Dynamika stężenia wybranych składników chemicznych w opadach atmosferycznych w zlewni jeziora Miedwie

• Autorzy: Durkowski T. , Korybut Woroniecki T.

Warianty tytułu

EN

The dynamics of concentration of selected chemical components of rainfalls in the Lake Miedwie catchment basin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stale zwiększające się zanieczyszczenie atmosfery powoduje coraz większe zainteresowanie gospodarki i nauki ilością substancji znajdujących się w atmosferze oraz doprowadzanych z powrotem na powierzchnię ziemi. Spośród tych ostatnich duże znaczenie mają substancje zawarte w wodzie opadowej, gdyż w postaci rozpuszczonej łatwo docierają do wód powierzchniowych, zanieczyszczając je (mokry opad zanieczyszczeń). Badania prowadzono w latach 2001-2005 w zlewni jeziora Miedwie na trzech posterunkach opadowych: Kartno, Reńsko i Żelewo. Każdorazowo mierzono wysokość opadu oraz oznaczano skład chemiczny w pobranych próbkach mokrego opadu (jony NH₄⁺, NO₃^- i PO₄^3-), a także odczyn (pH). Uwzględniono także kierunki wiatru oraz rozmieszczenie głównych emiterów zanieczyszczenia powietrza. Stężenie badanych składników nawozowych w mokrym opadzie zanieczyszczeń atmosferycznych na badanych posterunkach było zróżnicowane. Największą część stanowiły opady o stężeniu: NH₄⁺ < 0,5 g·m^-3, NO₃^- od 2,0 do 5,0 g· m^-3 i PO₄^3- < 0,05 g· m^-3. Występowała mała ilość opadów kwaśnych. Przeważały opady o podwyższonym pH (> 6,5).

EN

Constantly rising pollution of the atmosphere causes an increasing interest of economists and scientists in the amount of substances present in the atmosphere and that delivered to the ground. Among the latter there are substances dissolved in rainwater and hence easily transported to surface waters increasing their pollution (wet precipitation of atmospheric pollution). The study was carried out in the years 2001-2005 in the catchment basin of Lake Miedwie in three different rainfall posts in Kartno, Reńsko and Żelewo. On each sampling occasion the amount of rainfall was measured and chemical composition of wet precipitation (NH₄⁺, NO₃^- i PO₄^3-) and pH were determined in collected samples. Wind directions and the main pollution emitters were taken into consideration. Concentrations of chemical components in wet precipitation in sampling posts were differentiated. Most rainfalls contained < 0.5 g· m^-3 NH₄⁺, 2.0–5.0 g·m^-3 NO₃^- and < 0.05 g·m^-3 PO₄^3-. Acid rains were rare; most rainfalls had pH > 6.5.

Słowa kluczowe

PL

mokry opad zanieczyszczeń atmosferycznych; pH; stężenie składników chemicznych; wysokość opadów

EN

concentration of chemical components; pH; precipitation; wet precipitation of atmospheric pollution

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Woda-Środowisko-Obszary Wiejskie
• Rocznik: 2009
• Tom: T. 9, z. 2
• Strony: 19--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., wykr.

Twórcy

autor

Durkowski T.

autor

Korybut Woroniecki T.

• Zachodniopomorski Ośrodek Badawczy IMUZ, ul. Czesława 9, 71-504 Szczecin; tel. [phone],

Bibliografia

• BŁACHUTA J., DYGAS-CIOŁKOWSKA L., DUBICKI A., TWAROWSKI R., 2005. Ocena potencjalnych skutków depozycji ładunków substancji biogennych na ekosystemy wód stojących. W: Funkcjonowanie geoekosystemów Polski w warunkach zmian klimatu i różnokierunkowej antropopresji. Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Bibl. Monitor. Środ. Poznań: UAM, GIOŚ s. 361-368.
• CHOJNACKI A., 1968. Wyniki badań składu chemicznego wód opadowych w Polsce. Cz. 1-4. Pam. Puł. 24 s. 29-35.
• DYGAS-CIOŁKOWSKA L., TWAROWSKI R., BŁACHUTA J., BRODOWSKA M., SIENKIEWICZ R., WYRODEK S., LIANA E., GENDOLLA E., WOSTEK K., 2005. Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża - jedno z zadań Państwowego Monitoringu Środowiska. W: Funkcjonowanie geoekosystemów Polski w warunkach zmian klimatu i różnokierunkowej antropopresji. Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Bibl. Monitor. Środ. Poznań: UAM, GIOŚ s. 25-38.
• DURKOWSKI T., ŁEMPICKA A., PAWLIK-DOBROWOLSKI J., WORONIECKI T., 1999. Mokry opad zanieczyszczeń atmosferycznych jako podstawowe źródło zanieczyszczeń zbiorników wodnych (na przykładzie jeziora Miedwie). Rocz. AR Pozn. 310 Melior. Inż. Środ. 20 cz. 1 s. 391-402.
• HUS S., 1995. Chemia wody, ścieków i gnojowicy. Skrypty nr 401. Wrocław: AR ss. 125.
• JANSEN W., BLOCK A., KNAACK J., 1988. Kwaśne deszcze. Historia, powstawanie, skutki. Aura 4 s. 18-19.
• KASINA S., PAWLIK-DOBROWOLSKI J., RAPACZ J., 1992. Pomiary opadu zanieczyszczeń atmosferycznych w badaniach wpływu rolnictwa na jakość wód na przykładzie związków siarki. Wiad. IMUZ t. 17 z. 2 s. 497-508.
• KONDRACKI J., 2001. Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wydaw. Nauk. PWN ss. 441.
• KOŹMIŃSKI CZ., MICHALSKA B., CZARNECKA M., 2007. Klimat województwa zachodniopomorskiego. Monografia. Szczecin: AR, USzczec. ss. 147.
• KRZEMIEŃ E., KURZBAUER E., PAWLIK-DOBROWOLSKI J., 1990. Wody opadowe jako źródło zanieczyszczeń. W: Zanieczyszczenia obszarowe w zlewniach rolniczych. Mater. Semin. 26. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 45-52.
• PAWLIK-DOBROWOLSKI J., 1992. Rolnicze zanieczyszczenia obszarowe i ograniczanie ich wpływu na jakość wód. Zesz. Nauk. AR Krak. nr 260 Ses. Nauk. z. 32 s. 243-250.
• PAWLIK-DOBROWOLSKI J., ŁEMPICKA A., 2003. Znaczenie mokrego i suchego opadu zanieczyszczeń w eutrofizacji wód w stawach na przykładzie rezerwatu „Stawy Raszyńskie”. Woda Środ. Obsz. Wiej. t. 3 z. specj. (6) s. 167-177.
• SAPEK A., NAWALANY P., 2003. Stężenia i ładunki składników nawozowych wnoszonych z opadem atmosferycznym na powierzchnię ziemi w zlewniach rolniczych regionu ostrołęckiego w latach 1993-1996. Konferencja Naukowa „Woda Środ. Obsz. Wiej.”. Streszczenia. Falenty 24-25 listopada 2003. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 170-172.
• SZPONAR L., TRACZYK L., PAWLIK-DOBROWOLSKI J., 1996. Nadmiar azotu w rolnictwie zagrożeniem zdrowia człowieka. Aneks Pr. IZiŻ 80 ss. 118.
• SZYMAŃSKA H., 1990. Skład chemiczny wód opadowych. W: Zanieczyszczenia obszarowe w zlewniach rolniczych. Mater. Semin. 26. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 53-60.
• TWAROWSKI R., BŁACHUTA J., DĄBROWSKI A., GENDOLLA T., WYRODEK S., SIENKIEWICZ S., 2006. Częstość występowania kwaśnych opadów atmosferycznych na obszarze Polski w latach 2001-2004. W: Funkcjonowanie i monitoring geoekosystemów Polski w warunkach narastającej antropopresji. Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Warszawa: UAM, GIOŚ s. 214-223.
• WITKOWSKI D., 1982. Przyczynek do metodyki badań składu chemicznego opadów atmosferycznych. Gosp. Wod. nr 11-12 s. 247-248.
• WRÓBEL S., 1990. Kwaśne deszcze a degradacja wód i gleb w Polsce. W: Ochrona wód przed wpływem rolniczych zanieczyszczeń obszarowych. Mater. Semin. 27. Falenty: Wydaw. IMUZ s. 49-60.