Zastosowanie testu 0,01 mol x dm-3 chlorku wapnia w ocenie zasobności gleby łąkowej i jakości wód gruntowych

• Autorzy: Burzyńska I.

Warianty tytułu

EN

Application of 0.01 M CaCl2 soil extract to determine macro and micronutrients in the meadow soil and to assess ground water quality

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań była ocena przydatności wyciągu 0,01 mol · dm^-3 CaCl₂ z gleby łąkowej do określenia współzależności między zawartością składników mineralnych w tej glebie a ich zawartością w roślinności łąkowej I pokosu oraz między zawartością składników mineralnych w wyciągu z gleby a ich stężeniem w płytkich wodach gruntowych. Badania prowadzono w celu wyznaczenia liczb granicznych zawartości w glebie dostępnych dla roślinności łąkowej form składników na podstawie zawartości tych składników w wyciągu 0,01 mol · dm^-3 CaCl₂. Wspomniany roztwór ekstrakcyjny stosowano także do oceny ryzyka zanieczyszczenia płytkich wód gruntowych wymienionymi składnikami mineralnymi. Badania prowadzono na wieloletnich doświadczeniach łąkowych oraz na łąkach produkcyjnych. Na podstawie wyznaczonych korelacji liniowych Pearsona między zawartością wybranych składników, tj. P, K, Mg, Mn i Zn, z "diagnostycznej" warstwy gleby (0-15 cm) a ich zawartością w roślinności łąkowej I pokosu wyznaczono wstępnie zawartości graniczne dostępnych form składników w mineralnej glebie użytkowanej łąkowo. Stwierdzono statystycznie istotne współzależności Spearmana między zawartością fosforu i magnezu w wyciągu z gleby a ich stężeniem w płytkich wodach gruntowych w okresie od marca do grudnia. Ostateczne wyznaczenie zawartości granicznych w glebie dostępnych dla roślinności łąkowej form składników mineralnych na podstawie wyciągu 0,01 mol · dm_{-3 CaCl2}, a także oszacowanie ryzyka zanieczyszczenia płytkich wód gruntowych będzie możliwe po wykonaniu szerszych badań w skali kraju.

EN

The studies were aimed at evaluating the usefulness of 0.01 M CaCl2 soil extract to analyse the relationships between the content of mineral elements in meadow soil and in grassland vegetation of the Ist cut and between the content of mineral elements in this soil extract and their concentration in shallow ground waters. Studies were carried out to determine the threshold values of nutrients availability for grassland vegetation from their content in 0.01 M CaCl₂ soil extract and to estimate the risk of shallow ground water pollution. Studies were carried out in a long-term grassland experiments in Janki, Laszczki, Falenty and Baniocha (Masovian Province) and in typical productive meadows in farms situated in Gródek (Podlasian Province), Małszyce (Kujawsko-Pomorskie Province) and Dziarnowo (Masovian Province). Preliminary threshold concentrations of available nutrients were determined from Pearson's coefficients of linear correlation between the content of P, K, Mg, Mn and Zn in 0.01 M CaCl,sub>2 soil extract from a "diagnostic" layer (0-15 cm) and their content in grassland vegetations of the I-cut. Significant Spearman correlation was found between the content of P and Mg in 0.01 M CaCl₂ soil extract and their concentration in shallow ground waters from March to December. Definite calculation of the threshold concentrations of available mineral nutrients based on 0.01 M CaCl₂ soil extract and risk assessment of ground waters pollution will be possible after broader studies.

Słowa kluczowe

PL

gleba łąkowa; płytkie wody gruntowe; roślinność łąkowa; wyciąg glebowy 0,01 mol x dm-3 CaCl2 chlorku wapnia

EN

0.01 mol CaCl2 x dm-3 soil extract; meadow plants; meadow soil; shallow groundwater

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 8, z. 2a
• Strony: 13--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 21 poz.

Twórcy

autor

Burzyńska I.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Zakład Chemii Gleby i Wody, Falenty, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn; tel. [phone], w. 222

Bibliografia

• BARSZCZEWSKI J., 1997. Zachowanie się potasu, wapnia i magnezu w układzie gleba-roślinność łąki trwałej deszczowanej. Falenty: IMUZ rozpr. dokt. maszyn. ss. 58.
• BURZYŃSKA I., 2002. Porównanie przydatności roztworów 0,01 mol⋅dm-3 CaCl2 oraz 0,5 mol⋅dm–3 HCl do oceny zasobności w składniki pokarmowe mineralnych gleb łąkowych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 2 z. 1(4) s. 65-75.
• BURZYŃSKA I., 2006. Zastosowanie testu 0,01 M chlorku wapnia w ocenie zasobności gleby łąkowej i jakości wód gruntowych. Falenty: IMUZ rozpr. dokt. maszyn. ss. 76.
• CHOROMAŃSKA D., 1983. Wpływ nawożenia na zmiany zawartości magnezu w roślinności łąkowej i glebach organicznych na tle ich zasobności. Falenty: IMUZ rozpr. dokt. maszyn. ss. 68.
• CHOROMAŃSKA D., 1995. Zmiany odczynu i zawartości magnezu w glebach łąkowych pod wpływem wieloletniego nawożenia magnezem. Wiad. IMUZ t. 18 z. 3 s. 53–67.
• FALKOWSKI M., KUKUŁAS I., KOZŁOWSKI S., 1990. Właściwości chemiczne roślin łąkowych. Skrypty. Poznań: AR ss. 97.
• FOTYMA M., GEMBARZEWSKI H., PIOTROWSKA M., 1994. Przydatność wyciągu chlorku wapnia (0,01 mol/dm3 CaCl2) do oznaczania żyzności gleby i stopnia jej zanieczyszczenia. Post. Nauk Rol. z. 6 s. 89-106.
• HESKETH N., BROOKERS P.C., 2000. Development of an indicator for risk of phosphorus leaching. J. Env. Quality vol. 29 no. 1 s. 105-110.
• HOUBA V.J.G., NOVOZAMSKI I., LEXMOND TH.M., VAN DER LEE J.J., 1990. Applicability of 0.01 M CaCl2 as a single extraction solution for the assessment of the nutrient status of soils and Rother diagnostic purposes. Comm. Soil Sci. Plant Anal. no. 21 s. 2281-2290.
• HOUBA V.J.G., NOVOZAMSKI I., LEXMOND TH.M., VAN DER LEE J.J., 1992. Soil testing and plant analysis in Western Europe. Comm. Soil Sci. Plant Anal. no. 23(17-20) s. 2029–2051.
• HOUBA V.J.G., TEMMINGHOFF E., GAIKHORST G. A., VAN VARK W., 2000. Soil analysis procedur es using 0.01 M calcium chloride as extraction reagent. Comm. Soil Sci. Plant Anal. no. 31(9–10) s. 1299-1396.
• NOWAK M., 1983. Charakterystyka zasobności siana w składniki mineralne. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 276 s. 45-53.
• OKRUSZKO H., WALCZYNA J., 1970. Oznaczanie zasobności organicznych gleb łąkowych w fosfor przy użyciu wyciągów 0,5 n HCl. Rocz. Nauk Rol. Ser. F t. 77 z. 3 s. 437-453.
• Przewodnik łąkarski, 1988. Pr. zbior. Red. L. Doboszyński. Warszawa: PWRiL ss. 574.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód. Dz.U. nr 32 poz. 284.
• RYCHLICKA W., SAPEK A., 1979. Oznaczanie zawartości fosforu i potasu w glebach organicznych w wyciągach 0,5 n roztworu HCl. Instrukcja. Falenty: IMUZ maszyn. ss. 5.
• SAPEK A., 1979. Metody analizy chemicznej roślinności łąkowej, gleby i wody. Cz. 1. Analiza chemiczna roślinności łąkowej. Falenty: IMUZ ss. 55.
• SAPEK A., SAPEK B., 1997. Metody analizy chemicznej gleb organicznych. Mater. Instr. 115. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 80.
• SAPEK B., 1993. Studia nad wapnowaniem trwałego użytku zielonego na glebie mineralnej. Rozpr. Habil. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 93.
• SAPEK B., SAPEK A., 1977. Zawartość miedzi i magnezu w glebach i roślinności z różnych siedlisk łąkowych. Rocz. Nauk Rol. Ser. F t. 79 z. 3 s. 75-96.
• ZIOŁECKA A., KUŻDOWICZ M., CHOMYSZYN M., 1987. Tabele składu mineralnego pasz krajowych. Warszawa: PWN ss. 44.