Użytkowanie gruntów zlewni rzeki Szreniawa w kontekście ochrony gleby i wody w latach 1995-2005

• Autorzy: Smoroń S. , Kowalczyk A. , Kostuch M.

Warianty tytułu

EN

Land use in the Szreniawa catchment area in the context of soil and water protection in the years 1965-2005

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono analizę struktury użytkowania gruntów i użytków rolnych zlewni rzeki Szreniawa w latach 1995-2005. Badany obszar podzielono na pięć zlewni cząstkowych. Obliczono wskaźniki: darniowo-leśny - określający stopień trwałego pokrycia obszaru zlewni roślinnością oraz użytków zielonych - określający relacje między użytkami zielonymi a rolnymi. Wykazano, że struktura użytkowania terenu na obszarze zlewni Szreniawy jest niekorzystna ze względu na ochronę gleby i środowiska wodnego. Cała powierzchnia omawianego obszaru była tylko w około 10% pokryta trwale roślinnością leśną i darniową, a grunty orne stanowiły aż 91,3% użytków rolnych. Przeobrażenia strukturalne w ciągu okresu badań były niekorzystne i polegały na zwiększeniu powierzchni gruntów ornych. W tym rejonie, o wysokim stopniu zagrożenia erozją wodną, konieczne jest podjęcie działań mających na celu wprowadzanie programów rolnośrodowiskowych w zakresie ochrony gleby i wody.

EN

In the paper an analysis of land use pattern and agricultural land structure in the catchment area of the Szreniawa River was presented for the years 1995–2005. Studied area was divided into five partial catchment areas. The indices such as: the grass turf - forest index which determines the degree of permanent vegetation cover in the catchment and the grassland index, which describes the relations between grasslands and agricultural lands (AL) were estimated. It was shown that the catchment area of the Szreniawa River was characterised by unfavourable land use pattern in view of soil and water protection. The whole study area was permanently covered by woody and grass-turf vegetation in only 10% and arable lands constituted as much as 91.3% of agricultural lands. Structural changes during the study period were disadvantageous and consisted in an increase of the area of arable lands. In this region seriously threatened by soil erosion it is necessary to undertake the activities aimed at implementing agro-environmental programmes in soil and water protection.

Słowa kluczowe

PL

erozja; Szreniawa; użytki rolne; użytkowanie ziemi

EN

agricultural land; erosion; land use; Szreniawa River

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 9, z. 3
• Strony: 167--177
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., wykr.

Twórcy

autor

Smoroń S.

autor

Kowalczyk A.

autor

Kostuch M.

• Małopolski Ośrodek Badawczy IMUZ, ul. Ułanów 21B, 31-450 Kraków; tel. [phone],

Bibliografia

• CABAJ W., CIUPA T., 2001. Naturalne i antropogeniczne uwarunkowania przyczyn i skutków powodzi na rolniczych terenach w Niecce Nidziańskiej. W: Przemiany środowiska przyrodniczego Polski a jego funkcjonowanie. Pr. zbior. Red. K. German, J. Balon. Probl. Ek. Krajobr. t. 10 s. 338-343.
• FATYGA J., 1978. Procesy erozyjne na górskich użytkach zielonych. Wiad. IMUZ t. 12 z. 4 s. 253-270.
• JÓZEFACIUK A., JÓZEFACIUK CZ., 1992. Struktura zagrożenia erozją wodną fizjograficznych krain Polski. Pam. Puł. Supl. 101 s. 23-49.
• KUŹNIAR A., TWARDY S., KOPACZ M., 2006. Użytkowanie ziemi w zlewni Popradu a jakość wód powierzchniowych. Probl. Zagosp. Ziem Górs. z. 53 s. 149-156.
• Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej, 2002. Warszawa: MRiRR, MŚ, FAPA ss. 96.
• KOPACZ M., TWARDY S., 2006. Zmiany użytkowania ziemi w zlewni Górnego Dunajca w aspekcie wybranych parametrów jakościowych wód powierzchniowych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 6 z. 2 (18) s. 191-202.
• KUŹNIAR A., TWARDY S., KOSTUCH M., JANOTA D., 2007. Tendencje zmian użytkowania ziemi w obszarach przygranicznych Karpat (na przykładzie Zlewni Sanu). Probl. Zagosp. Ziem Górs. z. 54 s. 111-118.
• Ludność 2002-2005. Baza danych regionalnych (BDR). GUS: www.stat.gov.pl
• NIEDŹWIEDŹ T., OBRĘBSKA-STARKLOWA B., 1991. Klimat. W: Dorzecze Górnej Wisły. Cz. 1. Pr. zbior. Red. I. Dynowska, M. Maciejewski. Warszawa-Kraków: PWN s. 68-84.
• Ochrona środowiska, 2005. Warszawa: GUS ss. 540.
• Ocena jakości wód powierzchniowych w województwie małopolskim w roku 2006. Kraków: WIOŚ ss. 61.
• Programy rolno-środowiskowe. Pakiet 8. PROW 2007-2013: www.minrol.gov.pl
• Raport o stanie środowiska w województwie małopolskim w 2004 roku. Kraków: WIOŚ: www.krakow.pios.gov.pl/raport04/
• Rolnictwo 1995-2005. Baza danych regionalnych (BDR) GUS: www.stat.gov.pl
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 grudnia 2002 r., w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać programy działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych. Dz. U. 2003 nr 4 poz. 44.
• WITEK T., GÓRSKI T., KERN H., ŻUKOWSKI B., BUDZYŃSKA K., FILIPIAK K., FIUT M., STRZELEC J., 1993. Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski według gmin. Supl. A-57. Pr. zbior. Red. T. Witek. Puławy: IUNG ss. 248.