Udział czynnika wodnego w modelowaniu kategoryzacji oraz oceny przydatności gruntów do uprawy roślin energetycznych

• Autorzy: Ostrowski J. , Gutkowska A. , Tusiński E.

Warianty tytułu

EN

The role of water factor in modelling categorisation and evaluation of land usefulnessfor cultivation of energetic crops

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono założenia postępowania metodycznego, które przyjęto w modelowaniu kategoryzacji oraz oceny przydatności gruntów do uprawy roślin energetycznych i jej kartograficznej prezentacji techniką komputerową w oparciu o zasoby bazy danych o glebach marginalnych, opracowanej i dostępnej w IMUZ, zawierającej dane przestrzenne o glebach użytków rolnych, ich przydatności rolniczej i statusie ochronnym, a także o rozkładzie przestrzennym opadów i ukształtowaniu terenu. Przeprowadzone analizy i badania wykazały zróżnicowanie wymagań wodnych roślin energetycznych uprawianych w Polsce. Potwierdziły również słuszność przyjętych zasad kategoryzacji i zastosowanych modeli diagnostycznych oraz opartej na nich możliwości sparametryzowania podziału gruntów pod kątem wymagań wodnych analizowanych roślin na trzy grupy: I - grunty przydatne do uprawy roślin preferujących dobre uwilgotnienie gleb i wrażliwych na niedobór opadów - wierzby wiciowej (Salix viminalis L.), rdestowca sachalińskiego (Reynoutria sa-chalinensis (F. Schmidt) Nakai) i mozgi trzcinowatej (Phalaris arundinacea L.); II - grunty przydatne do uprawy roślin tolerujących zróżnicowane uwilgotnienie gleb i mało wrażliwych na niedobór opadów - spartiny preriowej (Spartina pectinata Bosc ex Link), miskanta olbrzymiego (Miscanthus sinensis gigantea J.M. Greef & M. Deuter); III - grunty przydatne do uprawy roślin tolerujących ograniczone uwilgotnienie gleb i odpornych na niedobór opadów - ślazowca pensylwańskego (Sida hermaphrodita (L.) Rusby), słonecznika bulwiastego (Helianthus tuberosus L.), palczatki Gerarda (Andropogon gerardi Vitman) i miskanta cukrowego (Miscanthus sacchariflorus (Maxim.) Hackel). Dzięki bazie danych o glebach marginalnych możliwa jest kartograficzna wizualizacja, w skali regionalnej, rozmieszczenia gleb o różnych warunkach wodnych przydatnych do uprawy roślin energetycznych oraz zbilansowanie powierzchni ich występowania.

EN

Methodical assumptions adopted in modelling categorisation and evaluation of land usefulness for cultivation of energetic crops and its cartographic computer visualisation are presented in this paper. the study was based on database on marginal soils elaborated and available in the IMUZ containing spatial data on cropland soils, their agricultural usefulness, protective status and on the distribution of precipitation and land relief. Performed studies showed differentiation of water demands in energetic plants cultivated in Poland. They also confirmed the rightness of adopted principles of categorisation and applied diagnostic models and proved a possibility of parameterisation of land division into three groups according to different water demands of analysed plants: I - grounds useful for plants preferring good soil moisture and sensitive to precipitation deficits - the common osier (Salix viminalis L.), the giant knotweed (Reynoutria sachalinensis (F. Schmidt) Nakai), the reed canarygrass (Phalaris arundinacea L.); II - grounds useful for plants tolerating variable soil moisture and less sensitive to precipitation deficits - the prairie cordgrass (Spartina pectinata Bosc ex Link), the Chinese silvergrass (Miscanthus sinensis gigantea J.M. Greef & M. Deuter); III - grounds useful for plants tolerating limited soil moisture and resistant to precipitation deficits - the Virginia mallow (Sida hermaphrodita (L.) Rusby), the Jerusalem artichoke (Helianthus tuberosus L.), the big bluestem (Andropogon gerardi Vitman), the Amur silvergrass (Miscanthus sacchariflorus (Maxim.) Hackel). The database on marginal soils allows for cartographic visualisation (in the regional scale) of the distribution of soils with variable water conditions appropriate for growing energetic plants and for making a balance of their surface area.

Słowa kluczowe

PL

rośliny energetyczne; warunki glebowo-wodne

EN

energetic plants; soil-water conditions

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 9, z. 4
• Strony: 187--202
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz.

Twórcy

autor

Ostrowski J.

autor

Gutkowska A.

autor

Tusiński E.

• Instytut Melioracji i Użytków Zielonych, Zakład Studiów Regionalnych Rozwoju Obszarów Wiejskich, al. Hrabska 3, 05-090 Raszyn; tel.: [phone] w. 240,

Bibliografia

• Atlas klimatycznego ryzyka upraw i roślin w Polsce, 2001. Pr. zbior. Red. Cz. Koźmiński, B. Michalska. Szczecin: AR, U.Szczec. ss. 67.
• DUBAS J.W., TOMCZYK A., 2005. Zakładanie, pielęgnacja i ochrona plantacji wierzb energetycznych. Warszawa: Wydaw. SGGW ss. 105.
• FABER A., 2005. Potencjał uprawy roślin energetycznych w Polsce. Wieś Jutra 7(84) s. 21-22.
• FABER A., KUŚ J., STASIAK M., 2007. Rośliny energetyczne dla różnych siedlisk. W: Biomasa dla energetyki i ciepłownictwa - szanse i problemy. Wieś Jutra nr 8/9 (109/110) s. 26-32.
• FISCHER G., PRIELER S., VAN VELTHUIZEN H., 2005. Biomass potentials of miscanthus willow and poplar: results and policy implication for Eastern Europe, Northern and Central Asia. Biomass Bioenergy no 28 s. 119-132.
• JORGENSEN U, SCHELDE K., 2001. Energy crop water and nutrient use efficiency. IEA Bioenergy, Task 17 ss. 38.
• KOCHANOWSKA R., GAMRAT R., 2007. Miskant (Miscanthus ssp.) zagrożeniem dla polskich pól i lasów. W: Trawy energetyczne. Konf. Nauk. 24-25 września 2007, Dolsk s. 13-14.
• KSIĄŻAK J., 2007. Ocena możliwości pozyskania biomasy na cele energetyczne z mozgi trzcinowatej. W: Trawy energetyczne. Konf. Nauk. 24-25 września 2007, Dolsk s. 15-16.
• KUŚ J., FABER A., 2007. Alternatywne kierunki produkcji rolniczej. Puławy: IUNG maszyn.
• MAJTKOWSKI W., 2004. Rośliny alternatywne na cele energetyczne - stan aktualny i perspektywy produkcji w Polsce. W: Wczoraj, dziś i jutro naszego rolnictwa. 2. Kongr. Rol. Pol. Warszawa: FAPA s. 164-169.
• NALBORCZYK E., 1996. Nowe rośliny uprawne i perspektywy ich wykorzystania. W: Nowe rośliny uprawne na cele spożywcze, przemysłowe i jako odnawialne źródło energii. Pr. zbior. Red. E. Nalborczyk. Warszawa: Wydaw. SGGW s. 5-20.
• OSTROWSKI J., 1999. Baza danych o glebach marginalnych Polski - system przetwarzania i aplikacja. W: Systemy informacji przestrzennej. Konf. Nauk.-Tech. PTIP. Warszawa: PTIP s. 129-138.
• OSTROWSKI J., 2008. Kategoryzacja przydatności gruntów do uprawy roślin energetycznych pod kątem sporządzania map komputerowych. Probl. Tech. Rol. nr 2 s. 137-144.
• OSTROWSKI J., GUTKOWSKA A., 2008. Model diagnostyczny typowania gruntów przydatnych do uprawy roślin energetycznych. Probl. Inż. Rol. 2(68) s. 145-152.
• OSTROWSKI J., TUSIŃSKI E., GUTKOWSKA A., 2008. Kartograficzna koncepcja map przydatności gruntów do uprawy roślin energetycznych. Pr. IGIK t. 54 z. 112 s. 77-92.
• PODLEŚNY J., 2005. Miskant olbrzymi (Miscanthus giganteus) - uprawa i możliwość wykorzystania. Wieś Jutra 7(84) s. 36-37.
• Wniosek o finansowanie projektu badawczego „Modelowanie energetycznego wykorzystania biomasy”, 2006. Kier. progr. A. Grzybek. Warszawa: IBMER maszyn.