Zróżnicowanie florystyczne i walory przyrodnicze łąk na tle zasobności gleb torfowo-murszowych w fosfor

• Autorzy: Kamiński J. , Chrzanowski S.

Warianty tytułu

EN

Floristic differentiation and natural values of meadows in comparison with phosphorus abundance in peat-muck soils

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki badań siedliskowych i florystycznych, przeprowadzonych na produkcyjnie użytkowanych kwaterach łąkowych Zakładu Doświadczalnego IMUZ w Biebrzy, położonych na obiekcie Kuwasy, zmeliorowanym w latach 50. XX w. Oceniono skład florystyczny, stosunki socjologiczne i walory przyrodnicze łąk w zależności od zawartości składników pokarmowych w glebie, ze szczególnym uwzględnieniem związków fosforu. Gleby torfowo-murszowe badanych łąk były bardzo ubogie w potas, miały natomiast zróżnicowaną zasobność w fosfor - od bardzo ubogich po bardzo zasobne w ten składnik. Na stanowiskach bardzo zasobnych w fosfor wykształciły się wartościowe gospodarczo łąki z przewagą wiechliny łąkowej (Poa pratensis L. s. str.) i wyczyńca łąkowego (Alopecurus pratensis L.) z umiarkowanym udziałem gatunków zielnych, głównie synantropijnych, typowych zarówno dla muraw wydepczyskowych rzędu Trifolio fragiferae-Agrostietalia stoloniferae, jak i charakterystycznych dla nitrofilnych ziołorośli ruderalnych klasy Artemisietea vulgaris. Na stanowiskach średnio zasobnych w fosfor duży udziałw runi miały mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea L.) i kłosówka wełnista (Holcus lanatus L.). Bogatsze florystycznie okazały się łąki, które wykształciły się na glebach bardzo ubogich w fosfor. W ich runi przeważały trawy niskie, takie jak kostrzewa czerwona (Festuca rubra L. s. str.) i wiechlina łąkowa (Poa pratensis L. s. str.). Większy, niż na pozostałych użytkach, był udział gatunków zielnych niskorozetowych. Domieszka gatunków charakterystycznych dla zbiorowisk niskoturzycowych klasy Scheuchzerio-Caricetea nigrae zwiększała walory przyrodnicze tych użytków.

EN

The paper presents results of environmental and floristic studies carried out in productive meadow quarters of the Experimental Farm IMUZ in Biebrza (object Kuwasy) reclaimed in the 1950th. Floristic composition, phytosociological relations and natural values of meadows were estimated and compared to nutrient, particularly phosphorus content in soil. Peat-muck soils of studied meadows were poor in potassium, their phosphorus content varied from very poor to very rich. Economically valuable meadows dominated by the meadow grass (Poa pratensis L. s. str.) and the meadow foxtail (Alopecurus pratensis L.) with moderate contribution of herbs (mainly synanthropic) typical for meadows of the order Trifolio fragiferae-Agrostietalia stoloniferae and nitrophilous herbs of the class Artemisietea vulgaris developed in phosphorus rich sites. In moderately rich sites a large contribution of the reed canary grass (Phalaris arundinacea L.) and the Yorkshire fog (Holcus lanatus L.) was noted. Meadows that developed on soils very poor in phosphorus were floristically richer. Their sward was dominated by low grasses like the red fescue (Festuca rubra L. s. str.) and the meadow grass (Poa pratensis L. s. str.). Larger than in other sites was the contribution of low--osette herbs. The admixture of species characteristic for the class Scheuchzerio-Caricetea nigrae increased natural values of these grasslands.

Słowa kluczowe

PL

łąki pobagienne; walory przyrodnicze; właściwości chemiczne gleb

EN

chemical properties of soils; natural values; post-bog meadows

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 9, z. 3
• Strony: 77--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., wykr.

Twórcy

autor

Kamiński J.

autor

Chrzanowski S.

• Zakład Doświadczalny Instytutu Melioracji i Użytków Zielonych w Biebrzy, 19-200 Grajewo, tel. [phone],

Bibliografia

• BARSZCZEWSKI J., SAPEK B., 2000. Wpływ bydła i odchodów na stopień zanieczyszczenia gleby składnikami mineralnymi oraz stan runi w miejscach wodopojów na pastwisku. W: Nowoczesne metody produkcji pasz na użytkach zielonych i ocena ich wartości pokarmowej. Mater. Semin. 45. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 33-40.
• BRANDYK T., 1975. Wpływ nawodnień na plonowanie łąk położonych na glebach murszowo-torfowych i murszowo-mineralnych. Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. z. 169 s. 143-162.
• GOTKIEWICZ J., SAPEK A., 1988. Wpływ sposobu użytkowania i nawożenia na zawartość składników mineralnych w warstwie powierzchniowej gleb torfowych. Rocz. Nauk Rol. Ser. F t. 80 z. 2-4 s. 237-260.
• KAMIŃSKI J., 2008. Zróżnicowanie florystyczne i walory przyrodnicze łąk 2-kośnych na zagospodarowanym torfowisku w zależności od warunków wilgotnościowych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 8 z. 2a (23) s. 87-104.
• KAMIŃSKI J., CHRZANOWSKI S., 2007. Wpływ użytkowania kośnego i pastwiskowego na właściwości fizyczne gleb oraz skład florystyczny zbiorowisk roślinnych na zmeliorowanym torfowisku. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 7 z. 2b (21) s. 75-86.
• KOCHANOWSKA R., 1971. Niektóre czynniki ekologiczne kształtujące roślinność łąk rdestowo-ostrożeniowych (Cirsio-Polygonetum Tx. 51) w województwie szczecińskim. Rocz. Nauk. Rol. Ser. F t. 78 z. 1 s. 49-64.
• ŁĘKAWSKA I., 1989. Wpływ zróżnicowanych dawek nawożenia azotem na skład gatunkowy runi łąk położonych na różnych glebach torfowo-murszowych. Wiad. IMUZ t. 16 z. 2 s. 43-56.
• MATUSZKIEWICZ W., 2005. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN ss. 537.
• OBOJSKI J., STRĄCZYŃSKI S., 1995. Odczyn i zasobność gleb Polski w makro- i mikroelementy. Puławy: IUNG ss. 40.
• OKRUSZKO H., 1960. Gleby murszowe torfowisk dolinowych i ich chemiczne oraz fizyczne właściwości. Rocz. Nauk Rol. Ser. F t. 74 z. 1 s. 5-89.
• OKRUSZKO H., GOTKIEWICZ J., SZUNIEWICZ J., 1993. Zmiany zawartości mineralnych składników gleby torfowej pod wpływem wieloletniego użytkowania łąkowego. Wiad. IMUZ t. 17 z. 3 s. 139-151.
• OKRUSZKO H., SAPEK B., 1991. Zasobność gleb torfowych w składniki mineralne w aspekcie zasad nawożenia. W: Gospodarowanie na glebach torfowych w świetle 40-letniej działalności Zakładu Doświadczalnego Biebrza. Bibl. Wiad. IMUZ 77 s. 79-86.
• OŚWIT J., 2000. Metoda przyrodniczej waloryzacji mokradeł i wyniki jej zastosowania na wybranych obiektach. Mater. Inf. nr 35. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 36.
• PIETRZAK S., CHRZANOWSKI S., ZIELAZNY M., 2007. Bilanse składników nawozowych w gospodarstwie ukierunkowanym na produkcję mleka na bazie pasz z użytków zielonych położonych na glebach organicznych. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 7 z. 2b (21) s. 129-142.
• SAPEK A., 1994. Oddziaływanie na środowisko gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka. Mater. Inf. nr 24. Falenty: Wydaw. IMUZ ss. 18.
• SAPEK A., 2008. Nawożenie fosforem a jego skutki w środowisku (artykuł dyskusyjny). Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 8 z. 2b (24) s. 127-137.
• SZUNIEWICZ J., JAROS H., NAZARUK G., 1991. Gospodarka wodna na glebach torfowych. W: Gospodarowanie na glebach torfowych w świetle 40-letniej działalności Zakładu Doświadczalnego Biebrza. Bibl. Wiad. IMUZ 77 s. 43-58.
• SZUNIEWICZ K., 1974. Następcze działanie nawożenia fosforem łąki na glebie torfowej. Wiad. IMUZ t. 12 z. 1 s. 105-115.
• WASILEWSKI Z., 1999. Organizacja i użytkowanie pastwisk niżowych w systemie rolnictwa integrowanego. W: Gospodarowanie na użytkach zielonych w warunkach rolnictwa integrowanego. Mater. Semin. 44. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 112-125.