Właściwości i urodzajność gleb polski - podstawą kształtowania relacji rolno-środowiskowych

• Autorzy: Skłodowski P. , Bielska A.

Warianty tytułu

EN

Properties and fertility of soils in Poland - a basis for the formation of agro-environmental relations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Jakość polskich gleb należy do najniższych w Europie. Potencjał produkcyjny przeciętnego hektara naszych gleb odpowiada potencjałowi przeciętnych 0,6 ha gruntów ornych krajów Unii Europejskiej. Dlatego najważniejsze jest racjonalne gospodarowanie zasobami gleb w świetle właściwego funkcjonowania ekosystemów i ochrony gleb wysokiej produktywności. Analizy chemiczne naszych gleb wskazują na: zmniejszenie zawartości węgla organicznego (10 - 20%) w ciągu ostatnich 30 lat, wysoki poziom ich zakwaszenia, naturalną zawartość metali ciężkich w 78,3% ogólnej powierzchni polskich gleb. Gleby rdzawe zaliczane do kompleksu 7 - żytniego najsłabszego, powinny być stopniowo wycofywane z produkcji i przeznaczone na inne cele, np. pod zalesienie. Większość gleb rdzawych, zaliczanych do kompleksu 6 - żytniego słabego, pozostanie istotnym ogniwem zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich i będzie wykorzystywana rolniczo. Istotne jednak do rozważenia są inne warunki, które umożliwią podjęcie odpowiednich decyzji odnośnie do dalszego ich użytkowania, a mianowicie: rynkowość, agroekologiczne warunki gospodarowania, a przede wszystkim stosunek gruntów ornych do użytków zielonych, możliwości ulepszania gleb oraz socjalno-ekonomiczne uwarunkowania.

EN

The quality of Polish soils belongs to the poorest in Europe. The productive potential of an average hectare of Polish soils equal to the potential of 0.6 ha of arable lands in European Union. That is why so important is the management of soil resources in the context of proper functioning of ecosystems and protection of highly productivity soils. Chemical analyses of our soils showed: - the decrease (by 10–20%) of organic carbon content during the last 30 years; - their high acidity; - a natural content of heavy metals in 78,3% of the total area of Polish soils. Cambic Arenosols, classified to the rye poorest soils (complex 7) should be gradually excluded from production and used for other purposes (forests etc.). Most of Cambic Arenosols classified as poor rye soils (complex 6) will remain an important element of sustainable rural development and be used for crop production. It is, however, important to consider other conditions that would help in making decisions about their future use such as: marketability, agro-environmental conditions (especially the ratio of arable lands to grasslands), possibilities of land improvement and socio-economic conditions.

Słowa kluczowe

PL

gleby; rolnictwo; urodzajność; właściwości; rozwój zrównoważony

EN

agriculture; fertility; properties; soils; sustainable development

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 9, z. 4
• Strony: 203--214
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Skłodowski P.

autor

Bielska A.

• Uczelnia Warszawska im. Marii Skłodowskiej-Curie, Instytut Geodezji i Kartografii, ul. Łabiszyńska 25, 03-204 Warszawa; tel.: [phone],

Bibliografia

• BIELSKA A., 2005. Analiza warunków glebowych dla potrzeb opracowania ogólnego projektu scalenia gruntów. Warszawa: PW pr. dokt. maszyn. ss. 121.
• BLUM W.E.H., 1998. Agriculture in a sustainable environment - a holistic approach. Intern. Agrophys. 121 s. 13-24.
• DĘBICKI R., SKŁODOWSKI P., 1999. The role of soil functioning of ecosystems. Rocz. Gleb. 1.2, 2.3 s. 5-20.
• MIKLASZEWSKI S., 1930. Gleby polskie. Warszawa ss. 398.
• MOTOWICKA-TERELAK T., TERELAK H., 1995. Obszary ekologicznego zagrożenia gleb w Polsce w wyniku oddziaływania czynników antropogenicznych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 422 s. 43-54.
• Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich, 2008. Warszawa: GUS ss. 491.
• SKŁODOWSKI P., SZAFRANEK A., BIELSKA A., 2005. Stan środowiska glebowego południowej części Wysoczyzny Wysokomazowieckiej. Warunki kształtowania zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Warszawa: Ofic. Wydaw. PW ss. 92.
• SKŁODOWSKI P., 1995. Charakterystyka niektórych właściwości chemicznych gleb oraz ich zdolności buforowych i przydatność rolnicza. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 422 s. 34-41.
• SZAFRANEK A., 2000. Właściwości i przydatność rolnicza gleb płowych i rdzawych Wysoczyzny Kałuszyńskiej. Warszawa: Wydaw. SGGW ss. 131.
• SZAFRANEK A., SKŁODOWSKI P., 1995. Uwarunkowania glebowe w zrównoważonym rozwoju obszarów wiejskich. Geodezja Kartografia PAN z. 43 s. 225-231.
• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Dz.U. 1995 nr 16 poz. 78 z późn. zm.
• Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski według gmin, 1981. Pr. zbior. Red. T. Witek. Puławy: IUNG ss. 410.