively). As a result of restructuring Polish agriculture, the animal stock continuously decreased being 2 times lower (cattle), 15 times lower (sheep), and 60 times lower (horses) in 2006 than in 1980. Since 2003, the area of unused meadows and pastures has increased. This is particularly true for the third cut that has not been harvested on about 50% of grassland area. In 2004-2006, Lublin Voivodship stood out from remaining parts of Poland in both the number of applications and the percentage of grasslands subsided by agro-environmental programmes.

Słowa kluczowe

PL

kierunki zmian; pogłowie zwierząt; trwałe użytki zielone; uwarunkowania przyrodnicze; województwo lubelskie

EN

direction of changes; grasslands; Lublin Voivodeship; natural conditions; stock animals

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 8, z. 2a
• Strony: 33--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz.

Twórcy

autor

Harkot W.

autor

Lipińska H.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Katedra Łąkarstwa i Kształtowania Krajobrazu, ul. Akademicka 15, 20-950 Lublin; tel. [phone],

Bibliografia

• BRZEZIŃSKA-WÓJCIK T., BARTOSZEWSKI S., 2004. Roztocze jako region geograficzny. W: Stan i zmiany środowiska geograficznego wybranych regionów wschodniej Polski. Pr. zbior. Red. R. Dobrowolski, S. Terpiłowski. Lublin: Wydaw. UMCS s. 79-89.
• FIJAŁKOWSKI D., 2003. Ochrona przyrody i środowiska na Lubelszczyźnie. Lublin: LTN ss. 409.
• GAJDA J., 1995. Użytki zielone Lubelszczyzny na tle warunków przyrodniczych i gospodarczych. Ann. UMCS Sect. E Supl. nr 50 s. 13-21.
• JANKOWSKA-HUFLEJT H., 2006. Stan i kierunki zmian w gospodarowaniu na trwałych użytkach zielonych. W: Aktualne problemy gospodarowania na użytkach zielonych i kształtowania środowiska w świetle obowiązujących norm prawnych. Mater. Semin. nr 51. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 25-34.
• JANKOWSKA-HUFLEJT H., ZASTAWNY J., WRÓBEL B., OKULARCZYK S., 2002. Przyrodnicze i ekonomiczne uwarunkowania rozwoju łąkarskich gospodarstw ekologicznych w Polsce. W: Perspektywy gospodarowania na trwałych użytkach zielonych w ramach „Wspólnej Polityki Rolnej UE”. Mater. Semin. nr 49. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 37-50.
• LIPIŃSKA H., GAJDA J., 2006. Powierzchnia gospodarstw a baza paszowa i pogłowie bydła w specjalistycznych gospodarstwach mlecznych. Ann. UMCS Sect. E nr 61 s. 225-236.
• MARKS M., MŁYNARCZYK K., MARKS E., 2001. Użytki zielone w różnych systemach rolniczych. Pam. Puł. nr 125 s. 49-56.
• MARTYNIAK J., 2003. Trawy. W: Historia hodowli i nasiennictwa na ziemiach polskich w XX wieku. Rośliny rolnicze. Pr. zbior. Red. J. Krzymuski. Radzików: Wydaw. IHAR s. 172-195.
• NIEDZIAŁEK G., 2007. Charakterystyka ekonomiczno-zootechniczna gospodarstw indywidualnych zajmujących się produkcją mleka w rejonie Podlasia. Rocz. Nauk Zoot. z. 23 Supl. s. 38–41.
• Rolnictwo, Leśnictwo, Środowisko: www.stat.gov.pl
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 lipca 2004 roku w sprawie szczegółowych wariantów i trybu udzielania pomocy finansowej na wsparcie przedsięwzięć rolnośrodowiskowych i poprawy dobrostanu zwierząt objętej planem rozwoju obszarów wiejskich. Dz.U. 2004 nr 174 poz. 1809.
• SOSNOWSKI J., JODEŁKA J., JANKOWSKI K., 2006. Wykorzystanie środków płatniczych w ramach PROW w odniesieniu do trwałych użytków zielonych w powiecie siedleckim. Łąkarstwo w Polsce nr 9 s. 271-279.
• Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich, 1997, 2003, 2006. Warszawa: GUS.
• Użytkowanie gruntów, powierzchnia zasiewów i pogłowie zwierząt gospodarskich w województwie lubelskim, 1997; 2003; 2006. Lublin: WUS.
• Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski według gmin, 1981. Pr. zbior. Red. T. Witek. Puławy: Wydaw. IUNG A-40 s. 334-410.
• ZASTAWNY J., JANKOWSKA HUFLEJT H., 2001. Możliwości lepszego wykorzystania potencjału produkcyjnego łąk i pastwisk w Polsce. Prz. Hod. nr 69 s. 28-31.