Zmienność stężenia związków azotu w różnie użytkowanej zlewni rolniczej rzeki Ślina

• Autorzy: Kiryluk A. , Rauba M.

Warianty tytułu

EN

Variability of nitrogen concentrations in variously used agricultural catchment of the Ślina River

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przeprowadzono badania jakości wody rzeki Ślina w województwie podlaskim. Zlewnia tej rzeki ma charakter typowo rolniczy. Wydzielono w niej trzy części, różniące się sposobem i intensywnością rolniczego użytkowania. W obszarze badanej zlewni jest prowadzona intensywna hodowla bydła mlecznego. Badania wykonane w latach 2007-2008 wskazują na zanieczyszczenie wód rzeki związkami azotu. Stężenie azotu amonowego wynosiło średnio 0,75 mg NH₄·dm^-3. W górnym odcinku rzeki stwierdzono podwyższone stężenia azotu azotanowego (V), przekraczające 10 mg NO₃·dm^-3. Główną przyczyną wzrostu stężenia azotanów w rzece jest ich dopływ z intensywnie użytkowanych łąk i pastwisk.

EN

Water quality was studied in the Ślina River in Podlaskie Province. The river catchment has a typically agricultural character. Three parts different in the way and intensity of agricultural use were distinguished in the catchment which as a whole is used for intensive dairy cattle breeding. Studies performed in the years 2007-2008 showed water pollution by nitrogen compounds. The mean concentration of ammonium ions was 0.75 mg NH₄·dm^-3. Increased concentrations of nitrates exceeding 10 mg NO₃·dm^-3 were found in the upper section of the river. The input of nutrients from intensively used meadows and pastures was the main cause of the eutrophication of river waters. The development of intensive cattle farming can cause further deterioration of water quality in the Ślina River.

Słowa kluczowe

PL

azot amonowy; azot azotanowy; eutrofizacja; zlewnia rolnicza; zmienność sezonowa

EN

agricultural catchment; ammonium nitrogen; eutrophication; nitrate nitrogen; seasonal variability

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 9, z. 4
• Strony: 71--86
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., wykr.

Twórcy

autor

Kiryluk A.

autor

Rauba M.

• Politechnika Białostocka, Katedra Technologii w Inżynierii i Ochronie Środowiska, ul. Wiejska 45a, 15-351 Białystok; tel. [phone],

Bibliografia

• VAN LOON G.W., DUFFY S.J., 2007. Chemia środowiska. Pr. zbior. Red. M. Galus. Warszawa: PWN s. 421-428.
• KOC J., CIEĆKO CZ., JANICKA R., ROCHWEGER A., 1996. Czynniki kształtujące poziom mineralnych form azotu w wodach obszarów rolniczych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 440 s. 175-183.
• Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej, 2004. Warszawa: MRiRW, MŚ.
• KOPACZ M., TWARDY S., KOSTUCH M., 2007. Ładunek azotu pochodzącego ze źródeł rolniczych a zmiany użytkowania ziemi w dorzeczu górnej Wisły. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 7 z. 2b s. 87-97.
• LIPIŃSKI J., 2003. Drenowanie gleb mineralnych a środowisko przyrodnicze. Wiad. Melior. 2 s. 74-76.
• Ochrona środowiska, 2006. Informacje i opracowania statystyczne. Warszawa: GUS ss. 522.
• PIETRZAK S., SAPEK A., 1998. Monitoring jakości wody gruntowej w zagrodzie wiejskiej i jej otoczeniu. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 458 s. 495-504.
• Program ochrony środowiska województwa podlaskiego na lata 2003-2006, 2003. Białystok: Zarząd Woj. Podl. maszyn. ss. 154.
• PULIKOWSKI K., PALUCH J., PARUCH A., KOSTRZEWA S., 2005. Okres pojawiania się maksymalnych stężeń azotanów w wodach powierzchniowych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 505 s. 339-345.
• Rolnictwo w województwie podlaskim w 2007 r., 2008. Białystok: Urząd Statystyczny ss. 56.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska, z dnia 23 grudnia 2002 r., w sprawie kryteriów wyznaczania wód wrażliwych na zanieczyszczenia związkami azotu ze źródeł rolniczych. Dz.U. 2002 nr 241, poz. 2093.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska, z dnia 23 grudnia 2002 r., w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenia odpływu ze źródeł rolniczych. Dz.U. 2003 nr 4, poz. 44.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych. Dz.U. 2008 nr 162, poz. 1008.
• SAPEK A., 1996. Zagrożenie zanieczyszczenia wód azotem w wyniku działalności rolniczej. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 440 s. 309-329.
• SAPEK A., SAPEK B., 2005. Strategia gospodarowania azotem i fosforem w rolnictwie w aspekcie ochrony wód Morza Bałtyckiego. Zesz. Edukac. IMUZ nr 10/2005 s. 27-38.
• Ustawa o nawozach i nawożeniu z dnia 10 lipca 2007 r. Dz.U. 2007, nr 147, poz. 1033.
• WIŚNIOWSKA-KIELIAN B., NIEMIEC M, 2006 Ocena zawartości azotanów w wodach rzeki Dunajec. Ann. UMCS Sec. E z. 61 s. 147-156.